5. Sınıf Türkçe Öznel Ve Nesnel İfadeler konu anlatımı

Hem nesnel anlatım hem de öznel anlatım bulunmaktadır. Bu anlatımları kullanırken amaca göre değerlendiririz. Nesnel ve öznel anlatımı ne zaman ve nerede kullandığımıza bakacağız. Cümle içerisinde Nasıl ve ne şekilde kullanıldığını ve hangi amaçla değerlendirildiğini inceleyeceğiz.

 Öznel ve Nesnel İfadeler

 Öznel ve nesnel ifadeler değişiktir. Bu ifadeler içerisinde bazılarında kişisel yorum vardır bazılarında ise herhangi bir değişiklik olmadan bir konu anlatılır. Peki, bu nasıl olur? Şimdi sırasıyla hem nesnel hem de öznel ifadelere bakalım ve örnekler vererek konuyu daha iyi şekilde anlamaya çalışalım.

 Öznel ifadeler: Anlatan kişinin kişisel düşünceleri, kişisel yorumları ve zevk ölçülerine göre belirlenmiş cümlelerdir. Bu cümleler anlatıcının şekillerine göre belirlenir ve bileyim kendi düşüncelerini ortaya koymasına olanak tanır. Yani insanlar öznel ifadeler ile kendi düşüncelerini anlatırlar.

 Bence en güzel şehir Balıkesir’dir.

 Anlatıcı burada kendi düşünce ve fikirlerini sunarak kendisine göre Balıkesir'in en güzel şehir olduğunu söylüyor. Fakat bir başka kişi çıkabilir ve Türkiye'deki değişik şehirlerin daha güzel olduğunu iddia edebilir. Böylece her insan kendi düşüncelerini söyler ve bu da öznel ifadelerdir.

 ‘’Türkiye'nin en iyi futbol takımı Beşiktaş’tır.’’

 Yine burada anlatıcı kendi düşüncelerini yani öznel ifadeyi göstermektedir. Kendi düşüncesine göre Türkiye'nin en iyi futbol takımının Beşiktaş olduğunu söylüyor. Ancak bir başkasına göre belki de en iyi takım Galatasaray olabilir ya da Fenerbahçe olabilir. Aynı zamanda bir başka kişi Trabzonspor ya da Balıkesirspor diyebilir.

 Gördüğümüz gibi burada öznel yani kendi düşüncelerimizi ifade etmekteyiz. Bize göre neyin güzel ya da neyin çirkin olduğunu veya neyin doğru neyin yanlış olduğunu öznel ifadeler ile anlatabiliriz.

 Nesnel ifadeler: Anlatıcının yorumuna göre kişisel düşüncelerin yer aldığı, yorumların ve zevk ile beğenilere dayalı olmayan ifadeler nesnel ifadelerdir. Bunlar herkes tarafından beğenilen ve kabul edilen düşünceler olarak öne çıkmaktadır. Şimdi bu konuda bazı örnekler yapalım ve nesnel ifadelerin nasıl kullanıldığını öğrenelim.

 ‘’İstanbul, Türkiye'nin en çok nüfusa sahip şehri.’’

 Burada herkes tarafından bilinen ve kabul edilen, aynı zamanda kanıtlanmış bir bilgi görüyoruz. Çünkü gerçekten İstanbul, Türkiye'nin en fazla nüfusa sahip olan şehridir.

 ‘’Denize çoğunlukla yaz aylarında girilir.’’

 Aynı şekilde yine burada yaz ayı geldiği zaman denize girildiğini anlatmaktadır. Çünkü Yaz ayları sıcak olur ve gerçekten insanlar çoğunlukla yaz aylarında denize giderler.

 ‘’Türkiye'nin güneyinde Akdeniz vardır.’’

 Yine yukarıdaki cümleye baktığımız zaman kişisel bir düşünce göremiyoruz. Çünkü Türkiye'nin güney tarafında Akdeniz bulunmaktadır. Yani bu kanıtlanmıştır ve herkes tarafından bilinir.

 Hem öznel ifadelerin hem de nesnel ifadelerin tanımlarını yaptık ve örnekler üzerinden inceledik. Böylece aradaki farkı da öğrenmiş olduk. Bunu kısaca tekrar etmek gerekirse öznel ifadeler kişisel düşünceleri anlatır. Nesnel ifadeler ise kişisel olmayan ve herkes tarafından kabul edilmiş ve kanıtlanmış düşünceleri anlatmaktadır.

 Örnek: Aşağıdaki cümlelerin hangisi öznel hangisinde nesnel bir cümledir?

 - En güzel gün pazar günüdür.

 - Cumadan sonra cumartesi gelir.

 Burada ilk cümleye baktığımız zaman öznel bir ifade görüyoruz. Çünkü haftanın günlerinin hangisinin güzel olduğu kişiden kişiye göre değişebilir. Bazı insanlar cumartesi günü sevebilir bazı insanlar pazar günü sevebilir. Yani ilk cümle öznel bir cümledir.

 İkinci cümle ise cumadan sonra cumartesi geldiği için ve herkes tarafından bilindiğinden dolayı, nesnel bir cümle olarak öne çıkıyor.