5. Sınıf Türkçe Örtülü Anlam konu anlatımı

''Artık, yine, yine de, bir türlü'' kelimeleri de örtülü anlam içeren cümlelerde yer alır. Kıyaslama ve aşama bildiren cümlelerin birçoğunda dolaylı anlatım ve örtülü anlam bulunur.

 Örtülü Anlam

 1- Kıyaslama Cümlelerinde Örtülü Anlam:

 Genellikle ''daha'' ve ''en'' kelimeleri kullanılarak kurulan cümlelerdir.

 Örnek Cümleler:

 - Yazarın bu kitabı daha akıcı.

 (Yazara ait başka bir kitabın daha okunduğu anlaşılıyor.)

 - Ali'nin piknik teklifi daha cazip geldi.

 (Kişiye birden fazla teklif sunulduğu anlaşılıyor.)

 - Bu kedi daha sevimliymiş.

 (Diğer kedilerden açıkça bahsedilmese de kıyaslama yapılıyor.)

 - Ailenin en küçük üyesi Nesrin, 3 yaşında.

 (Diğer aile üyelerinin 3 yaşından büyük olduğu anlaşılıyor)

 Not: Örtülü anlam içeren cümleler cümlelerin daha az kelimeyle kurulmasını sağlar. Örneğin, ''Bu ev diğerlerine göre daha küçükmüş'' demek yerine sadece ''Bu ev daha küçükmüş.'' denir.

 2- Aşama Bildiren Cümlelerde Örtülü Anlam:

 Bir durumun nicelik bakımdan (az,çok, sıcak, soğuk, iyi, kötü gibi) bir önceki duruma göre farklı olduğunu bildiren cümlelerdir. Kıyaslama cümlelerinden farklı zaman kişi - mekan değil zaman odaklı olmasıdır.

 Örnek Cümleler:

 - Bugün hava daha soğuk.

 (Havanın düne ya da bir önceki günlere göre daha soğuk olduğu belirtiliyor.)

 - Dünkü buluşmamızda onu daha mutlu gördüm.

 ( Anlatılan kişinin bir önceki buluşmada daha mutsuz göründüğü anlaşılıyor.)

 - Gün geçtikçe daha iyiye gidiyor.

 - Sabaha doğru ağrıları azalmaya başladı.

 - Olaylar çığırından çıkmaya başladı.

 - Çok şükür, bugün biraz daha iyiyim.

 - Futbolcunun bu yılki performansı daha başarılı.

 3- ''De'' - ''Da'' Bağlacıyla Kurulan Cümleler:

 Türkçede örtülü anlam içeren cümlelerin geneli ''de'' - ''da'' bağlacıyla kurulur.

 Örnek Cümleler:

 - Annem de kaygılanmaya başladı.

 (Kaygılanan başka kişilerin olduğu anlaşılıyor.)

 - Bu yıl da istediğimiz gibi geçmedi.

 (Önceki yılların da istedikleri gibi geçmediği anlaşılıyor.)

 - Doğum günü partisine Ali de gelemiyor.

 (Partiye başka kişi ya da kişilerin de gelemeyeceği belirtiliyor.)

 - Babam da bu durumdan şüphelenmeye başladı.

 (Şüphelenen başka kişilerin olduğu anlaşılıyor.)

 -Bu dükkan da kapalı.

 (Birden fazla dükkana bakıldığı ve hepsinin kapalı olduğu belirtiliyor.)

 Not: Her ''de'' - ''da'' bağlacının olduğu cümlede örtülü anlam bulunmaz.

 Örnek Cümleler:

 - O da ben de son yaşananlardan ders çıkardık.

 Bu cümlede ''da'' ve ''de'' bağlaçları O ve Ben zamirlerini bağlamak için kullanılmıştır. Cümledeki anlam açık olduğu için örtülü anlam yoktur.

 - Ali de ben de tatil için İzmir'e gitmeyi düşünüyoruz.

 ''De'' bağlacı bu cümlede Ali ve ben öznelerini bağlamıştır.

 4- ''Yine'' ve ''Yine de'' ile Kurulan Cümleler:

 Örnek Cümleler:

 - Usta oyuncu yine başarılı bir performans sergiledi.

 (Oyuncunun daha önceki performanslarında da başarılı olduğu belirtiliyor.)

 - Yine mi haber vermeden gitmiş?

 (Bahsedilen kişinin önceki zamanlarda da haber vermeden gittiği anlaşılıyor.)

 - Yazar bu kitabında da yalnızlık temasını işliyor.

 (Yazarın diğer kitabında da aynı temayı işlediği belirtiliyor.) 

 Not: Bazı cümlelerde ''yine'' yerine ''bir kez daha'' ve ''bir kere daha'' kullanılabilir.

 Örnek:

 Dünkü maçta deneyimli kaleci bir kez daha sakatlandı.

 (Kalecinin daha önce de sakatlanmış olduğu belirtiliyor.)

 Onun kalbini bir kere daha kırmış oldum.

 (Kişinin aynı kişiyi daha önce de üzdüğü anlaşılıyor.)