5. Sınıf Türkçe Gerçek Mecaz Ve Terim Anlam konu anlatımı

Bir kelimenin belli başlı alanlarda kavram olarak kullanılmasına terim anlam denir. Fen bilim dallarında ve sanat türlerinde terim anlamıyla kullanılan birçok kelime bulunmaktadır.

 Gerçek, Mecaz ve Terim Anlam

 1- Gerçek Anlam:

 Kelimenin ilk (sözlük) anlamı, gerçek anlamıdır.

 Örnek Cümleler:

 1- Bugün kitap almak için şehir merkezine gittik.

 2- Anneme ev işlerinde yardım ettim.

 3- Yarın arkadaşlarla sinemaya gideceğiz.

 4- Televizyonun kumandası bozulmuş.

 5- Ablam, doğum günü hediyesini çok beğendi.

 Cümlelerdeki kitap, ev, sinema, kumanda ve hediye sözcükleri gerçek anlamıyla kullanılmıştır.

 2- Mecaz Anlam:

 Bir kelime ilk anlam dışında kullanılıyorsa mecazi bir anlama sahiptir.Mecaz anlamda ''gibi'' - ''kadar'' ''sanki'' benzetme edatları bulunmaz. Bir kelime doğrudan başka bir kelimenin yerine kullanılır.

 Örnek Cümleler:

 1- Yarının bize ne getireceğini bilemeyiz.

 Normalde yarın, bir sonraki gün demektir. Bu cümlede ise mecaz yapılarak ''gelecek'' anlamında kullanılmıştır.

 2- Onun bu kadar katı biri olduğunu bilmiyordum.

 Katı, sert maddeleri tanımlamakta kullanılır. Bu cümlede acımasız birini tanımlamak için kullanılan ''katı'' sözcüğü mecazi bir anlama sahiptir.

 3- Boş işlerle uğraşmayı bırakmalısın.

 Boş kelimesi bu cümlede faydasız, bir getirisi olmayan anlamında kullanılmış.

 4- Bu işin kokusu çıkar yakında.

 Koku: Bir işin iç yüzü, arka planı.

 5- Yaptığı inceliklerle adından söz ettirdi.

 İncelik: Kibarlık anlamında kullanılmış.

 6- Benimle konuşmayı kesti.

 Kesmek: Bitirmek, son vermek anlamında. 

 3- Terim Anlam:

 Kelimeler, gerçek ve mecaz anlamları dışında kavram olarak kullanılabilir. Bilim, sanat, felsefe ve spor türlerinde terim anlamıyla kullanılan birçok kelime vardır.

 1.A. Sanat Dallarında Terim Anlamlar:

 Müzik: Nota, Bemol, Akustik, Armoni, Diyez, Oktav, Konçerto, Es, Bariton, Resital, Rapsodi

 Şiir: Beyit, Dize, Mahlas, Pastoral, Kıta, Vezin, Uyak, Hece Ölçüsü, Nazire, Telmih, Seciye, Kafiye, Akrostiş, Dibace, Didaktik Şiir, Nazım - Hiciv - Taşlama

 Öykü - Roman: İç Ses, Monolog, Baş Karakter, Giriş - Gelişme - Sonuç, Alt Metin, Olay Örgüsü - Biyografi

 Resim - Porte, Otoportre, Tuval, Altın Kesim, Desen, Perspektif, Eskiz, Figür, Kolaj, Natürmort, Kübizm,

 1.B. Spor Dallarında Terim Anlamlar:

 Futbol - Taç, Ofsayt, Penaltı, Faul, Serbest Vuruş, File Bekçisi, Forvet, Defans, Orta Saha,

 Basketbol - Smaç, Ribaund, Blok, Asist,Hücum Faul, Turnike

 Voleybol - Pasör, Libero, Smaçör

 1.C. Bilimsel Terimler

 Biyoloji Terimleri - Doğal Seleksiyon - Eşeyli Üreme - Mitoz Bölünme - Mutasyon - Adaptasyon - Bakteri - Bağışıklık Sistemi - Organik - Fotosentez - Besin Piramidi -

 Matematik ve Geometri Terimleri - Kesir - Sayı Doğrusu - Küme - Artı - Eksi - İçler Dışlar Çarpımı - Bölme - Toplama - Çıkarma - Açı - Negatif Sayı- Çap - Çember - Üçgen - Kare- Dikdörtgen

 Fizik Terimleri - Elektron - Basınç - Statik - Kinetik - Potansiyel Enerji - Proton - Kütle - Madde -

 Kimya Terimleri - Molekül - Bileşik - Element -

 1.D. Felsefe Terimleri

 Tabula Rasa (Boş Levha) - Tümevarım - Tümdengelim - Analitik Düşünce - Varoluşçuluk - Pesimizm - Determinizm - Faydacılık - Özdek- Diyalektik - Dogma - Tez - Sentez - Antitez -