5. Sınıf Türkçe Amaç Ve Sonuç Cümleleri konu anlatımı

Amaç-sonuç ilişkisi birer cümle içerisinde verilebilmektedir. Cümlenin amacı ne ise sonucu da aynı şekilde cümlede anlatılır. Şimdi bu konuda fazla örnekler ele almak suretiyle amaç sonuç ilişkisini inceleyeceğiz. Bunun nasıl yapıldığına bakacağız ve örnekler ile konuyu daha iyi anlamaya çalışacağız.

 Amaç ve Sonuç Cümleleri

 Eylemin hangi amaca bağlı olarak gerçekleştirildiğini gösteren cümleler amaç sonuç cümleleri olarak bilinmektedir. Kurduğumuz cümle içerisinde bir eylem olur ve bu eylem bir amaç için yapılır. Bu amacın neticesinde ise bir sonuç ortaya çıkar.

 Amaç sonuç ilişkisini taşıyan cümleleri anlayabilmek için cümleye, ‘hangi amaçla’ sorusunu yöneltiriz. Yani bir cümleye bu soruyu sorduğumuz zaman ama sonuç ilişkisini göstermektedir. Çünkü bu tür cümlelerde bazı edatlar kullanılır. Ve bu edatlar neticesinde cümlenin amaç-sonuç ilişkisi taşıyıp taşımadığını anlarız.

 - İçin

 - Diye

 - Üzere

 Bu üç edatı kullanarak amaç-sonuç ilişkisi taşıyan cümleler kurabiliriz. Aynı zamanda ‘hangi amaçla’ sorusunu sorduğumuz zaman cümle içerisinde bu edatlar var ise, o zaman amaç sonuç ilişkisini daha iyi bir şekilde anlayabiliriz.

 Örnekler:

 ‘’Bu sınavı kazanmak için gerçekten çok çalıştı.’’

 Yukarıda gördüğünüz cümleye hangi amaçla sorusunu sorduğumuz zaman, sınavı kazanmak için cevabını alıyoruz. Yani bu cümle içerisinde amaç sınavı kazanmaktır. Peki, Sonuç olarak bu sınavı kazanmak için ne yapmış? O kişi bu sınavı kazanmak için çok çalışmış. Yani burada amaç sonuç ilişkisi ortaya çıkıyor.

 ‘’Bildiklerini anlatmak üzere yanıma geldi.’’

 Bu defa amaç birliklerini anlatmaktır. Kişi yukarıdaki cümlede birliklerini anlatmak istiyor. Amaç bu olurken sonuç ise bildiklerini anlatmak için yanıma geliyor. Yani yine burada bir amaç sonuç ilişkisi vardır.

 ‘’Kilo vereyim diye düzenli olarak spor yapıyor.’’

 Bu cümleyi incelediğimiz zaman ise amacın kilo vermek olduğunu görüyoruz. Peki, bu amacı yerine getirmek için sonuç olarak ne yapılıyor? Kilo vermek için spor yapılıyor. Böylece amaç-sonuç ilişkisi ortaya çıkmaktadır.

 Gördüğümüz gibi bir cümle içerisinde hem amaç hem de sonuç bulunmaktadır. Yani amaç ve sonuç bir arada kullanıyor ve yer alıyor. Aynı zamanda amaç sonuç ilişkisini bir cümle içerisinde oluşturabilmek adına, ‘diye, için ve üzere’ edatlarını kullanıyoruz.

 Şimdi bu konuda arka arkaya birkaç farklı cümle yapalım ve bu cümleleri siz değerlendirin.

 Örnekler:

 ‘’Sokağa çıkmak için annesinden izin istiyor.’’

 ‘’Güzel görüneyim diye bir sürü makyaj yapmış.’’

 ‘’Ağlamamak için kendini zor tutuyor.’’

 ‘’Konuyu anlamak üzere hızla yanıma geldi.’’

 ‘’Öğretmenine şirin görünmek maksadıyla sürekli gülümsüyor.’’

 Gördüğümüz üzere yukarıda birçok farklı örnek verdik. Burada kullandığımız edatları siyah renkle işaretledik. Böylece amaç sonuç ilişkisi taşıyan bu cümleleri tamamlamış olduk. Şimdi bu cümleleri tek tek inceleyerek hangisinin amaç hangisinin sonuç olduğunu anlamaya çalışın.

 Not: Bir amaç sonuç ilişkisi taşıyan cümle kurmak için mutlaka cümle içerisinde hem amaç hem de sonuç olmalıdır. Bunu gerçekleştirmek için ise mutlaka cümle içerisinde edat kullanılması gerekir.

 Siz de defterinize amaç ve sonuç taşıyan farklı cümleler yazabilirsiniz. Aynı zamanda kitabınızda bu şekilde bulunan cümleleri inceleyerek konuyu daha iyi bir şekilde anlamaya çalışabilirsiniz. Ayrıca gün içerisinde amaç ve sonuç ilişkisi bulunan birçok cümle kurarız. Konuşurken bu cümleleri yakalar isek bunları da defterimize yazalım ve konuyu daha iyi anlamaya çalışalım.