Güncelleme Tarihi:
Ortak miras konuları tüm dünyanın ortak mirası olan eserleri; bir devlete, bir millete ait olmayan medeniyetleri geliştirmek için görev yapan ögelerin daha sonra geliştirilerek dünya mirası olarak ortaya çıkmasıdır. Bu sebeple ortak miras konuları oldukça önemli konuları içine alır.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ortak Miras Konuları
Genel kavramlar:
Çağ: tarihi daha rahat ve kolay incelemesi adına tarih; çağlara ayrılmıştır. Tüm insanlığı ilgilendiren bir devrin sona ermesi bir başka devrin başlamasını sağlayan olaylar olmuştur. Bu devirlerin her birine çağ adı verilir.
Milat: Hz İsa doğum yılının 0 olarak kabul edildiği yıldır. İsa'nın doğduğu 0 yılı olarak kabul edilir.
Dünyanın var olduğu günden bugüne ilk insanlar özellikle mağaralarda yaşayarak avcılık ve toplayıcılıkla geçinmişlerdir. İlk insanların yaşadıkları bölgeler genel olarak kendilerini av bulabilecekleri ormanlık alanlar olmuştur. Böylece çok daha rahat yiyecek bularak avlanmaları kolay olmuştur.
Tarımın başlamasından sonra insanlar daha çok yerleşik hayata geçerek geçimlerini tarımdan sağlamıştır. Zamanla köyler şehirler oluşmuş toplumsal kurallar yasalar bir meslek dalları da ortaya çıkmıştır. Başlangıçta medeniyetler arası ticaret takas yoluyla yapılırken daha sonra kurulan medeniyetlerin parayı bulması para ile alışverişe geçirmesini sağlamıştır. Mezopotamya'da kurulan ilk çağ medeniyetlerin gelişmesi için ilk buluşları gerçekleştirmiştir.
Sümerler
Mezopotamya'nın kurulan en önemli devletlerinden biridir. Şehir Devletleri halinde yaşayan Sümerler Ur, Urug, Kiş, Lagaş gibi önemli şehir devletlerinde sahiptir. Sümerlerin şehirleri Ensi ve Patasi denilen rahip krallar tarafından yönetilmektedir. Sümerler tekerleği icat ederek medeniyetin gelişmesine en büyük katkılardan birine imza atmıştır. Ay ve yıl kavramını bularak tarihte ilk kez yazıyı kullanan Sümerler tarihin ilk destan olan Gılgamış Destanı’na da imza attılar. Yine tarihin ilk yazılı kanunları olan Urgakina Kanunları Sümerler’e aittir.
Babiller
Tarihteki ilk anayasa olan Hammurabi yasalarını kullandılar. Yaratılış Destanı'nın yazdılar. Dünya üzerinde Dünyanın 7 harikasından biri olarak geçen Babil'in Asma Bahçelerini yaptırdılar.
Asurlular
Ticaretle uğraşan Asurlular; Anadolu'ya yazıyı getiren devlet olarak tanınır. Asurlular ilk kütüphanecilik ve arşivcilik hizmetlerini başlattılar.
Hititler
Çorum’da Hattuşaş merkezli kurulan Hititler Tavananna adı verilen kraliçe tarafından yönetiliyordu. Pankuş Meclisleri bundan bulunan Hititler tarihin ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Antlaşması'nı yaptılar.
Frigler
Ankara'nın Polatlı ilçesi civarında Gordion şehrinde kurulan Frigler tarıma büyük önem vermişlerdir. Ana tanrıçaları bereket tanrıçası Kibele’dir. Kralları için Tümülüs adı verilen toprak yığınına mezar yapmışlardır.
Urartular
Van'ın Tuşpa şehrinde kurulan Urartular yaptıkları su kanalları ile ünlenmiş bir medeniyettir. Şamran adı verilen su kanallarını yaparak tarıma önem vermişlerdir.
Lidyalılar
Kral Yolu'nu kurmuş olan Lidyalılar tarihte ilk defa parayı kullanmış millettir. Paralı askerleri bulunur.
İyonlar
İzmir civarında kurulan iyonlar şehir devletleri şeklinde yaşamış sanata önem vermiş bir millettir.
Yazı, tekerlek, takvim, barut, mürekkep gibi tüm dünya milletleri için önemli olan ürünler zaman içinde geliştirilerek medeniyetin gelişmesini sağlamıştır. Özellikle milattan önce 3500 yıllarında Mezopotamya'da yaşamış olan Sümerler yazının bulunmasıyla medeniyete çok büyük katkılar sağlamıştır. Bir milletin yaptığı buluş birçok milleti etkilemiş ve medeniyetlerin gelişmesini sağlamıştır.