5. Sınıf Sosyal Bilgiler Kültürel Özellikler konu anlatımı

Kültür ''Yerel Kültür'' ve ''Evrensel Kültür'' olmak üzere ikiye ayrılır. Evrensel kültür, dünya genelinin benimsediği manevi değerlerdir. Yerel kültür ise bir ülke ya da bölge ile sınırlıdır.

 Kültürel Özellikler

 1- Kültür Çeşitleri

 Her toplumun kültürel özellikleri farklıdır. Bununla birlikte kültür kavramının her toplumda aynı görülen belli başlı nitelikleri vardır. Yemek, yöresel kıyafetler ve araç-gereçler maddi kültüre ait ögelerdir. Manevi kültür unsurları ise inanç, adetler, gelenek ve göreneklerdir. Popüler kültür daha çok sanat ve estetik beğenileri tanımlarken, kitle kültürü daha çok zanaat ve endüstriyel özellikleri yansıtır.

 Diğer kültür çeşitleri arasında alt kültür, karşı kültür, yüksek kültür ve halk kültürü yer alır. Eğitim düzeyi yüksek toplumlarda kültürler arasında çatışma yaşanmaz. Hoş görünün esas alındığı ülkelerde kültürler birbirlerinden beslenerek genel kültürü oluşturur.

 2- Dinin ve Dilin Kültüre Etkileri:

 1.A. Dil:

 Kültürün oluşmasında ve gelişmesinde en önemli etken dildir. Sözlü ve yazılı eserlerin tamamı kültürü oluşturur. Dil, aynı zamanda kültürel zenginliğin gelecek nesillere aktarılmasını sağlar. Örneğin günümüze kadar ulaşan atasözleri kültürümüzün en önemli parçalarından biridir. Dil, kültürler arası iletişim kurulmasında da önemli bir etkendir. Yabancı dildeki eserlerin Türkçeye çevrilmesiyle farklı kültürlere dair güncel bilgiler edinebiliriz. Türkçe eserlerin yabancı dile çevrilmesi ise kültürümüzün farklı ülkeler tarafından tanınmasını sağlar.

 1.B. Din:

 Din, kültürün en önemli yapı taşlarından biridir. Dünya üzerindeki birçok kültür, din ile birlikte anılır. Avrupa ülkelerini tanımlarken Batı kültürü ya da Hristiyan kültürü denir. Toplumuzda da İslam kültürünün etkileri bariz bir şekilde görülür. İslam, günlük konuşmalarımızdan sanata, mimariden geleneklerimize kadar birçok alanda etkili olmuştur.

 Dinin en fazla etki ettiği alanların başında ise edebiyat gelir. Divan edebiyatındaki tevhit, mevlit, naat, kırk hadis ve münacat gibi nazım türleri İslami ögeler taşır. Ramazan ve Kurban Bayramı da en önemli geleneklerimizden bir diğeridir. Bayramlara ait adetler, yüz yıllar boyunca, hiç değişmeden, günümüze kadar gelmiştir. 

 3- Kültürel Özellikler Nelerdir?

 Hem maddi hem de manevi kültürler toplumsaldır. Eğitimli kişilerin artması, bilim ve teknolojinin gelişmesi, edebiyat - sanat alanında yenilikler yapılması, toplumsal kültürün daha zengin hale gelmesini sağlar. Teknoloji aynı zamanda kültürler arası bilgi alışverişini hızlandırmıştır. İnternetin yaygın kullanımı ile birlikte farklı kültürlere dair bilgi edinmek ve araştırma yapmak daha kolay hale gelmiştir.

 Kültür durağan bir yapıda değildir ve değişir. Örneğin bazı gelenek ve görenekler tamamen unutulurken bazıları hala devam etmektedir. Ülkemizde devam eden geleneklere örnek olarak, çocukların bayramda şeker toplaması, büyüklerin elinin öpülmesi, kız isteme töreni gösterilebilir. Giyim kültürü ise sadece ülkeler arasında değil bölgeler arasında bile değişkenlik gösterir. Örneğin ülkemizde Karadeniz ile Ege Bölgesinin geleneksel kıyafetleri birbirinden tamamen farklıdır.

 Kütür değişken bir yapıya sahip olsa da kendi içerisinde bir sisteme sahiptir. Bu sistem zaman içerisinde oluşmuş kuralları da beraberinde getirir. Toplumun genelinin bu kurallara uyması kültürel ahengin oluşmasını sağlar. Ayrıştırıcı değil bütünleştirici bir etkiye sahip olan kültür, toplumun kendi içerisinde daha huzurlu ve uyumlu olmasında da etkilidir.

 Yemek kültürü de tüm toplumlarda önemli bir yer tutar. Her kültürün yemekleri pişirme ve sunma şekli farklıdır. Örneğin Türk ve Doğu toplumlarında ''ikram kültürü'' mevcuttur. Ancak Batı toplumlarında böyle bir kavram ve kültür gelişmemiştir.