5. Sınıf Sosyal Bilgiler Doğal Özellikler İle Beşeri Özelliklerin Etkileri konu anlatımı

Hem doğal hem de beşeri özelliklerin çevreye, nüfusa ve ekonomik faaliyetlere birçok etkisi vardır. Beşeri özelliklerin etki ettiği alanların başında sanayi ve ticaret gelir. Doğal özellikler ise tarım, turizm, madencilik gibi iş kollarını doğrudan etkiler.

 Doğal Özellikler ile Beşeri Özelliklerin Etkileri

 1- Doğal Özellikler:

 1.A. Doğal Özelliklerin Çevreye Etkileri:

 Ormanlar, çevreye birçok açıdan faydalıdır. Yağışların aşırı olduğu bölgelerde suyu yapraklarında tutarak su taşkınlarını önler. Ağaçlar doğal oksijen kaynaklarımızdır. Hava kirliliğini azaltır ve daha yaşanılabilir bir çevreye sahip olmamızı sağlar. Birçok canlı türünün doğal yaşam alanı olan ormanlar, ekolojik denge açısından da önemlidir. Devlet tarafından koruma altına alınan ve milli park haline getirilen araziler ise hem çevreye hem de turizme katkı sağlar.

 1.B. Doğal Özelliklerin Tarıma Etkileri:

 Nehirler, tarımsal arazilerin sulanmasında sıklıkla kullanılan doğal kaynaklardır. Bir bölgede nehirler kurursa, kuraklık ve kıtlık riski artar. Toprağın yapısı ve özellikleri de tarım arazilerinin verimliliğini arttırır. Akarsuların üstüne kurulan drenaj sistemleri, sulamanın çok daha hızlı ve ucuz yapılmasını sağlıyor. Ülkemizde Fırat ve Dicle nehirleri başta olmak üzere birçok akarsu, tarım arazilerinin sulanmasında aktif olarak kullanılıyor.

 İklim şartları da bir bölgenin temel doğal özellikleri arasında yer alır. Örneğin Karadeniz Bölgesinde çay ve fındık gibi ürünlerin üretilmesinde Karadeniz ikliminin etkisi çok büyüktür. Bölgede yaz mevsimindeki yağmur yağışlarına bağlı olarak ormancılık da gelişmiştir.

 1.C. Doğal Özelliklerin Sanayiye Etkileri:

 Özellikle ağaçlar birçok sanayi kolunda ham madde olarak kullanılır. Ormancılığın gelişmiş olduğu yüksek oranda kağıt üretimi ve ihracatı yapılır. Tomruklar ise kereste sanayisinin gelişmesini sağlar. Birçok ahşap yapı malzemesi, kontrplak ve kaplama ürünleri de ağaçlardan üretilir.

 1.D. Doğal Özelliklerin Turizme Etkileri:

 Nehirlerde rafting başta olmak üzere birçok su sporu yapılabilmektedir. Bir yarımada olan Türkiye'de deniz turizmi oldukça gelişmiştir. Her yıl Ege ve Akdeniz kıyılarındaki şehirler (İzmir, Muğla, Antalya) milyonlarca turist tarafından ziyaret ediliyor. 

 2- Beşeri Özellikler

 1.A. Beşeri Özelliklerin Nüfusa Etkileri

 Beşeri özelliklerin başında sanayi ve endüstriyel faaliyetler gelmektedir. Sanayisi gelişmiş olan şehirlerde nüfus oranı ve yoğunluğu diğer illere göre çok daha fazladır. Türkiye'nin en kalabalık ili olan İstanbul'un nüfusu 17 milyondan fazladır. Bunun en büyük nedeni şehrin sanayi ve ticari faaliyetlerinin çok yüksek olmasıdır.

 Beşeri özellikler, birçok farklı soruna da yol açabilir. Bunların başında çarpık kentleşme geliyor. Yeşil alanların azalıp kentleşmenin arttığı bölgelerde çevre kirliğinin yanı sıra hava ve gürültü kirliliği de gözlemlenir. Marmara Bölgesi Türkiye'nin en kalabalık bölgesidir. Nüfus yoğunluğu da en çok bu bölgede görülür.

 1.B. Beşeri Özelliklerin Ekonomiye Etkileri

 Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde insanların ihtiyaçları çeşitlilik gösterir. Bu da üretimde çeşitliliği oluşmasını sağlar. İnsanların tüketim alışkanlıkları da beşeri özellikler arasında yer alır. Bölgeden bölgeye, hatta şehirden şehre insanların alışkanlıkları ve gereksinimleri farklılık gösterebilir. Diğer şehirlere göre daha kalabalık kentlerde tarımsal ürünlerden çok endüstriyel ürünler tüketilir. Üretim, dağıtım ve tüketim unsurları etkileşim halindedir.

 1.C. Beşeri Özelliklerin Sanayiye ve Ticarete Etkileri

 Nitelikli insan faktörü en temel beşeri faktörlerden bir diğeridir. Bu da sanayi ve ticaretin gelişmesinde önemli bir rol oynar. Fabrikaların açılması, baraj ve tesislerin kurulması, dış ticaretin ve ihracat oranlarının artmasını sağlar.