5. Sınıf Matematik Zihinden Çarpma Ve Bölme İşlemi konu anlatımı

Matematikte sonuca ulaşmak için birçok farklı yöntem vardır. Bu yöntemleri bildiğimiz takdirde soruları çok daha hızlı bir şekilde çözebiliriz. Örneğin çarpma işleminde bir sayı 10 ile çarpılıyorsa o sayının yanına bir sıfır eklenerek sonuca ulaşılabilir. (3 × 10 = 30) Bunun gibi daha birçok yöntem ile çarpma ve bölme işlemlerini kağıda dökmeden, zihinden yapmak mümkündür.

 Zihinden Çarpma ve Bölme İşlemleri

  1- 10 - 100 ve 1000 sayılarıyla zihinden çarpma:

 1.A. - 10 Sayısı ile Zihinden Çarpma

 4 × 10 = 40

 7 × 10 = 70

 9 × 10 = 90

 Not: 10 sayısı iki basamaklı bir sayı ile çarpılıyorsa sayının yanına iki sıfır eklenir.

 Örnekler:

 48 × 10 = 480

 53 × 10 = 530

 72 × 10= 720

 Not: 10 sayısı üç basamakları bir sayı ile çarpılıyorsa bu sefer sayının yanına üç sıfır eklemeliyiz.

 Örnekler:

 339 × 10 = 3390

 651 × 10 = 6510

 777 × 10 = 7770

 1.B - 100 Sayısı ile Zihinden Çarpma

 100 sayısı ile çarptığımız sayıların iki sıfır ekleyerek çok daha kısa sürede çarpma işlemini yapabiliriz.

 Örnekler:

 2 × 100 = 200

 5 × 100 = 500

 8 × 100 = 800

 İki basamaklı sayılarla 100 sayısının çarpımı:

 33 × 100 = 3300

 81 × 100 = 8100

 75 × 100 = 7500

 Üç basamaklı sayılarla 100 sayısının çarpımı:

 431 × 100 = 43100

 722 × 100 = 72200

 913 × 100 = 91300

 1.C. 1000 Sayısı ile Zihinden Çarpma

 Sayıları 1000 ile çarptığımızda da aynı yöntemi izleyerek sonuca ulaşabiliriz. Diğer sayılardan farklı olarak 1000 ile çarpılan sayıların sonuna 3 sıfır eklenir.

 Örnekler:

 2 × 1000 = 2000

 5 × 1000 = 5000

 9 × 1000 = 9000

 İki basamaklı sayılarla 1000 sayısının çarpımı:

 35 × 1000 = 35000

 51 × 1000 = 51000

 74 × 1000 = 74000

 Üç basamaklı sayılarla 1000 sayısının çarpımı:

 112 × 1000 = 112000

 230 × 1000 = 230000

 511 × 1000 = 511000

 2- 4 Rakamı ile Zihinden Çarpma:

 Bir sayısı 4 ile çarpmak istediğimizde o sayıyı 2 kere 2'yle çarparak sonuca ulaşabiliriz.

 Örnekler:

 12 × 4 işlemi için

 12 × 2 = 24

 24 × 2 = 48

 21 × 4 işlemi için

 21 × 2 = 42

 42 × 2 = 84

 Not: Toplama ve çarpma işlemleri birbirine benzer. Bu nedenle yukarıdaki işlemde sonuca ulaşmak için toplama işlemi de yapılabilir.

 21 × 2 = 42

 42 + 42 = 84

 3- Zihinden Bölme İşlemleri

 Çarpma işleminde sayıların sonuna sıfır eklediğimiz gibi bölme işleminde de sayılardan sıfır çıkararak sonuca ulaşabiliriz.

 Örnekler

 1.A. 360 : 12

 Bu işlemi zihinden yapmak için 360 sayısının sonundaki 0 atılır.

 36 : 12 = 3

 Bölünen 3, bölen 2 basamaklı olduğu için çıkan sonuca bir tane 0 eklenir.

 360 : 12 = 30

 Not -1- Bir sayıyı 4'e bölmek istediğimizde o sayıyı 2 kere 2'ye bölerek sonuca ulaşabiliriz.

 88 : 4 işlemi için

 88 : 2 = 44

 44 : 2 = 22

 112 : 4 işlemi için

 112 : 2 = 56

 56 : 2 = 28

 Not -2- Bir sayıyı 5'e bölmek istediğimizde ise sayıyı 2 ile çarpıp çıkan sonucu 10'a bölerek sonuca ulaşabiliriz.

 Örnekler:

 255 : 5 işlemi için

 255 × 2 = 510

 510 : 10 = 51 

 425 : 5 işlemi için

 425 × 2 = 850

 850 : 10 = 85