5. Sınıf Matematik Parantezli İşlemler konu anlatımı

Eğer hem çarpma hem de çıkarma işlemi olan bir soru sorulduysa önce parantez içindeki işlem, sonra çarpma işlemi yapılır. En son çıkarma işlemi yapılmalıdır. Bu dört işlemin tamamı bir sorunun içerisinde yer alıyorsa parantez içindeki işlem hariç, bütün işlemler soldan sağa doğru yapılır. Matematikte işlem önceliği şu şekildedir. 1- Parantez içindeki işlem 2 - Çarpma ya da Bölme İşlemi 3- Toplama ya da Çıkarma İşlemi

 Parantezli İşlemler

 1- Toplama İşlemi:

 Örnekler:

 Birinci Örnek:

 1 + 4 + 7 (14 + 21) =

 Bu soruda öncelikli olarak parantez içindeki toplama işlemi yapılır.

 14 + 21 = 35

 Daha sonra parantez dışındaki toplama işlemi yapılır.

 1 + 4 + 7 = 12

 35 ve 12 toplanarak sonuca ulaşılır.

 35 + 12 = 47

 İkinci Örnek:

 21 + 3 (12 + 1) =

 Yine aynı yöntemle sonuca ulaşılır.

 12 + 1 = 13

 21 + 3 = 24

 24 + 13 = 37

 Önemli Not -1- Parantezli işlemlerde artı (+), eksi (-), çarpı (×) ve bölme (:) işaretlerinin doğru yerlere konulması gerekir. İşaretlerin yanlış koyulduğu işlemlere matematikte ''anlamsız işlemler'' denir. Bu tür işlemlerde doğru bir sonuca ulaşılamaz.

 Örnek:

 3 (× 2 + 4 + 4)

 Yukarıdaki işlemde ''çarpı'' işareti yanlış yere konmuştur. Doğrusu şu şekilde olmalıdır.

 3 × (2 + 4 + + 4)

 2- Çıkarma İşlemi:

 Çıkarma işleminde de önce parantez içindeki işlemler yapılır.

 Örnek:

 1 + 3 x (27 - 12) =

 Önce 27'den 12 çıkarılır: 15

 Daha sonra 1 ve 3 rakamı toplanır. 4

 4 x 15 = 60

 Eğer parantez içindeki işleme öncelik vermeseydik:

 1 ile 3 toplanır, çıkan sonuç 27 ile çarpılırdı.

 4 × 27 = 108

 108 - 12 = 96

 İşlemin doğru sonucu 96 değil 60'tır. Bu nedenle önce parantez içindeki işlem yapılmalıdır.

 3- Çarpma ve Bölme İşlemleri:

 Matematikte öncelik her zaman çarpma ve bölme işlemine verilir. Eğer parantez içinde hem çarpma hem bölme işlemi varsa işlemler soldan sağa doğru yapılır.

 Birinci Örnek:

 2 x (1 x 14 : 7) =

 Parantez içinde hem çarpma hem de bölme işlemi olduğu için işlemler soldan sağa doğru yapılmalı.

 1 x 14 = 14

 14 : 7 = 2

 Elde ettiğimiz sonucu parantezin dışındaki 2 ile çarparak işlemin sonucunu buluruz.

 2 x 2 = 4

 İkinci Örnek:

 2 + 4 x (2 x 2 : 1 ) =

 Önce 2 ile 2 çarpılır ve sonuç 1'e bölünür.

 2 x 2: 4

 1 rakamı bölme işleminde etkisiz eleman olduğu için 4 : 1 işleminin sonucu 4'e eşit olur. Daha sonra parantez dışında kalan toplama işlemi yapılır ve çıkan sonuç 4 ile çarpılır.

 2 + 2: 4

 4 x 4 = 16

 Üçüncü Örnek:

 3 x 4 x (16 : 2 x 3) =

 Bu işlemde hem parantez içinde hem de parantez dışında çarpma işlemi var. Bu tür işlemlerde de öncelik parantez içindeki işleme verilmeli.

 16 : 2 = 8

 8 x 3 = 24

 Şimdi de parantez dışındaki işlemi yapalım.

 3 x 4 = 12

 Ve bulduğumuz sonucu 24 ile çarpalım.

 12 x 24 = 288

 Önemli not -2- Bazı sorularda iki tane parantezli işlem olabilir. İşlemler soldan sağa doğru yapılarak doğru sonuca ulaşılabilir.