5. Sınıf Fen Bilimleri Devre Elemanlarının Sembollerle Gösterimi Ve Devre Şemaları konu anlatımı

Devre elemanlarının sembolleri her ülkede aynı olduğundan ortak bir bilim ortaya çıkmıştır. Bu sayede iletişim kolaylaşır. Beyaz eşya, bilgisayar gibi elektrikle çalışan tüm cihazlarda da elektrik devreleri vardır ve bu cihazlarda bulunan elektrik devreleri de yine devre elemanları sembolleri sayesinde ortak bir dille kullanıma sunulur.

 Devre Elemanı Nedir?

 Elektrikle çalışan tüm eşyalarda ve elektriğin olduğu her yerde bulunan elektrik dağılımını gösteren şemanın şekilleri devre elemanı olarak karşımıza çıkar. Işık vermeye yarayan ampul, enerji veren pil, elektriğin devre elemanlarına ulaşmasını sağlayan bağlantı kabloları açık ve kapalı anahtar olmak üzere sembollerle gösterilmektedir. Pil yatağının ve duyun sembolü yoktur.

 Basit bir elektrik devresi ve şemasında bir ampulün ışık verebilmesi için devreden akım geçmesi ve devreye tanımlanması gerekmektedir. Şayet böyle bir durumda açık anahtar kapanırsa devrede bulunan ampul ışık verir. Şekillerde de görüleceği gibi devre çizimi yaparken sembol kullanmak hem zaman hem karışıklık açısından önemli bir ayrıntı olarak karşımıza çıkar.

 Devre Elemanlarının Sembollerle Gösterilmesi

 Devreler üzerinde kullanılan pil, anahtar ve ampuller birbirinden farklı şekil ve özellikte olabilirler. Burada önemli olan işlevdir işlevler değişmez aynıdır. Devrede bulunan elemanların çizimi zaman alacağı için elemanların şekil ve özellikleri her bir elemanla gösterilmek suretiyle işlem tamamlanır. Örneğin şekil 1. Deki devreyi sembollerle şekil 2. De görmemiz mümkündür.

 Devrelerin Çalışmama Nedenleri Nedir?

 Pil devreye yanlış bir şekilde bağlanmış olabilir

 Devre üzerine takılmış olan ampul bozuk olabilir

 Devre bağlantılarını sağlamak üzere takılan kablolar arasında kopukluk olabilir.

 Takılmış olan pil ya da pillerin gücü ampulleri yakmaya yetmiyor olabilir.

  Pil Sayısı Değiştirilebilir Mi?

 Bir elektrik devresi içerisinde pil sayısını artırmak ve azaltmak suretiyle ampul parlaklığı değiştirilebilmektedir.

 Bunun için;

İlk olarak 1. devrede bulunan ampul sayısını sabit tutup ikinci devrede ki ampule ikinci pili eklemek suretiyle parlaklık artırılabilir. Parlaklığın artış nedeni ikinci pilin eklenmesi suretiyle daha fazla elektrik enerjisi verilmesidir. Basit bir devre kullanılıyor ve devreye bir pil ekleniyorsa parlaklık artışı söz konusu olacaktır.

 Devre Nasıl Kurulur?

 Devrenin ışık vermesi için elektrik akımının ampule ulaşması gerekir. Kaynaktan çıkan elektrik lambaya ulaştığında ışık veren elektrik devresinde lambanın yanması isteniyorsa enerji kaynağı olarak kullanılan pillerin artı ve eksi uçlarına bağlantı kablosu yoluyla bağlanmalıdır. Bağlantı kablolarının kontrol edilmesi gerekir şayet kopukluk varsa lamba ışık vermez. Bağlantı kablolarından bir tanesine anahtar veya düğme konulması gerekir. Bağlantı kablosunun ucunu duya bağlamak suretiyle anahtar veya düğmeden çıkan enerjinin pil yoluyla iletimi sonucu ampulümüz yanacaktır. Sonrasında düğme yardımıyla lambayı yakıp söndürme olanağı buluruz.

 Anahtar, kablo, lamba ve piller devre elemanı olarak isimlendirilirler. Bu devre elemanları desteği ile oluşturmuş olduğumuz devreye basit elektrik devresi denilmektedir. Kurulan elektrik devresinin ışık verebilmesi için kesintisiz olarak elektriğin ampule ulaşması gerekir. Şayet devre çalışmıyorsa; kablolardan birisi kopmuş olabilir, anahtar yahut düğme açık kalmış olabilir, kabloyu pilin aynı iki ucuna bağlanmış olabilir. Bu unsurlara dikkat edilmek suretiyle tekrar gözden geçirmekte yarar vardır.

 Pilin her iki ucuna da birer tane kablo bağlanmış ise, anahtar düğmesi kapalı halde işlem yapılmışsa, elektrik ampule kesintisiz olarak ulaşır ve ampul yanar.