5. Sınıf Fen Bilimleri Ampul Parlaklığını Etkileyen Değişkenler konu anlatımı

Günlük hayatımız içerisinde televizyon, buzdolabı ve çamaşır makinesi, bilgisayar ve ütü gibi birçok eşyamız elektrik enerjisi sayesinde çalışır. Tabii bu eşyalar bünyesinde birtakım elektrik devreleri bulunur. Böylece elektrik akımı sağlanır ve cihazlarımız çalışır. Bu doğrultuda elektrik akımını etkileyen değişkenler sayesinde kullandığımız ampulün parlaklığı da artar ya da azalır.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ampul Parlaklığını Etkileyen Değişkenler Konu Anlatımı

 Elektrik devresi ile beraber elektriğin geçişi sayesinde ampul yanar. Şimdi gelin basit bir elektrik devresinde öncelikle neler vardır bir bakalım.

 - Elektrik akımına güç sağlamak için pil

 - Elektrik akım geçişini kontrol edebilmek için anahtar

 - Aklımın iletişimini sağlamak için iletken kablo çeşitleri

 - Elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştüren lamba ya da ampul çeşitleri

 İşte bulunan bu elektrik devreleri bir araya gelerek ampulün yanmasına imkan verir. Ancak bu gerçekleşirken ışığın parlaklığının artması ya da azalmasına sebep olan değişkenler oluşur. Bu doğrultuda bağımlı ya da bağımsız ve kontrol (sabit) değişkenlerden yararlanmak suretiyle ampulün parlaklığında farklılıklar oluşur. Bu doğrultuda özellikle elektrik devresi içerisinde bulunan bağımlı ya da bağımsız değişkenlerin sayısı ve değerini değiştirerek ampulün parlaklığını yükseltebilir veya azaltabiliriz.

 Şimdi gelin ampulün parlaklığının neler ile değiştiğini ve nasıl bir değişkenlik gösterdiğini maddeler halinde bakalım.

 - Eğer elektrik devresi içerisinde pil sayısının sabit tutarak ampul sayısını arttırırsak, o zaman ampullerin parlaklığı düşer.

 - Eğer bir elektrik devresi içerisinde pil sayısının sabit tutup ampul sayısını azaltırsak, bu defa ampullerin parlaklığı yükselir.

 Burada görmüş olduğumuz gibi ampul sayısı arttığı zaman bir elektrik devresi içerisinde parlaklığı düşüyor. Peki, bu neden oluyor? Çünkü artık elektrik devresinde bulunan pil birden fazla lambaya enerji vermeye çalışmaktadır. O yüzden de enerjili lambalar arasında paylaşılır. Bu da parlaklığı önemli oranda azaltır. Aynı şekilde lambaları sayısını düşürdüğümüz zaman bu defa enerji lambalara daha çok gittiği için parlaklık artar.

 Şimdi bir de bu konuya farklı açıdan bakarak ampulün parlaklığının nasıl azalıp arttığına bakalım.

 - Bir elektrik devresi içerisinde ampul sayısını sabit tutup, pil sayısını artırırsak ampulün parlaklığı artar.

 - Bir elektrik devresi içerisinde ampul sayısını sabit tutarak, pil sayısını azaltırsak o zaman ampulün parlaklığı düşer.

 Yani buradan çıkaracağımız anlam eğer elektrik devresinde daha çok pil kullanırsak ampulün parlaklığı artıyor. Ama ne kadar az pil kullanırsak ampulün parlaklığı bir o kadar düşmektedir. Bu değişkenler bağımlı ve bağımsız şekilde ele alınabilmektedir.

 Peki, bağımlı ve bağımsız bu değişkenler ne demek? Yani ampuldeki parlaklığın değişimi pil sayısına göre değişmektedir. Bu da bağımlı değişkenlik anlamına gelir. Ancak pil sayısının sabit tutarak ampulü değiştirirsek bu da bağımsız değişken olarak karşımıza çıkıyor. Böylece istediğimiz kadar farklı değişkenler üzerinde denemeler yapmak suretiyle ampulün parlaklığını arttırabilir ya da azaltabiliriz.

 Siz de evinizde büyükleriniz ile beraber bir elektrik devresi üzerinden bunu deneyebilirsiniz. Oluşturacağınız elektrik devresi sayesinde hem pil üzerinde hem de lamba üzerinde değişkenlikler yapabilirsiniz. Ampulün parlaklığını artırmak ya da azaltmak için pil sayısını değiştirebilir veya ampul sayısında değişiklik yapabilirsiniz. Göreceksiniz ki ampulün parlaklığı yapacağınız değişikliğe bağlı olarak ya azalacak ya da artmış olacak. Bunu aynı zamanda okulunuzda öğretmenleriz ile beraber de yapabilirsiniz.