Güncelleme Tarihi:
Bazı olayların sebeplerinin nedenlerini öğrenmek isteriz. Böyle durumlarda Türkçede bazı kelimeleri kullanırız ve sorulara cevap veririz. Böylece bir durumun neden olduğunu cevaplar ile öğreniriz. Bunun neticesinde ise neden sonuç ilişkisi ortaya çıkar. Şimdi neden sonuç cümleleri üzerine bilgiler alalım ve örnekler yapalım.
Neden Sonuç Cümleleri
Bir durumun olayın ya da davranışın sebeplerini öğrenebilmek adına neden ve nasıl sorularını sorarız. Bu soruların cevabını alırken ise bazı ifadeler kullanılır. Yani cümleler bu ifadeler içerir ya da bu ifadeler ile başlar.
- Çünkü
- Bu nedenle
- Bunun nedeni
- Bunun sonucunda
- Olduğu için
- Neden olarak
- Bu yüzden
- Dolayısıyla
- İçin
Bu ifadeleri kullanmak suretiyle neden sonuç ilişkisi ortaya çıkartırız. Böylece sorulan bir sorunun cevabı yanıtsız kalmaz. Ayrıca soru ile bağlantılı cevap elde edilir. Şimdi bu konuda bazı örnekler yapalım ve konuyu daha iyi anlamaya çalışalım.
Örnek:
Karnımız çok acıktığı için burada durmak zorunda kaldık.
Çantamda matematik kitabım var çünkü bugün matematik dersi işleyeceğiz.
Gördüğümüz gibi yukarıdaki örnek cümlelere baktığımız zaman, neden durmak zorunda olduğumuzu anlatıyoruz. Aynı zamanda matematik kitabımızı neden aldığımızı anlatıyoruz. Bu defa sorular soralım ve verilen sorular üzerinde cevap veririm.
Örnek:
Ne için para biriktiriyorsun?
Çünkü ihtiyaçlarımı kendi paramla gidermek istiyorum.
Neden üç gündür sokağa çıkmıyorsun?
Hasta olduğum için sokağa çıkmıyorum.
O problemi nasıl çözdün?
Çok çalıştım bu yüzden problemin nasıl çözüleceğini iyi biliyorum.
Gördüğümüz gibi sorulan sorulara neden sonuç ilişkisi ile cevaplar verdik. Bu cevapları verirken yukarıda saydığımız ifadelerin kullandık. Bu sayede neden sonuç ilişkisi ortaya çıktı. Şimdi birçok farklı örnekler daha yapalım ve verdiğimiz ifadeleri kullanarak neden sonuç ilişkisi ile bağlantı kuralım.
Örnekler:
Kardan adam yapmak için sokağa çıktık.
Ayşe geziye gelmeyecekmiş çünkü kardeşine bakacakmış.
Mutlu olmasının nedeni sınavdan iyi not almasıymış.
Parka gidemedik bunun nedeni ise çok yorulmuştuk.
Hava çok sıcak bu yüzden en ince giysilerimizi giydik.
Artık gözlük kullanıyorum çünkü eskisi kadar iyi göremiyorum.
Bu yeri beğenmedik o yüzden başka bir yere gitmek istiyoruz.
Sınav için çok çalışmadı dolayısıyla kötü not aldı.
Yukarıdaki bütün cümlelere baktığımız zaman sebep sonuç ilişkisini kolayca anlayabiliriz. Mesela neden sınavdan kötü not aldığını söylerken, ‘Dolayısıyla’ ifadesi kullanmakta ve çok çalışmadığı söylenmektedir. Bu şekilde siz de birçok farklı örnek yapabilirsiniz. Bu örnekleri yaparken mutlaka yukarıda verdiğimiz ifadeleri kullanmaya dikkat edin.
Not: Yukarıdaki ifadeleri kullanırken mutlaka doğru bir yerde kullanmaya özen gösterin. Eğer bir cümle içerisinde yanlış ifade kullanırsanız o zaman uyumlu olmaz. Bu da neden sonuç ilişkisi yaratmaz.
Sebep-sonuç ilişkisi için kullanılan ifadeler cümlenin hem ortasına hem de başına gelebilir. Aynı zamanda cümlenin sonuna da gelebilir. İfadeler nasıl kullanılırsa kullanılsın mutlaka neden-sonuç ilişkisi yaratmalıdır. Özellikle verilecek bir sorunun karşılığı olarak mutlaka bir sonuç olmalıdır. Yani bir olayın neden olduğunu anlatmak için mutlaka yukarıda verdiğimiz ifadeleri kullanarak cümleler oluşturmalıyız.
Ali çok yorgun o yüzden hemen uyudu.
Yukarıdaki cümleye baktığımız zaman, ‘o yüzden’ ifadesinin doğru yerde kullanıldığını görüyoruz. Çünkü neden yorgun olduğunu anlatmakta ve neden uyuduğunu söylemektedir.