4. Sınıf Türkçe Ne, Nasıl, Neden, Nereye, Ne Zaman Kim? (5N 1K) konu anlatımı

5N 1K belli başlı bazı sorulardan oluşur. Bu sorular içerisinde ne, nasıl, neden, nereye, ne zaman ve kim soruları bulunmaktadır. Bu soruları genel olarak okuduğumuz metin ya da cümle içerisinde yöneltiriz. Şimdi bu konuda bazı örnekler yapalım ve yukarıdaki soruları sorarak metin ya da cümleleri anlamaya çalışalım.

 Ne, Nasıl, Neden, Nereye, Ne Zaman Kim? (5N 1K)

 Okuduklarımızı daha iyi anlayabilmek için bazı soruları cümle ya da metne yöneltiriz. Yöneltmiş olduğumuz bu sorulara ise 5N 1K denmektedir. Şimdi bu soruların neler olduğuna alt alta yazalım ve öğrenelim.

 - Ne

 - Nasıl

 - Neden

 - Nereye

 - Ne zaman

 - Kim

 Eğer bir metin ya da cümle içerisinde bu sorulara yanıt alabiliyor isek, o zaman konu içerisinde tüm olaylar detaylı şekilde anlatılmış anlamına gelmektedir. Özellikle cümleler üzerinden bu sorular daha sık sorulur.

 Not: Bir cümle içerisinde yukarıdaki bütün sorulara her zaman cevap alamayız. Bazı cümleler yukarıdaki soruların bazılarına cevap verebilir. Tabii bazen hepsini birden cevap verebilir. Bu durum cümlenin kuruluşuna bağlı olarak değişkenlik gösterir.

 Örnek: Ali haberlerde, Balıkesir'e dün sağanak halinde yağmur yağdığını duydu.

 Kim duydu? = Ali duydu.

 Ali Ne duydu? = Ali Balıkesir'e dün sağanak halinde yağmur yağdığını duydu.

 Yağmur nereye yağdı? = Yağmur Balıkesir'e yağdı.

 Yağmur ne zaman yağdı? = Yağmur dün yağdı.

 Ne yağdı? = Yağmur yağdı.

 Gördüğümüz gibi yukarıda verdiğimiz örnek cümle den sonra, bu cümle içerisinde 5 tane soruya yanıt alabildik. Yani bu cümle detaylı olarak bize konuyu en iyi şekilde aktarmış durumda.

 Örnek: Mert dün arkadaşları ile beraber okulda futbol oynadı.

 Mert ne oynadı? = Mert futbol oynadı.

 Kim futbol oynadı? = Mert futbol oynadı

 Mert nerede futbol oynadı? = Mert okulda futbol oynadı.

 Mert ne zaman futbol oynadı? = Mert dün futbol oynadı.

 Yine gördüğümüz gibi yukarıdaki cümle üzerinden 4 tane soruya cevap bulduk. Sorduğumuz sorular üzerinden cevaplarını yazdık ve cümleyi ya da metni bu şekilde daha iyi anlamış olduk.

 Örnek: Hava soğuk olduğu için Gökçe hızlı şekilde evine gitti.

 Kim evine gitti? = Gökçe

 Gökçe evine nasıl gitti? = Gökçe evine hızlı şekilde gitti.

 Gökçe evine neden gitti? = Gökçe evine hava soğuk olduğu için gitti.

 Gökçe nereye gitti? = Gökçe evine gitti.

 Bu defa nasıl ve neden sorularına da cevap bulduk. Aynı zamanda toplamda 4 tane soru ile beraber cevabını bulduk. Bu konuda daha birçok farklı örnek yapabiliriz.

 Not: Bir metin ya da bir cümleyi okuduğumuz zaman 5N 1K sorularından bazılarına cevap alırsak, konuyu daha iyi bir şekilde anlarız. Özellikle karşımıza bu tür sorular çıktığı zaman mutlaka 5N 1K sorularının hepsini bilmemiz gerekir. Bu sayede karşımıza çıkan cümle ya da metin üzerinden soruları sorabilir ve işlemi yapabiliriz.

 Yukarıdaki örnek cümleler de olduğu gibi 5N 1K üzerinden cevap alabileceğiniz birçok cümleyi kendiniz de yapabilirsiniz. Bu konuda defterinize bazı örnek cümleler yazın ve 5N 1K sorularının bazılarını ya da hepsini yöneltin. Böylece yapacağınız pratik ile beraber 5N 1K konusunu çok daha iyi bir şekilde anlayabilirsiniz.