Güncelleme Tarihi:
Yazılışları ve okunuşları aynı olsa bile anlamları farklı olan kelimeler eş sesli olarak bilinmektedir. Diğer bir ifade ile sesteş olarak da bilinmektedirler. Bu kelimelerin farkını anlayabilmek için ise cümle içerisinde kullanmamız gerekmektedir. Böylece değişik anlamları geldiğini daha iyi idrak edebiliriz.
4. Sınıf Türkçe Eş Sesli Kelimeler Konu Anlatımı
Yazılışları aynı fakat anlamları değişik olan kelimeler eş sesli sözcüklerdir. Aynı şekilde yazılıp okunması ve ses anlamından birbirine benzer olması ile beraber, anlamları birbirinden tamamen değişik olan kelimelerdir.
Burada dikkat etmemiz gereken unsur insan ya da hayvanlara verdiğimiz İsimlerde sözcükler sesteş olarak kullanılmasıdır. Örneğin Gül adını insan için isim şeklinde kullandığımız zaman sesteş olmaz. Yani yine aynı anlam üzerinden kullanılır.
‘’Bugün Gül ile sokakta oynadım.’’
Bu cümle içerisindeki Gül ismi sesteş olarak kullanılmaz.
Türkçede birçok farklı eş sesli kelimeler bulunmaktadır. Hatta çok fazla olduğunu söyleyebiliriz. Ancak anlam açısından farklılık gösterirler.
Eş sesli kelimeler: Aç, alay, bin, ay, atlet, at, bel, boğaz, çay, cilt, bağ, diz, dil, dolu, ekmek, hayır, güç, koca, kazan, koy, ekmek, iç, in, pazar, ocak, soluk, satır, sağ, yaz, yat, yaş, yar, yüz, sıra.
Bu şekilde daha birçok farklı eş sesli kelimeleri Türkçe içerisinden söylemek mümkün. Şimdi bunların bazılarını alalım ve örnek yapalım. Bu şekilde konuyu çok daha iyi anlayabiliriz.
‘’Benim çok fazla futbol topum var.’’
‘’Anneme eve benden önce vardı.’’
Gördüğünüz gibi ilk cümlede futbol topları olduğunu söylemek için, ‘var’ kelimesi kullanılır. Ancak ikinci cümleyi baktığımız zaman ise bir yere yetişmek ya da ulaşmak anlamında, ‘var’ kelimesi kullanılmaktadır.
‘’Bugün benim boğazım ağrıyor.’’
‘’Gemi ile boğazda harika bir gezinti yaptık.’’
Bu defa ilk cümlede hastalığını belirtmek için, ‘boğaz’ kelimesi kullanılır. Ancak ikinci cümlede ise gemi ile denizin üzerinde yüzerken bunun nerede yapıldığını anlatmak amaçlı, ‘boğaz’ kelimesi kullanılmış durumdadır. Şimdi arka arkaya bunun için farklı örnekler verelim.
‘’Benim elim çok yaş.’’
‘’Sen kaç yaşındasın?’’
‘’Hayır ben bugün seninle gelmeyeceğim.’’
‘’Ailemle bugün çok güzel bir hayır işledik.’’
‘’Bugün ben bin TL para kazandım.’’
‘’Ona bisikletime bin dedim ama o bilmedi.’’
Yukarıdaki cümlelerde görüyoruz ki her biri yazılış ve okunuş açısından siyahla yazılmış bu kelimeler aynıdır. Ancak cümlelerdeki anlamlarına baktığımız zaman farklılıklar görebiliriz. Her biri değişik anlamları göstermekte ve böylece sesteş olduklarını anlatmaktadırlar. Şimdi farklı örneklerle devam edelim.
‘’Kalorifer kazanı patladı.’’
‘’Bugün yarışta senin kazanmanı istiyorum.’’
İlk cümlede bir binanın ya da işyerinin kalorifer kazanı anlatılmaktadır. İkinci cümlede ise siyahla yazılan kelime ile herhangi bir yarışta galibiyet ifade edilir.
‘’Arabanın iç kısmını beğenmedim.’’
‘’Ona su iç dedim ama o içmedi.’’
‘’At benim en çok sevdiğim hayvandır.’’
‘’Topu hemen bana at.’’
Dikkatli şekilde örnek cümlelere baktığımız zaman siyahla yazılan kelimeler farklı anlamlara gelmektedir. Ancak yazılış ve okunuşlarına baktığımız zaman ise aynı olduklarını anlıyoruz. O da bunları sesteş yani eş sesli yapıyor. Ancak özel isim olarak kelimeleri kullandığınız zaman onlar eş sesli olmazlar. Çünkü örneğin bir arkadaşımızın ismi, ‘Gül’ ise anlamı yine aynı kalır. O zaman ne oluyor? Hem okunuşu hem yazılışı hem de anlamı aynı oluyor.