4. Sınıf Matematik Doğal Sayılarla Bölme İşlemi konu anlatımı

4. sınıf matematik derslerinden birisini de doğal sayılarda bölme işlemidir. Bu derste bölme işlemini öğrenirken bu işlem için sağlama yapma ve problemlerde bölme işlemi konuları da öğrenilir.

 Doğal Sayılarla Bölme İşlemi

 Doğal sayılarda bölme işlemi yapmak için öncelikle bölme işleminin taraflarını öğrenmek gerekir. Bir bölme işleminde 4 ayrı kısım bulunur. Bunlar;

 - bölünen,

 - bölen,

 - bölüm ve

 - kalan şeklindedir.

 Konuyla alakalı bir örnek vermek gerekirse;

 Örnek 1: Gizem, 65 cevizi 4 çocuğa eşit bir şekilde paylaştıracaktır. Bu paylaştırma işleminde her çocuğa toplamda kaç ceviz düşmektedir? Ceviz paylaşımından sonra ise geriye kaç ceviz kalmaktadır?

 Çözüm: Gizem'in toplamda 65 cevizi vardır. 4 çocuğa bu cevizler pay edilecekse, 65'i 4'e bölmeliyiz.

 65 / 4 = 16 olur. Yani 4 çocuğa 16 tane ceviz düşmektedir. Kalan ise 1'dir. Geriye 1 adet cevzi kalmaktadır. Bu işleme göre;

 - 65 = bölünen

 - 4 = bölen

 - 16 = bölüm

 - 1 ise = kalan olur.

 Size verilen sayılara göre bölüm kısmının basamak sayısını da kolaylıkla bulabilirsiniz. Üç basamaklı bir sayıyı bir basamaklı bir sayıya bölerken bölüm kısmının basamak sayısını bölme işlemi yapmadan da bulabilirsiniz. Bu işlem için öncelikle bölünen kısmının yüzler basamağındaki sayıyı bölen sayı ile karşılaştırmak gerekir.

 Bölünen kısmın yüzler basamağındaki sayı eğer ki bölenden küçük olursa bölüm kısmı da iki basamaklı bir sayı olur.

 Eğer bölünen kısmın yüzler basamağındaki sayı bölen sayıdan büyük ya da eşitse bölüm kısmı üç basamaklı bir sayı olur.

 Konuyla alakalı bir örnek vermek gerekirse;

 Örnek 2: 702 / 5, 563 / 5, 634 / 8 işlemlerini bölme işlemi yapmadan bölüm kısmının basamak sayısını bulunuz.

 Çözüm: Bölünen ve bölen kısmını karşılaştırarak, bölüm kısmının basamak sayısını kolaylıkla bulabilirsiniz.

 702 / 5 bölme işleminde 7>5 olduğu için bölüm kısmı üç basamaklı bir sayı olur.

 563 / 5 bölme işleminde 5=5 olduğu için bölüm kısmı üç basamaklı bir sayı olur.

 634 / 8 bölme işleminde 6

 Bu işlemlerin kolaylıkla yapılması için bölünen kısmın ilk sayısı yani yüzler basamağı ile bölen sayıyı karşılaştırmak yeterli olacaktır.

 Üç basamaklı bir sayı ile iki basamaklı bir sayı bölünmek istenirse bölüm kısmının basamak sayısını belirlemek için bölünen kısmın yüzler ve onlar basamağındaki sayı alınır ve bu sayı bölen kısımdaki iki basamaklı sayı ile karşılaştırılır.

 Eğer bölünen kısmın yüzler ve onlar basamağındaki sayı bölen sayıdan küçük olursa bölüm kısmının basamak sayısı bir basamak olur. Ama eğer ki bölünen kısmın yüzler ve onlar basamağındaki sayı bölen sayıya göre eşit ya da büyükse bölüm kısmındaki sayı iki basamaklı olur.

 Örnek 3: 617 / 14, 617 / 61, 617 / 74 işlemlerini bölme işlemi yapmadan bölüm kısmının basamak sayısını bulunuz.

 Çözüm: 617/14 bölme işleminde 61 > 14 olduğu için bölüm kısmı 2 basamaklıdır.

 617/61 bölme işleminde 61=61 olduğu için bölüm kısmı 2 basamaklıdır.

 617/74 bölme işleminde 61

 Bölme işleminde sağlama yani doğrulama yapmak da önemlidir. Bu işlem için bölen ile bölüm çarpılmalı daha sonra da çarpıma kalan kısım eklenmelidir. Bu işlem sonucunda bölünen kısım bulunur.

 Örnek 4: Bölen: 15

 Bölüm: 44

 Kalan 14 ise bölüneni bulunuz.

 (Bölen x bölüm) + kalan = bölünen

 15 x 44 = 660 + 14 = 674 Yani bölünen 674 olur.