Güncelleme Tarihi:
Yer kabuğu içten dışa doğru farklı maddeler ile katmanlar oluşturmuştur. Aynı zamanda yer kabuğumuz küre olarak da bilinmektedir. Bu doğrultuda küre de değişik katmanlardan oluşmuştur ve bu katmanların isimleri bulunur.
Yer Kabuğunun Yapısı
Dünyamız çekirdekten başlamak üzere dış kabuğa kadar birçok değişik katmana sahiptir. Dıştan içe doğru bu katmanları saydığımız zaman şunları söyleyebiliriz;
- Hava
- Su
- Taş
- Ateş
- Ağır küre
Üzerinde yaşadığımız katman ise taş küre olarak bilinmektedir. Aynı zamanda yerküre olarak da bilinir. Bu kürede birçok değişik katmandan oluşur. Şimdi bu katmanların ne olduğuna bakalım ve isimlerini yazalım.
- Litosfer
- Yer kabuğu
- Yeryüzü
Yer kabuğu birçok değişik kayaçtan oluşmuştur. Bu kayaçların üzeri ise toprakla örtülmüştür ve böylece yeryüzü oluşmuştur. Ayrıca yer kabuğunun kalınlığı dünya üzerinde farklı yerlerde değişiklik gösterir. Mesela yüksek dağların bulunduğu yerlerde yer kabuğu oldukça kalındır. Ancak okyanuslardaki çukurlarda yer kabuğu incedir.
Kayaçlar
Üzerinde yaşadığımız yer kabuğu değişik yapılardaki maddelerden oluşur. Taş olarak bildiğimiz bu maddelerde kayaç şeklinde bilinmektedir. Doğa üzerinde bir veya birden fazla mineralden oluşmuş, kaya ya da taş parçalarına kayaç denmektedir. Bu konuda etrafımıza baktığımız zaman gördüğümüz birçok farklı taş aslında bir kayaçtır. Mesela bunlar içerisinde Mermer, Kireçtaşı, kömür, kum, çakıl ve granit ya da altın ve elmas bulunmaktadır. Bu kayaçların bazıları çok değerlidir bazıları ise pek değerli değildir.
Kayaçlar içerisinde barındırdığı bazı maddeler ile farklı özellikler kazanmıştır. Bu maddelere ise mineral denir. Birçok değişik mineral bulunmaktadır ve bu mineraller kayaçların özelliklerini değiştirir. Böylece bazı kayaçlar çok değerli olur bazı kayaçlar ise az değerli olur.
Madenler
Ekonomik değeri bulunan kayaç, taş ve mineraller maden olarak bilinmektedir. Bu konuda yer kabuğunu oluşturan kayaçların bazıları madendir. O yüzden maddi açıdan çok önemli bir yer kapsadığı için, dünya çapında sürekli olarak yer kabuğundan çıkarılır. Özellikle bunlar içerisinde altın, bakır, bor, gümüş, zümrüt, yakut, elmas, çinko ve kurşun gibiyim Madenler ülkemizin başlıca önemli yeraltı kaynaklarıdır.
Bu madenler çok önemli bir değere sahiptir. Özellikle işlenmek suretiyle ayrıca pek çok farklı alanda kullanılabilir hale getirilirler. Mücevherat ya da takı gibi alanlarda kullanırken hem de değişik sanayi kollarında oldukça önemlidirler. Özellikle alüminyum bu konuda en çok kullanılan materyaller içerisinde yer alır. Mesela otomobil ve uçak ile inşaat sektöründe yaygın olarak kullanılır. Ayrıca askeri, tıp, uzay, sanayi ve teknoloji ile elektrik ve cam sektörü gibi birçok farklı alanda kullanılır.
Fosiller
Milyonlarca yıl boyunca yaşamış olan bitki ve hayvan kalıntılarının, toprağın altında taşlaşmış olan haline fosil denir. Özellikle diş ve kemik ile kabuk gibi kısımlar bitki ve hayvan türlerinin sert bölümleridir ve fosil olarak günümüze ulaşırlar. Üstünde birikmiş olan kayaçların içerisinde oluşan fosiller, dünyanın değişik alanlarında çıkarılırlar. Özellikle göl ve bataklık ile denizlerde çok yaygın çıkarılırlar.
Fosilleşme aynı zamanda bir rastlantıya bağlı süreçtir. Milyonlarca yıl içerisinde farklı değişimlere uğrayarak günümüze kadar gelen fosiller, bu sayede eski çağlarda yaşamış olan bitki ve hayvanlar konusunda bizlere bilgi verir. Bu sebepten dolayı yer kabuğunun yapısını çok iyi bilmemiz gerekiyor ve bunları öğrenmeliyiz.