4. Sınıf Fen Bilimleri Mıknatısların Uyguladığı Kuvvet konu anlatımı

Mıknatısların hem çekim hem de itme güçleri bulunmaktadır. Ancak bu güçler belli başlı bazı maddeler için geçerlidir. Bu doğrultuda mıknatısların uçları çekim ve itme güçlerine sahiptir. Böylece günlük yaşam içerisinde farklı alanlarda kullanılır ve insan hayatı daha kolay hale gelir.

 Mıknatısların Uyguladığı Kuvvet

 Mıknatısların uyguladığı kuvveti öğrenmeden önce mıknatıs nedir buna bakalım.

 Mıknatıs: Kobalt, nikel ya da demir gibi maddeleri ve bu maddelerden yapılmış cisimleri çekme veya itme özelliğine sahip olan maddelere mıknatıs denir.

 Bu konuda iki farklı mıknatıs çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan biri doğal mıknatıslar diğeri ise yapay mıknatıslardır.

 Doğal mıknatıs: Doğada kendiliğinden oluşmuş olan mıknatısları doğal mıknatıs denir.

 Yapay mıknatıs: Aslında mıknatıs olmadığı halde sonradan mıknatıs özelliği kazandırılmış maddeleri yapay mıknatıs denir.

 Aynı zamanda kullanım alanlarına ve şekillerine bağlı olarak pek çok değişik mıknatıs bulunmaktadır. Özellikle bu mıknatısların şekilleri değişkenlik gösterir.

 - U şekline sahip olan mıknatıs

 - Halka mıknatıs

 - Çubuk mıknatıs

 Mıknatısların ucu iki ayrı kutuptur. Bir ucu Kuzey (N), diğer ucu ise Güney (S) olarak nitelendirilir. Burada N ve S harfleri İngilizceden alınmıştır. N (North) ve S (South) İngilizce sözcüklerin ilk harfi şeklinde ifade edilir.

 Not: Mıknatıslar demir, kobalt ve nikel gibi maddeleri etkilediği gibi aynı zamanda birbirlerini etkilerler. Bu doğrultuda aynı kutuplar birbirlerini iter. Ancak farklı kutuplar ise birbirlerini çeker. Üstelik mıknatıslar birbirlerine temas etmeden iterler. Bu etkiye manyetik etki denir. Bunun sonucunda oluşan alana ise manyetik alan ismi verilmiştir.

 Örnek: İki tane mıknatıs ele alalım. Bu mıknatıslardan uçları kuzey olanları birbirlerine yaklaştıralım. Bu doğrultuda mıknatıslar birbirini itecektir. Çünkü birbirine aynı olan kutuplar daha birbirine dokunmadan iterler. Aynı şekilde mıknatıslardan bir ucunu kuzey olarak alalım diğerini ise güney olarak alalım. Birbirlerini çekerler ve birbirlerine yapışırlar. Çünkü zıt kutuplar birbirlerini çeker.

 Ayrıca mıknatıslar parçalara bölündüğü zaman özelliklerini kaybetmezler. Mıknatısların etki ettiği ya da etki etmediği birçok farklı maddede de bulunmaktadır. Ek olarak mıknatısların çekim ya da itme kuvvetleri mıknatısların gücüne bağlı olarak değişkenlik gösterir. İnsan eliyle de itme ya da çekme güçleri arttırılabilir ya da azaltılabilir. Böylece birçok farklı alanda mıknatıs kullanmakta ve insan hayatını kolaylaştırmaktadır.

 Mıknatısların Etki Ettiği Maddeler

 Mıknatısların etki ettiği birçok değişik madde bulunmaktadır. Bu maddeler genelde demir, nikel ve kobalt gibi maddelerden yapılmış olan birbirinden farklı ürünlerdir.

 - Çivi

 - Toplu iğne

 - Çay kaşığı

 Bu gibi daha birçok farklı örnek vermek mümkündür. Aynı zamanda mıknatısların etki etmediği birçok değişik madde bulunmaktadır.

 - Alüminyum

 - Plastik

 - Bakır

 - Gümüş

 - Tahta

 - Porselen

 - Cam

 Mıknatısların Kullanım Alanları Nelerdir?

 Günlük yaşantımız içerisinde mıknatıslar birçok farklı alanda kullanılır. Bu kullanım alanları hayatımızı kolaylaştırır ve insan çalışmalarının daha kullanışlı hale gelmesine imkan verir.

 - Çöpler içerisinde bulunan bazı maddeler mıknatıs yardımıyla ayrılır ve geri dönüşüme gider.

 - Buzdolabında bulunan mıknatıslar buzdolabı kapağının kolayca kapanmasına fırsat verir.

 - Fabrika bacalarında bulunan mıknatıs duman içerisinde yer alan demirleri tutar. Bu sayede çevreye zarar vermesine engel olunur.

 - Ayrıca günlük yaşamdaki birçok değişik teknolojik ürün içerisinde mıknatıs bulunabilir. Bu sebepten dolayı kullandığımız bilgisayar, cep telefonu veya tablet gibi birçok teknolojik ürünleri mıknatıslardan uzak tutmalıyız.

 Not: Pusula iğnesi bir mıknatıs türüdür. Dünyanın manyetik kutuplarına bağlı olarak çalışır. Dünyanın herhangi bir yerinde olduğumuz zaman pusulanın renkli kısmı her zaman kuzeyi gösterir.