Güncelleme Tarihi:
Her noktalama işaretinin birden fazla görevi vardır. Cümle içerisinde nerede ve nasıl kullanıldığına bağlı olarak görevleri değişebilir
Noktalama İşaretleri
1- Nokta:
Cümlenin bittiğini belirtmek için kullanılan noktalama işaretleridir.
Ali, bugün de okula gelmedi.
Serpil yarın Kütahya'ya gidiyor.
Nokta, rakamların sonuna getirildiğinde sayılara -ıncı -inci anlamı katar.
Bu yarışmayı 2. (ikinci) bitirdi.
Seneye 5. (beşinci) sınıfa gidecek.
Nokta, meslek ve unvan gibi bazı kelimelerin kısaltılmasında kullanılabilir.
Av. Mehmet
Dr. Selma
Tarih yazılırken sayıların arasına tire işareti değil nokta konur. Aynı kural saat yazarken de geçerlidir.
Davetiyede 21.12.2020 yazıyor.
Ben saat tam 19.00'da doğmuşum.
Yarınki sınavım 13.30'da.
Not: Tarh atarken ayın sayı olarak değil kelime olarak yazılması kurallara uygundur. Ancak ayın yazıyla belirtildiği durumlarda nokta kullanılmaz.
3 Kasım 2020 tarihinde dünya evine gireceğiz. / Doğru
Nokta, sadece Türkçe derslerinde değil matematikte de kullanılan bir noktalama işaretidir. Dört basamaklı ve üstü sayıların basamaklarını ayırmak için kullanılır. Aynı zamanda çarpma işleminde çarpı işareti yerine kullanıldığı da olur.
720.435.876.985 / Dört basamaklı sayılarda nokta kullanımı
2 . 3 = 6 / Çarpma işleminde nokta kullanımı
2- Ünlem:
Ünlem işareti, kızgınlık, şaşırma, mutlu olma, sevinme gibi duyguları vurgulamak için cümle sonlarında kullanılır.
Bu kadarına da artık pes! / Kızgınlık
Ablamın bu kadar çabuk iyileştiğine hala inanamıyorum! / Mutluluk
Sakın geç kalma! / Uyarı - Tembihleme
Ünlem işareti, seslenme cümlelerinde de kullanılabilir.
Ey! Ey! Bak hiç duyuyor mu?
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sanacak
3- Virgül:
Virgül, cümle içerisindeki sıfat ve zamir gibi aynı göreve sahip kelimeleri birbirinden ayırmak için kullanılır.
En beğendiğim özellikleri pozitif, yakışıklı ve kibar olması.
Hayatımda gördüğüm en yardımsever, cana yakın ve iyi niyetli insan sensin.
Virgül, birbiri ardınca sıralanan cümlecikleri ayırmak için de sıklıkla kullanılıyor.
Ocağı yaktı, yemeği ısıttı, masayı hazırladı.
Sınıfa girdi, girdiği gibi de çıktı.
Virgül, bazı cümlelerde ara sözleri ayırmak için tire (-) işaretinin yerine kullanılabilir.
Buradaki herkes, sen hariç, onun suçsuz olduğuna inanıyor.
Sevgilimi, artık eski sevgilimi, bir daha göremeyecektim.
Bazı seslenme cümlelerinde ünlem işaretinin yerine virgül kullanılabilir.
Ahmet, bir bakar mısın bana?
4- Soru İşareti:
Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonunda kullanılır.
Sana bu kadar gecikeceğini söylemiş miydi?
Babamın sana aldığı hediyeyi merak etmiyor musun?
Soru işaretleri cümle dışında soru bildiren sözlerin sonunda da kullanılır.
Kim olduğunuzu öğrenebilir miyim? / Soru cümlesi
Kimsiniz? / Soru sözü.
Not: Bir soruda birden fazla soru olsa da bir tane soru işareti kullanılır.
Onun adı Ahmet mi? Yoksa Furkan mıydı? / Yanlış
Onun adı Ahmet mi yoksa Furkan mıydı? / Doğru
5- İki Nokta:
Açıklama gerektiren ya da örneklerin sıralanacağı cümlelerin sonuna iki nokta konur.
Kırtasiyeden şunları aldım: Kalem, silgi, cetvel ve solu boya... / Örneklerin sıralandığı cümle.
Bu hayatta iki şeyi sevmem: Sinsilik ve yalancılık / Açıklama yapılan cümle.
6- Noktalı Virgül:
Noktalı virgül, farklı cins ve türlere ait isimleri birbirinden ayırmak için kullanılır.
Sürüngen hayvanlara yılan ve fare; kuş türlerine ise kartal ve şahin örnek verilebilir.
Noktalı virgül, bazı bağlaçlardan önce de kullanılabilir.
Son zamanlarda düşünceli; çünkü aklı hep ablasında.