3. Sınıf Fen Bilimleri Sesin İşitmedeki Rolü konu anlatımı

İşitme için ses çok önemlidir. Böylece ağaçtaki kuşları duyarız, müzik aletlerini çalar ve dinleriz, rüzgarı duyarız, ağlayan bir bebeğin sesini kulaklarımızla işitiriz. Bu yüzden bazı sesleri duyabilmek için işitme bizim için çok önemlidir. İşitme işlemini kulaklarımız ile yaparız ve bu konuda bazı sesleri duyarız bazı çok hassas sesleri ise duyamayız.

 Sesin İşitmedeki Rolü

 İşitme ve duyma işlemini kulaklarımızla yaparız. Ancak her sesi duyamayız. Çünkü bir sesin işitilebilmesini sağlayan özellik o sesin şiddetidir. Yani sesin şiddeti kaynağından çıkan yüksekliği ya da düşüklüğüne bağlı olarak değişir. Mesela okulda teneffüse çıkarken teneffüsün zilini çok rahat duyarız. Ancak kar yağdığı zaman bir kar tanesinin sesini duyamayız.

 Bu sebepten dolayı insanlar belli şiddetteki sesleri duyarlar. Eğer çevremize düşük şiddetli bazı sesler oluşuyor ise, o zaman bunları biz duyamayız. Eğer etrafımızdaki bazı duyamadığımız seslerin şiddeti artış gösterir ise o zaman bunları duymaya başlayabiliriz. Şimdi buna bir örnek verelim ve daha iyi anlamaya çalışalım.

 Örnek: Mesela bazı zamanlar radyonun sesi kısık olduğu zaman müziği duyamayız. Ancak böyle olunca müziğin sesini açarız ve radyodaki şarkıyı bu sefer daha iyi duyarız. Bazen ise arkamızdan biri seslendiği zaman şiddeti düşük olduğu için duyamayız. Ancak o kişi sesini biraz daha yükseltince bu sefer onu duyarız. İşte böyle durumlarda sesin şiddeti yükselmiş ya da alçalmış olur.

 Sesin şiddetine bağlı olarak ayrıca bazı sesleri çok yüksek duyarız bazı sesleri ise daha alçak duyarız. Örneğin etrafımızda bazı insanlar bağırdığı zaman onların seslerini oldukça yüksek seviyede duyarız. Ancak bize uzak yerlerden bağıran insanların seslerini çok az duyarız. Bu da bize gelen seslerin şiddetinin düşük ya da çok yüksek olması sebebi ile gerçekleşmektedir. Tabii bu konuda kulağımızı ve duyma sağlığımızı korumak için dikkat etmemiz gereken bazı hususlar mevcuttur.

 - Dinlediğimiz müziğin sesini çok fazla açmamalıyız.

 - Yüksek sesle patlayan bazı unsurların etrafında durmalıyız.

 - Çok fazla bağıran insanların yanına çok fazla yaklaşmamalıyız.

 - Televizyonun sesini çok fazla açmamalıyız.

 - Kulaklıkla müzik dinlerken ya da film izlerken sesi sonuna kadar açmamalıyız.

 Bu ve benzeri durumlarda dikkat ederek duyma sağlığımızı korumuş oluruz. Böylece etrafınızdaki sesleri her zaman rahatlıkla duyabilir ve onların ne olduğunu daha iyi biçimde anlayabiliriz. Peki çevremize neleri duyuyoruz?

 - İnsan sesleri

 - Kuş sesleri

 - Rüzgarın sesi

 - Gök gürlemesi

 - Televizyon ve radyonun sesi

 - Etrafımızdaki beyaz eşyaların sesi

 - Bir eşyanın kırılması ya da bir kağıdın yırtılması sesi

 - Ağaç yapraklarının hışırtısı

 Bu şekilde duyduğumuz etrafımızda daha birçok farklı ses bulunmaktadır. Bu sesler işittiğimiz sesin şiddetine bağlı olarak değişir ve buna göre bazılarını çok duyarız bazılarını ise az duyarız. Bu yüzden kulak sağlığımızı korumak için daima çok yüksek sesli yerlerden uzak durmaya özen göstermeliyiz. Aynı zamanda banyo yaptıktan sonra kulağımızı dikkatli şekilde temizlemeliyiz. Ancak bunu yaparken kulağımıza zarar vermeyecek şekilde yapmamız çok önemlidir.

 Bazı zamanlar sesleri ayrıca yankı şeklinde duyarız. Bu durum sesin şiddetinin havada süzülerek farklı yerlere çarpması ile yaşanır. Bunu örnek verirsek boş bir binanın içinde bağırdığımız zaman ses hava ile beraber farklı yerlere çarpar ve yankı yapar. Bu da değişik titreşim ve ses şiddeti üzerine kulağımıza gelir.