Güncelleme Tarihi:
Cisimlere belli bir kuvvet uygularız ve böylece onları hareket ettiririz ya da durdururuz. Onu nasıl yaptığımızı öğreneceğiz. Aynı zamanda kuvvet ne demek ve itme ile çekme ne demek bunları da ne anlama geldiğini öğreneceğiz.
Cisimleri Hareket Ettirme ve Durdurma
Duran cismi hareket ettiren ya da hareket halindeki cismi durduran itme ve çekme şeklinde gerçekleşen etkiye kuvvet denir. Böylece bir kuvvet uygulayarak herhangi bir cismi değişik yönlere hareket ettirebiliriz. Ayrıca hareket halinde olan bir cismi kolay bir şekilde durdurabiliriz. Bunları gerçekleştirmek için itme ve çekme kuvvetleri uygulanır.
Günlük yaşantımızda birçok farklı itme ve çekme hareketi gerçekleştiririz. Özellikle çalışan insanlar bazen itme ve çekme kuvvetinin farklı araç gereçlerde kullanır. Mesela çift taraflı testereyi iki tane çalışan itme ve çekme kuvveti kullanarak bir ileri bir geri hareket ettirir. Böylece itme ve çekme kuvveti sayesinde testere ileri geri hareket ederek ağacı keser.
Hem itme hem de çekme kuvvetleri günlük hayatımızda bizim için büyük bir öneme sahiptir. Şimdi öncelikle itme kuvveti ile neler yaptığımızı öğrenelim.
İtme kuvveti: Birçok cisme itme kuvveti gerçekleştiririz ve kullanırız.
- Kapıyı itme kuvveti ile kapatırız.
- Pencereye itme kuvveti ile kapatırız.
- Televizyon kumandasına itme kuvveti uygulayarak televizyonu açarız.
- Bilgisayarın tuşlarına basarken itme kuvvetini kullanırız.
- Futbolcular topa vururken itme kuvvetini kullanır.
Gördüğümüz gibi itme kuvvetini birçok farklı yerde kullanırız. İtme kuvvetine öğrendikten sonra şimdi de çekme kuvvetini nerelerde ve nasıl kullandığımıza bakalım.
Çekme kuvveti: İtme kuvvetine olduğu gibi aynı şekilde pek çok cisme çekme kuvveti uygularız.
- Bahçede ağaçlardan meyve toplarken çekme kuvvetini uygularız.
- Pencereyi çekme kuvveti uygulayarak açarız.
- Aynı şekilde kapıyı çekme kuvveti uygulayarak açarız.
Varlıklara ve nesnelere kuvvet uyguladığımız zaman bazı etkiler yaratırız. Böyle durumlarda cisim yavaşlar, hızlanır, durur, döner, şekli ya da yönü değişebilir.
Mesela elimizdeki bir taşı attığımız zaman taş hızlanır. Aynı zamanda bize doğru gelen farklı bir topu yavaşlatabiliriz. Veya topun yönünü değiştirebiliriz. Başka bir örnek ise oyun hamuru ile oynarken elimizde itme kuvveti uyguladığımız zaman hamuru sıkıştırırız ve hamurun şekli değişebilir. Bu şekilde daha birçok değişik örnek verebiliriz.
Hareketli Cisimlerin Sebep Olabileceği Tehlikeli Durumlar Nelerdir?
Hareketli cisimler bazı tehlikeli durumlar yaratabilir. O yüzden çok hızlı bir şekilde dönen bazı hareketli cisimlere kesinlikle dokunmamalıyız.
- Kapıların ve pencerelerin hızlı ve ani bir şekilde kapanması ciddi yaralanmalara neden olabilir.
- Kuvvet çığ, sel ve deprem gibi bazı doğal olayları harekete geçirebilir. Böyle durumlarda can ve mal kaybı yaşanabilir.
- Hareket halinde olan bir vantilatörü eğer durdurmaya çalışırsak kendimize zarar verebiliriz. O yüzden böyle durumlarda vantilatörden uzak durmalıyız.
- Arabalar ya da motosiklet ve bisiklet gibi araçlarda ani hız ve fren kazalara yol açabilir. Bu yüzden çok ciddi yaralanmalar geçirebiliriz.
- Teneffüste okul koridorunda hızla koşarken durmakta olan bir öğrenciye çarparsak ona zarar verebiliriz. Ayrıca kendimiz de zarar görebiliriz.
Yukarıda saydığımız tüm bu durumlara çok dikkat etmemiz gerekmektedir. İtme ve çekme kuvvetini gerekli yerlerde kullanmalıyız. Ayrıca bu kuvveti gerektiği kadar kullanmamız gerekir.