3+1 kademeli ÖSS

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ortaöğretim sınav sistemini ve üniversiteye girişi baştan sona değiştiren bir taslak hazırladı. Taslak uygulamaya geçerse, Türkiye'de tüm 10, 11 ve 12'nci sınıf öğrencileri, yıl sonunda merkezi sınava girecek.

Radikal gazetesi'nin haberine göre, performans sınavı notu, üniversiteye girişi de etkileyecek. Üniversiteye giriş puanı 'yüzde 25'i performans sınavlarının sonucu yüzde 75'i Öğrenci Seçme Sınavı'ndan (ÖSS) alınan puan' olarak hesaplanacak.
Çalışma, üniversiteye girişte olgunluk sınavı uygulamasının ilk taslağı olarak görülüyor. Olgunluk sınavı, daha önce ÖSYM Başkanı Ünal Yarımağan ve Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik tarafından ayrı ayrı gündeme getirilmişti.

Meslek liseliler ne olacak?
'ÖSS kalksın, olgunluk sınavı yapılsın, ÖSS'de sorular test usulü değil, açık uçlu olsun...' Uzun süredir eğitim dünyasının gündemini meşgul eden 'ölçme değerlendirme' tartışması yeni bir boyuta büründü.
MEB'in hazırladığı son taslağa göre yıl sonunda yapılacak performans sınavlarından gelecek puan, ağırlıklı orta öğretim başarı puanı yerine kullanılacak. Meslek liseleri içinse performans sınavlarında ayrı bir test daha hazırlanacak. Örneğin Ticaret Meslek Lisesi öğrencileri için bu okul türüne göre sorulara yer verilecek. Meslek lisesi öğrencisi bu testte gösterdiği performansa göre kendi alanıyla ilgili bir fakülteye gitmek istediğinde avantajlı konuma geçebilecek, kendi alanı dışında yaptığı tercihlerde katsayı uygulaması devam edecek.
Taslaktaki sistem sayesinde yurtdışından ithal edilen PİSSA gibi performans ölçme sınavlarına da muhtaç kalınmayacak.

Yeni bakan bekleniyor
MEB'in ortaöğretim kurumlarına yönelik hazırladığı taslağa ÖSYM yetkililerinin de sıcak baktığı öğrenildi. Taslak çalışmasında Merkez'le bilgi alışverişinde bulunulduğunu anlatan MEB bürokratları, çalışmanın henüz taslak aşamasında olduğunu, yeni Milli Eğitim Bakanı'na sunulduktan sonra adımların atılacağını söyledi.

MEB ve ÖSYM ortak çalışacak
Performans Değerlendirme Sınavı'nın güvenilirliğini sağlamlaştırmak için MEB ve ÖSYM'nin ortak çalışması öngörülüyor. Merkezi yapılacak yıl sonu sınavlarının soruları ve sınavın uygulanması sırasında her iki kurum birbirine destek olacak.

Son karar mercii YÖK
Yeni bakanın taslak çalışmayı benimsemesi halinde tamamlanacak taslak çalışmaya YÖK'ün nasıl bir yanıt vereceğiyse merak ediliyor. Ancak AKP hükümetinin YÖK'ü kaldırma planları dikkate alındığında, bu konuda tek söz hakkına sahip olan YÖK'ün oluruna gerek kalmayabilir.
Yasa gereği üniversiteye öğrenci alınma işlemleri YÖK tarafından yapılıyor. YÖK, olgunlaşma sınavlarını yeterli bulursa ÖSS'yi kaldırabilecek. YÖK'ün ÖSS'yi kaldırmaması halinde olgunlaşma sınavları ile ÖSS'nin sınavdaki ağırlık derecelerini eşitlemesi de gündeme gelebilecek. Bakanlık bu süreçte sıkıntı yaşanmaması için YÖK ve ÖSYM ile beraber çalışmalarını sürdürüyor.

Altı adımda yeni sistem
MEB tarafından hazırlanan ve ÖSYM tarafından da 'sıcak bakılan' taslak uygulamaya konulursa, liseli gençlerin hayatı böyle değişecek:

1) Her yıl sonu bir sınav
Ortaöğrenim kurumlarında, 10, 11 ve 12'nci sınıflar, her yılın sonunda beden eğitimi, müzik ve resim dışındaki derslerden, 'ders ağırlıklarına göre' performans değerlendirme sınavına girecek. Böylece örneğin tüm Türkiye'de 11'inci sınıfların matematik durumu, Anadolu liselerinde İngilizce'nin gerçek düzeyi net olarak görülebilecek.

2) Sınav iki gün sürecek
Merkezi yıl sonu sınavları iki güne yayılacak. Hangi dersten kaç soru çıkacağı o ders saatinin ortalama altıyla çarpılması esasına göre belirlenecek. Örneğin, haftada altı saat matematik dersi alan öğrenci, 36 matematik sorusu çözecek.

3) ÖSS'ye devam
Yeni sistem oturana kadar ÖSS yapılmaya devam edecek. Üniversiteye girişte performans sınavlarının sonucu yüzde 25, ÖSS yüzde 75 oranında etkili olacak. ÖSYM'nin önerisine göre, yüzde değişecek.

4) Meslek lisesine ek sınav
Meslek liseliler de 9'uncu sınıf hariç, her yıl sonunda o yıl işledikleri derslerden sınava girecek. Bu sınavlara ek olarak ayrıca bu okul türlerine özgü ek test hazırlanacak. Öğrenci bu testte gösterdiği performansa göre kendi alanına yönelik fakültelere gitme şansı yakalayacak. Alanı dışında bir fakülteye gitmek isterse yine katsayı engeliyle karşılaşacak.
Meslek liseliler temel alan derslerinden 30-40 tane daha az soruyla karşılaşacak, açığı kendi alanlarındaki sorularla kapacak. Motor bölümündekiler motor, imam hatipliler imam hatip programından 30-40 soru daha çözecek.

5) Eski mezuna da şans verilecek
Üniversiteye girmek isteyen eski mezunlar için de özel performans sınavı yapılması ve yüzde 25 oranında üniversiteye girişte etkili olması planlanıyor.

6) Soru sayısı
Ders ağırlıklarına göre sınavlardaki soru sayıları Türkçe matematik'te 120 ile 162; sosyal bilimler alanında 138 ile 144; fen bilimleri alanında 132 ile 156 arasında değişecek. Yabancı dil alanındaysa her sınıf sonunda 186 soruluk sınav uygulanacak.