28 Mayıs Dünya Adet Hijyeni Günü: konuşmamız gerekenler var
Güncelleme Tarihi:
Dünyada ve Türkiye’de çok sayıda kız çocuk ve kadın regl olmanın ‘utanılacak’ bir şey olduğunu düşünüyor. Regl, nesilden nesile “Hastayım” “Ay başındayım” gibi ifadelerle aktarılıyor. Söz konusu ifadeler doğal bir sürecin, hastalık ya da utanılacak bir şey olduğu algısını oluşturuyor. Günümüzde önemli kazanımlar elde edilmiş olsa da regl bir tabu olmaktan kurtulmuş değil. Öte yandan köy okulu öğrencileri, mülteciler, mevsimlik tarım işçileri gibi sosyo-ekonomik açından dezavantajları olan kadınlar ve kız çocukları, regl için gerekli hijyenik ürünlere erişmekte güçlük çekiyor.
Bu yıl 6’ncısı gerçekleşen 28 Mayıs Dünya Adet Hijyeni Günü’nde, son 5 yılda 20 binden fazla kadın ve kız çocuğuyla bir araya gelerek eğitimler veren ve hijyenik ped desteği götüren Konuşmamız Gerek Derneği kurucuları Bahar Aldanmaz ve İlayda Eskitaşçıoğlu bir kez daha “Konuşmamız Gerek” diyor.
KERMES PARALARIYLA BAŞLADI
Doktora öğrencisi İlayda Eskitaşçıoğlu ve Bahar Aldanmaz, proje kapsamında ortaokul çağındaki kız çocuklarını ilk regl dönemlerine hazırlamak için saha çalışmaları yapıyor. Adana’nın Yumurtalık ilçesinde tarım işçisi kadınlarla başlayan yolculukları Sivas’taki köy okullarına kadar uzanıyor. Eskitaşçıoğlu, yola çıkış hikayelerini şöyle özetliyor:
“2011 yılında bir Van deprem olmuştu. Çevremde çoğunluklar güçlü kadınlar olmasına rağmen yardım kolileri hazırlarken hiçbirimiz aklında hijyenik ped gelmedi ve bu benim kafamda bir soru işareti yarattı. “Neden bu konuda konuşmuyoruz?” diye sorgulamaya başladım. Bir şeyler yapmaya karar verdim. Konuşmamız Gerek’in mütevazi bir başlangıcı var aslında; çok ufacık bir okul kermesinden biriktirilen parayla Ankara’nın Mamak ilçesindeki bir gecekondu mahallesinde ufacık bir saha projesiyle başladı. Kolileri sosyal medya üzerinden paylaştığımda Bahar bana ulaştı ve 2017’de güçlerimizi birleştirdik.”
HOCAM ERKEKLER NEDEN OLMUYOR, HAKSIZLIK DEĞİL Mİ?
Taşçıoğlu ve Aldanmaz, eğitim için gittikleri okullarda “Hocam haksızlık değil mi, erkekler neden regl olmuyor?” gibi sorularla sıklıkla karşılaştıklarını söylüyor. Öğrenciler eğitim esnasında gülüşüyor, utanıyor veya bazı soruları kısık sesle soruyor. Özetle öğrenciler, regl olmak, ergenlik gibi konularda konuşmanın ayıp olduğu kanısında. Bu gibi konularda açıkça konuşabilmek için belirli bir süre geçmesi, öğrencilerin eğitmenlere güven duyması gerekiyor. Aldanmaz, kısa süreli eğitimlerle dahi anlamlı bir değişiklik yaratıldığını, gelişme kaydedildiğini söylüyor.
ÖNEMLİ KAZANIMLAR
Her geçen gün insanların daha bilinçlendiğini ancak daha yürünecek çok yol olduğunu vurgulayan Eskitaşçıoğlu:
“Yaptığımız çalışmalarla diyalog başlatmak konusunda bizim bir katkımız olduğuna inanıyorum. Sosyal medyada artık çok daha fazla tartışılıyor, yapılan mizahın artması bile bu konunun daha normalleştiğin ve insanların konuşmaya daha açık olduğunu gösteriyor. Regl için gerekli olan hijyenik ürünlerin ücretsiz olması hakkında meclise kanun teklifi sunuldu ve bu teklifte bize atıf yapıldı. Bunlar elbette çok büyük başarılar, 28 Mayıs gününde dünya çapında gerçekleşecek çevrimiçi bir etkinlik düzenliyoruz. Türkiye başta olmak üzere tüm dünyada veri eksikliği başta olmak üzere eksik olduğuna inandığımız şeyleri gidermek en büyük amacımız.”
28 MAYIS DÜNYA ADET HİJYENİ GÜNÜ NEDİR?
2014 yılında Almanya merkezli sivil toplum kuruluşu Wash United, en yaygın adet döngüsü süresi olan 28 sayısından yola çıkarak, 28 Mayıs’ı Dünya Adet Hijyeni Günü (World Menstruation Day) ilan etti. Kadınların regl döngüsünün her ay ortalama 5 gün sürdüğü düşünülerek yılın 5’inci ayı seçildi. Bu özel gün, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum kuruluşlarının da desteğiyle düzenleniyor. Dünya çapında özellikle gelişmekte olan ülkelerde yapılan etkinlikler, konserler, tiyatrolar ve sosyal medya kampanyaları üzerinden kız çocuklar ve kadınlara regl dönemi ve hijyen kuralları konusunda farkındalık kazandırmak amaçlanıyor.