22 yılın eğitim seferberliği kitaplaştırıldı

MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından hazırlanan kitapta eğitimdeki niteliksel gelişmeler sayısal verilerle işlendi.  ‘Geleceğin İnşası: Eğitim 2002-2024’ adlı kitap 15 bölümden oluşuyor. Her bölüme ilişkin konuların çeşitli istatistiklerle desteklendiği eserin hazırlanmasında, Bakanlığın ilgili birimlerinin, üniversitelerden akademisyenlerin, sahada görev yapmakta olan öğretmen ve yöneticilerin görüş ve önerilerine başvuruldu. Ayrıca kitapta, son 22 yıl içinde müfredat değişiklikleri, seçmeli ders uygulamasına geçiş, inanç özgürlüğünün sağlanması, zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkarılması (4+4+4 düzenlemesi), öğrenci meclisleri ve temsilcilikleriyle yönetime katılımın sağlanması gibi eğitimde fırsat eşitliğini güçlendiren politikaların geliştirildiği anlatıldı. OECD’nin 2023 Eğitim Politikası Perspektifleri Raporu’na da atıfta bulunan kitapta, Türkiye’nin, 2011-2019 yılları arasında eğitim kurumlarına harcanan bütçenin gayrisafi millî hasıladaki oranını en fazla artıran OECD ülkesi olduğuna da işaret edildi.

OKUL VE DERSLİK SAYILARI ARTTI
Diğer yandan kitapta, resmî kayıt ve istatistiki verilere göre 2002 yılından itibaren eğitimde sağlanan gelişmeler de ortaya koyuldu. Buna göre, 2002-2003 eğitim öğretim yılında örgün eğitimdeki 43 bin 696 olan okul sayısı, 2023-2024 eğitim öğretim yılında 75 bin 467’ye yükseldi. Örgün eğitimde 2002-2003 eğitim öğretim yılında 367 bin 145 olan derslik sayısı da 2023-2024 eğitim öğretim yılında 742 bin 829’a çıktı.

DERSLİK BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI AZALDI
2002-2003 eğitim öğretim yılında resmî okullardaki öğretmen sayısı 540 bin 433 iken, 2023- 2024 eğitim öğretim yılında 1 milyon 186 bin 433’e yükseldi. Okul başına düşen öğrenci sayısı 2002-2003 eğitim öğretim yılında ilköğretimde 294, ortaöğretimde 399 iken 2023-2024 eğitim öğretim yılında ilkokulda 224, ortaokulda 282, ortaöğretimde 378’e düştü. Bir dersliğe düşen öğrenci sayısı ise; 2002-2003 eğitim öğretim yılında ilköğretimde 36, ortaöğretimde 30 iken 2023-2024 eğitim öğretim yılında ilköğretimde 23, ortaöğretimde 22’ye indi. Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı; ilkokulda 18’e, ortaokulda 14’e, lisede 12’ye indi.

OKULLAŞMA ORANLARI YÜKSELDİ
Okul öncesi eğitim 5 yaş grubunda okullaşma oranı 2002-2003 eğitim öğretim yılında yüzde 11,7 iken 2023-2024 eğitim öğretim yılında ise net yüzde 84,26’ya yükseldi. İlköğretimde okullaşma oranı 2002-2003 eğitim öğretim yılında net yüzde 90,98 iken 2023-2024 eğitim-öğretim yılında ise net yüzde 95,65’e çıktı. Ortaöğretimde okullaşma oranı 2002-2003 eğitim öğretim yılında net yüzde 50,57 iken 2023-2024 eğitim-öğretim yılında ise net yüzde 87,97’ye yükseldi.

4 MİLYARI AŞKIN KİTAP ÜCRETSİZ DAĞITILDI
Son 22 yılda yaklaşık 4 milyar 250 milyon ders kitabı ücretsiz dağıtıldı. 2024-2025 eğitim öğretim yılında da bu kapsamda yaklaşık 180 milyon ders kitabı öğrencilere ücretsiz ulaştırıldı. Ayrıca bu eğitim öğretim yılında uygulanmaya başlanan ‘Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programı’ geliştirildi. Diğer yandan ‘Öğretmenlik Meslek Kanunu’ yayımlandı. Bu Kanun ile öğretmen atamaları, mesleki gelişimleri ve kariyer basamaklarına ilişkin düzenlemeler için yasal zemin hazırlandı. Böylece öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin sürekli desteklenmesini sağlamanın yanı sıra kariyer basamakları ile öğretmenlere ‘uzman öğretmenlik’ ve ‘başöğretmenlik’ gibi unvanlar sunularak meslekte ilerleme fırsatları yaratıldı.

TIMSS’TE ÖNEMLİ BAŞARI
Türkiye, TIMSS 2023’te ortalama fen bilimleri puanını TIMSS 2019’a göre 44 puan arttırdı, böylece 494 olan uluslararası fen bilimleri ortalamasını geçerek puanı en yüksek olan ilk 5 ülke arasına girdi. Sonuç olarak Türkiye, TIMSS 2023’te 4’üncü sınıf fen bilimleri alanında 570 ortalama puanı ile 58 ülke arasında 4’üncü sıraya yerleşti. Bu kategoride OECD ülkeleri arasında ise Güney Kore’den sonra 2’nci sırada yer aldı. Türkiye, bu alandaki puanıyla da tüm Avrupa ülkelerinin de üzerinde performans göstererek birinci sıraya yerleşti.

GÖRÜŞ VE ÖNERİLER BİLDİRİLEBİLİYOR
Kitapta özellikle ‘eğitimde demokratikleşme, fırsat eşitliği ve kapsayıcı politikalar yoluyla eğitimin toplumsal kalkınmaya katkısını artırma’ yolundaki çalışmaların bu sürecin mihenk taşları olduğu belirtildi. ‘Geleceğin İnşası: Eğitim 2002-2024’ adlı esere https://sgb.meb.gov.tr/gelecegininsaasiegitim/ internet adresinden ulaşılabiliyor. Ayrıca esere ilişkin görüş ve öneriler https://sgb.meb.gov.tr/www/eposta_gonder.php  internet adresinden iletilebiliyor.