21. yüzyıl insanın sahip olması gereken temel beceriler ve kullanılabilecek araçlar...

Sürdürülebilir başarı ve hedeflerimize ulaşmak için sahip olmamız, kullanmamız gereken beceriler değişiyor. Bazılarına gerek kalmıyor. Daha fazla sayıda, yeni olanlarına ise ihtiyaç ve edinme mecburiyeti artıyor.

Tebeşir/kalem out! Parmak in!

Örneğin güzel, kaligrafik el yazısı tarih olurken, online yazı/font sitelerini bilmek ve oralardan seçim yapıp, kullandığımız dijital ortamdaki kelime işlemciye entegre edebilme bilgi ve becerisinin gerekmesi gibi... Üzgünüm, “nostaljik hüzünlere” vakit yok...

Ya da artık sınıfta, seminerde, toplantıda akıcı üslupla konuşmanın, beden diline hakim olmanın, güzel Power-Point sunum yapmanın, esprili hikayeler anlatmanın (o da yapabiliyorsanız) tek başına asla yetmemesi gibi. Bunları dahi yapamayanların olduğunu biliyorum. Çaresiz ilerliyorum...

Üzerine tebeşirle yazılan yeşil tahtalar çoktan beyaza dönmüştü. Dönmekte idi... Şimdi onlar da kalkıyor. Sınıfları ekranlar, elektronik tahta denen özel, interaktif yüzeyler, dünyanın her yeriyle internet bağlantısı olan, on-line yayın yapılabilen düzenekler kaplıyor, kaplamalı...

Hal böyle olunca tebeşir ya da silinebilir gazlı kalemle board’a yazan eli-çenesi-bedeni kuvvetli öğretmenlerin, anlatıcıların yerini, hazırladıkları dijital içeriği her türlü ortamda yayınlayabilen, paylaşabilen dijitalleşebilmiş yeniçağ bireylerinin, yeniliklere göre kendini upgrade edebilmiş, güncelleyebilmiş olanların alması gerekiyor...

Nice hikayeler dinliyoruz

Bir ders varmış. Yaşını başını almış ve efsane bir hoca verirmiş. Yıllardır tüm eğitim camiası tanırmış. Kitapları, yayınları varmış. Herkes çok sever, sayarmış. Tam bilgeymiş ve dersleri vakti zamanında dolar taşarmış. Ancak zaman değişmesine rağmen derslerini klasik yöntemlerle vermeyi ısrarla sürdürürmüş. Sanki zaman donmuş gibi, yine eskisi gibi anlatmış, kusursuz ders notları dağıtmış, kağıtta sınav yapmış... Ancak, giderek sınıfının başarısı ve katılım sayısı düşmeye, eskisi kadar takdir edilmemeye başlamış.

Aynı okulda, aynı dersi veren başka bir hocanın grafiği ise şaşırtıcı biçimde yükseliyormuş. Çünkü o öğretmen derslerinde sadece anlatmıyor, videolar gösteriyor, internete bağlanıyor, başka okullarla, iş yerleriyle vb. video konferanslar yapıyor, içeriklerini daima sesli, görsel kurgularla hareketlendiriyor, defterlerine/dosyalarına değil, tablet bilgisayarına bakıyormuş. Hiç ders notu dağıtmıyor, bazı linkler veriyormuş. Üstelik sınavlarını elektronik ortamda yapıp, sonuçları internetten paylaşıyormuş. Öğrencilerine hatalarıyla, başarılarıyla ile ilgili mailler, hatta videolar yolluyor, sosyal paylaşım ortamlarında onlarla keyifli sohbetlere, gırgıra-şamataya katılıyor, tahmin edeceğiniz gibi yapılan anketlerde kendini dijital dünyanın, ekran nesline adapte eden öğretmenin ve sınıfının sonuçları gayet iyi + yüksek çıkarken, diğerininki baş aşağı gidiyormuş...

Bu anlattığım masal ya da kurgu değil. Gerçek... Dinlediğim onlarca paylaşımdan, gözlemlerimden kısa ve ortak bir özet. Önemli sinyaller veriyor. Hatta alarm zilleri çalıyor. Bu ve bunun gibi örnekler, her insanın, ama özellikle de öğretme/rehberlik işini üstlenenlerin, ebeveynlerin ve aslında para kazanmaya, sosyal statü edinmeye niyeti + ihtiyacı olan herkesin, sahip olması/yapması gereken yetkinlikleri çok açıkça gözlerimizin + akıllarımızın önüne seriyor.

Bundan böyle eli kalem tutmak, word/excel/power point kullanmak, prezantabl ya da çenesi/ikna kabiliyeti kuvvetli olmak yetmiyor, yetmeyecek! Tüm bunları ve daha fazlasını dijital olarak yapabilmek, oluşturabilmek, hatta eskiden “kat’iyen sıradan insanların yapamayacağı” kabul edilen, oldukça kreatif, zekice becerileri; “esas” yetenek ve farklılaştıran unsurlar olarak “öğrenebilmek, yapabilmek” gerekecek... 

Önerilerim + 21. yüzyıl için gerekli beceriler ve yararlı kaynaklar:

“Meli-malı”larla dolu yazmak, atmak/tutmak kolay... “Bir de nasıl yapacağımızı gösterseniz?” dediğinizi duyar gibiyim. Yukarıda yazdığım şeylerde iyi olmak tabii ki benim için de şart. O halde gereğini yapmalıyım diyor ve sizinle sıkı bir liste paylaşıyorum. Aşağıdakiler, ilgili konularda hem kaynak hem kullanmak için düzenlenmiş. Orijinali burada. Ben sizin için biraz daha kolay okunur hale getirdim. Kolay gelsin:)

“Eee ama bunlar hep yabancı, İngilizce, anlamıyorum!” diyenleri duyar gibiyim... Ben de onlara, “hocam artık İngilizce dünya dili, dünyaya insan yetiştirenler olarak bir zahmet öğrenelim. Ya da on-line tercüme, eğitim sitelerinden yararlanalım. Daha da iyisi Türkçe olanını yapalım...” diyecek, mazeret kabul etmeyecek, hatta ayıplayacağım... “Biz ne diyoruz, siz hala ne kafadasınız!” mealinde, kafamı çık çık çık diye söylene söylene sallayıp,  aldırmayacağım...

“Urfa’da Oxford vardı da gitmedik mi? Yerim dar oynayamıyorum! Ama biz böyle öğrenmedik ki”cilere geçmiş olsun...

Yeniçağa kucak açanlar aşağıdakileri buyurunuz, kullanınız, hayrını ve gelişmeleri görünüz:

21. yüzyıl beceri ve kaynak listesi:

1 - Ses kaydedebilmek ve kaydı edit edebilmek.
Audacity, Audioboo, Audio Expert, Aviary

2 - Sosyal imleme (bir anlamda buluttaki mantar panoya duyuru asmak) yapabilmek.
Diigo, Edshelf, Scoop.it, Pinterest, Livebinder, Evernote, Jog The Web

3 - Online platformlar yaratmak için blog ve wiki kullanabilmek, yazabilmek.
Edublogs, Blogger, Wordpress, KidBlog, TypePad

4 - Dijital imaj, görsel kullanabilmek, edit edebilmek.
Aviary, Pixenate, Picresize, Dr Pic, Fun Photo Box, Pixlr, BeFunky

5 - Video içerik kullanabilmek, edit edebilmek.
Animoto, Stupeflix, Vimeo, Xtranormal, vReal, Pixorial, Viewbix, WeVideo, Magisto

6 - Anlatacaklarını infografikle anlatabilmek.
Easel.ly, Creately, Gliffy, Infogr.am, Visually

7 - Öğrencilerle, iş çevreleri ve diğer gerekli network ile bağlanmak için Sosyal Ağları etkin kullanabilmek.
Classroom2.0, Education World, Discovery Education, Twitter,�LinkedIn, Pinterest, Read Write Think, Paper.li

8 - Sunumları a-senkron olarak yapabilmek ve sunum sitelerinde yayınlayabilmek.
SlideShare, VUVOX, Knovio, Ahead, HelloSlide, Jux, Slidestaxx,Present.me, Slideboom, Prezi

9 - Becerileri, yapılan işleri arşivlemek ve kişisel gelişim için Dijital Portfolio derleyebilmek.
Evernote, Googlesite, VoiceThread, Weebly, Mahara

10 - Rapor ve ödevlerin çalıntı olup olmadığını anlayabilmek.
Plagtracker, Plagiarism Detection, Grammarly, Dupi Checker, Turnitin, Article Checker, The Plagiarism Checker, Copyspace, Paper Rater, Docs Detective, Plagium

11 - Videolardan alıntı yapabilmek ve aralara serpiştirmek.
Jing, Camstudio, Screencast-O-Matic, Webinaria, ScreenCastle, Screenr

12 - Ödev, planlama yapılabilecek siteleri, araçları bulmak, önerebilmek, öğretebilmek
Workflowy, Tasskr, Trello, Any.Do, Thought Boxes, 42 Tasks, Todoist, Wipeelist, Squareleaf

13 - Anket yazılımlarını kullanarak, anlık araştırmalar yapabilmek.
Kwiqpoll, Flisti, Urtak, Vorbeo, Polldaddy, Micropoll, Quizsnack, Obsurvey, Kwik Surveys, Polleverywhere, Poll Junkie, Yarp

14 - Telif haklarına saygılı ve etik kuralların takipçisi bir kullanıcı olabilmek.
Copyright Advisory Network, Copyright and Fair Use Guidelines for Teachers, Copyright Confusion, Creative Commons, CyberBee, Fair Use Evaluator, Taking The Mystery out of, Copyright, Copyright Kids, Teaching Copyright

15 - Dijital sınav, quiz ve değerlendirme araçlarını, yöntemlerini kullanabilmek.
Yacapaca, Hot Potatoes, Web Quest, Quiz Me Online, Learn Click, Seterra, Google Forms, Flubaroo, Testmoz

16 - Zaman yönetimi için dijital araçları kullanabilmek.
Short Calendar, Calendrica, Compact Calendar Creator, Jotlet, DayViewer, iDoneThis, Weekis, Coolendar

17 - Not almak ve ilginç içeriği paylaşmak için dijital not alma araçlarını kullanabilmek.
mySchoolNotebook, Nottez, Gumnotes, Minutes.io, Catch, Primary Wall, iSearch Notes, Evernote, Springpad

18 - Dipnot koymak ve açıklama yapılacak kısımları paylaşmak için online araçları kullanabilmek.
Diigo, Sharedcopy, Awesome Screenshot, Bounce, Markup.io, Screen Draw, Webpage Screenshot, Crocodoc

19 - İlginç, esinlendirici paylaşımlar için on-line post-it ler, yapışkan etiket programları kullanmak
Wall Wisher, Stixy, Popplet, Linoit, Pegby, Corkboard, Primary Wall, Discovery Box, Stickr Noterr, Spaaze

20 - On-line dosya paylaşım araçlarını kullanabilmek.
Just BeamIt, Minus, Sendspace, Dushare,�Embedit, Sendoid, Let’s Crate, Dropbox

21 - Akıl haritaları oluşturabilmek.
SpiderScribe, Edistorm, Wridea, Bubbl.us, Wise Mapping, Lucid Chart, Text 2 Mind Map, Mind42, Spicynodes, Popplet

22 - Dijital hikaye anlatmanın gücünü kaldıraç olarak kullanabilmek.
ZimmerTwins, Story Bird, Someries, PicLits, Capzles, Slidestory, Domo Animate, Animoto, Smilebox, Make Belief Comix, Creaza, Voice Thread

Kaynak
Yapacak çok işimiz var... Çok çalışalım ki “Gelecek Güzel Gelsin”...