2023 vizyonu perspektifinde sağlık meslek liseleri

İnsanlık tarihi kadar eski olan bu olgu, salt hayatın bir bölümüyle mütevellit olmadığı gibi yaşam denilen sonsuzluğun bütün evrelerinde başrolü üstlenir. İnsanlığı bu denli sarmalayan ve yaşamdan soyutlanması mümkün olmayan bu gerçek üzerine bir ömür sürecek kadar analiz, yorum, tespit yapılabilir. Zira hayatın kendisi olarak da tanımlayabileceğimiz eğitim, öncelikle kendimizi, çevremizi ve yaşama gayemizin ne olduğu ya da ne olacağı konusunda kapı aralanmasında anahtar vazifesini üstlenir.

Tarihçiler, zamanı çizelge tahtasında çağlara ayırırken o döneme has yaşanmışlıklarıyla isimlendirdiklerini biliyoruz. Ancak günümüz/modern insanı kendisinden asırlar öncesini tanımlarken kimi zaman “ilkel çağ” ya da “ilkel insan” gibi kulakları tırmalayan kavramlar kullandıklarına şahit oluyoruz. Yazıya başlarken modern ve çağdaş bir medeniyetin harcının “eğitim” olduğunu vurgulamıştık. İlk insandan günümüze dinamiğini koruyan bu gerçek, aslında medeniyet ve çağdaşlığın, var oluşun ilk gününde tezahür ettiğini gösteriyor. Dünya medeniyetleri arasında sosyal, ekonomik ve kültürel farklar olsa da “eğitim” var oldukça hiç kimse başka bir toplumu ilkel ya da medeni olmamakla itham edemez. Zira eğitim eşittir medeniyet...

Bu aşamadan sonra yaşamımızı bu denli sarmalayan eğitim faktörüne Sağlık Bakanlığı zaviyesinde bakmak istiyorum. Toplumumuzda, “her şeyin başı sağlık”, “sağlık olsun” gibi sağlığın önemine dikkat çeken ifadeler sıklıkla kullanılır. Buradan da anlaşılacağı gibi insanların en büyük hazinesi sağlıklı bir ruh ve beden halidir. Böylesi önemli bir hazinenin korunması, ilk etapta sahibinin sorumluluğunda olsa da bu noktada Sağlık Bakanlığı olarak bizlere önemli görevler düşüyor. Bir başka ifadeyle insanımızın sağlıklı bir yaşam sürmeleri bizim asli vazifemiz.

Bu bağlamda sağlıklı bir toplum inşa etmenin en önemli faktörü de tıp teknolojisinin gerektirdiği bilimsel bilgilerle donatılmış bireylerin yetiştirilmesidir. Oldukça zaman alan ve maliyeti yüksek programlı bir çalışma gerektiren bu işlemin sağlanmasında elbette en temel kaynak sağlık eğitimidir.

Kaliteli, zamanında, yerinde ve etkili bir sağlık hizmetinin yapılabilmesi için hekimlerimiz kadar, iyi yetişmiş sağlık personeli de gerekiyor. Toplumsal kalkınmaya ve siyasi istikrara uyumlu olarak gelişen sağlık sektörünün ihtiyaç duyduğu sağlık personelinin yetiştirilmesi, biraz önce de ifade ettiğim gibi sağlık meslek eğitimiyle mümkün. Bu personelin yetiştirilmesi noktasında Sağlık Meslek Liseleri (SML) önemli bir görevi yerine getiriyor. Sağlık insan kaynağı ihtiyacının karşılanması adına Bakanlığımız için önemli bir kaynak olan SML’lerde, çağın koşullarına uygun örgün eğitim verilmesi için bu liselerimizin bağlı olduğu Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile gerekli paylaşımları yapıyoruz. Bir dönem Bakanlığımıza bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren SML gelişen süreç içinde Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) devredildi. Bu eğitim kurumlarımız MEB’e bağlı olarak faaliyetlerini sürdürse de kamu alanındaki istihdam noktasında doğrudan muhatapları ise Sağlık Bakanlığı’dır.

Sağlık meslek liselerinde yeni yapılanma

Türkiye, Ak Parti hükümetlerin döneminde diğer alanlarda olduğu gibi sağlıkta da önemli gelişmelere imza atarak, dünyanın dikkatini çeken bir dönüşüme mimarlık yaptı. Her geçen gün hizmet zincirimize yeni bir halka ekleyerek, bu yöndeki hizmet kararlığımızı bir kez daha vurguluyoruz. Politikalarımızı insanımızın memnuniyetine endekslendiğimizi, yapmış olduğumuz çalışmalarla ortaya koyuyoruz. Bunu yaparken eski siyasetçi mantığının çıkmazı olan günü kurtaran, göz boyayan sönük yaklaşımlara kesinlikle tevessül etmiyoruz. Günün ihtiyaçlarını gözeten ve yapılacak hizmetin gelecekte nasıl konumlandırılacağı fizibilitesini yaparak ince eleyip sık dokuyoruz.

Bu perspektifte Bakanlığımız tarafından sektörün paydaşlarının katılımıyla ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilen makroekonomik arz ve ihtiyaç projeksiyonları yöntemini dikkate alarak çalışmalar yaptık. Türkiye’nin 2023 vizyon politikalarına uygun olarak hazırlanan ve adına “Sağlıkta İnsan Kaynakları 2023 Vizyonu” dediğimiz bu çalışma dahilinde Sağlık Bakanlığı olarak gelecek yıllarda ihtiyaç duyacağımız insan kaynağıyla ilgili bir projeksiyon belirledik ve SML’lerde yeni bir yapılanmaya gidildi. Burada belirlenen yöntem ve dinamikler yakın bir zaman önce torba kanun içinde Meclis’te kabul edildi. Değişiklik doğrultusunda SML’lerimizdeki alan unvanlarına yönelik değişiklikler yapıldı.

Böylece bu eğitim kurumlarından mezun olacak öğrencilerimiz, hem iş hayatı hem de yükseköğrenimini devam ettirmesi noktasından daha yol açıcı bir sürece girmiş olacak. 2014-2015 eğitim ve öğretim yılından itibaren kayıt olacak çocuklarımız, önceki dönemlerde mezun olanlarla aynı unvanlarla mezun olmayacak. Yani 2014’en itibaren kayıt olanlar, SML’lerden hemşire yardımcısı, ebe yardımcısı, sağlık bakım teknisyeni unvanıyla mezun olacaklar. Bununla birlikte SML’lerin kontenjanlarına yönelik çalışmalar da MEB ile koordineli bir şekilde yapılacak.

Kontenjanda arz-talep dengesi

Eğer bu şekilde bir düzenleme yapılmayıp SML’lere 2012-2013 eğitim yılında olduğu gibi öğrenci alımı yapılacaksa 2023 yılı sonunda oluşacak arz talep arasında ciddi bir fark oluşacak. Bu durumda binlerce sağlık personelinin açıkta kalma durumu söz konusu olacak. Bu tablo, SML’lerde mezun olacak öğrencilerimizin göz göre göre mağdur olacağı anlamını taşıyor. Böyle bir mağduriyetin önüne geçmek ve SML’lerdeki sağlık eğitimi kalitesini yükseltmek adına torba kanundaki değişiklikleri yaptık. Kontenjan sayısının arz talep dengesi gözetilmeden artırılması, SML’lere alınacak öğrencilerin staj yapması konusunda da ciddi sıkıntıları beraberinde getirecektir. Bu düzenlemeyle birlikte oluşacak yeni dönemde herhangi bir mağduriyet söz konusu olmayacağı gibi gelecek yıllarda yaşanacak olumsuzlukların önüne de şimdiden geçmiş olacağız.

Yazıyı bitirmeden önce burada SML’li arkadaşlarımız için bir parantez açmak istiyorum: Sağlık hizmet alanında görev almak, emek harcamak ciddi bir özveri gerektiriyor. Allah’ın kullarına lütfettiği onca nimetin başında hiç şüphesiz sağlıklı bir beden ve zinde bir ruh geliyor. İnsanlara sunulan en değerli nimet sağlık olduğuna göre onu korumak için gösterilen emek de o nispette kutsaldır. İnsana ve sağlığına değer verilen her yerde en büyük yatırımların sağlık alanı ve bu sektörde çalışanlara yönelik yapılmasının nedeni de budur. Sağlığın bu derece önemli olması, korunması ve gerektiğinde iyileştirilmesinin zorunluluğu, sağlık çalışanlarının önemini beraberinde getiriyor. Bu nedenle aramıza katılacak ve mesai arkadaşlığı yapacağımız öğrenci arkadaşlarımızın bu bilinç ve sorumlulukla derslerini çalışmaları ve kendilerini en iyi şekilde yetiştirmelerini istiyoruz.