20 maddede YKS tercihi

1. ÖZEL KOŞULLARI OKUYUN: Adaylar bu süreçte birbirlerine öğretiyor ve birbirlerinden öğreniyor. Ancak en çok atladıkları nokta programa ait özel koşullar. Kılavuzda yazan programa ait özel koşulları okumak ve bu özelliklere sahip olup olmadıklarını bilmeleri tercih yaparken çok önemli.

2. OKUL BİRİNCİLİĞİ: Tercih kılavuzunda okul birinciliği kontenjanı bulunuyor. Aday, okul birincisi olması durumunda ek puan alabiliyor. Ancak 2 kontenjanı olan bir programa 3 okul birincisi başvurduğunda sıralamada en altta kalan aday yerleşemiyor. Tercihini buna göre yapan okul birincisi aday açıkta kalabiliyor. Açıkta kalmamak için bu duruma dikkat edilmeli.

3. TRENDLERİ ANALİZ EDİN: Tercih kılavuzunda bir önceki yıla ait yayınlanan puanlar ve sıralamaların dışında, bölümün genel durumunu görmek için önceki birkaç yılın puan ve sıralamalarına bakılmalı. Genel olarak bölümün artış veya düşüş trendinde olduğunu analiz etmek bu yıl için geçerli olacak öngörüler açısından da fikir sağlayacaktır.

4. ÖNEMLİ OLAN NE İSTEDİĞİNİZ: Uzmanlar başarı sırası ve puanın sınava girene kadar önemli olduğunu, sınav bittikten sonra seçilecek meslek ve eğitim alınacak okulun önemli olduğunu söylüyor. Dolayısıyla kişinin kendini en yakın hissettiği mesleğe yönelmesi ve okulunu iyi araştırması çok önemli.

5. İHTİYAÇ FAZLASI PUAN: İstenilen bölümde okumak için ihtiyaç duyulandan daha fazla puan almak ya da daha yukarıda bir sıralamada olmak adayları yanlış tercihe yönlendirebiliyor. İstediği bölümden daha yukarıda sıralaması olan aday, puanı boşa gitmesin diye istemediği bir programı tercih edebiliyor. Aday puanı yüksek olsa da tercihini istediği bölüme yapmalı.

6. AKADEMİK KADRO: Tercih kılavuzunda öğretim elemanı sayısı yer alıyor. Bir üniversitenin eğitim kalitesi açısından akademik kadro önemli bir kriter.

7. İSTİHDAM VERİLERİ: Cumhurbaşkanlığı’nın Univer sisteminde, mezunların insan kaynakları açısından meslekler bazında istatistikleri bulunuyor. Üniversiteliler nerede istihdam oluyor, işsiz oranı kaç, özel ve devlette iş bulma imkânları neler iyice araştırılmalı. Örneğin eğitim fakültelerinden mezun olunca MEB’in herkesi istihdam etmesi beklenir. Ancak gerçek dünyanın imkânları böyle olmuyor. Üniversite tercihinin meslek sahibi olmak için yapıldığı unutulmamalı.

8. KPSS BAŞARISI: Kılavuzda yer alan üniversitelere ait KPSS başarıları dikkate alınmamalı. Çünkü bunlar üniversitenin, öğrencilerin ya da bölümlerin başarısını değil, öğrencilerin son yıl gittiği KPSS hazırlık kurslarının başarısını temsil ediyor.

9. ÜNİVERSİTE KÜLTÜRLERİ: Türkiye’de üniversitelerin belirli kültürleri vardır. Örneğin ‘Cerrahpaşa’ deyince akla tıp fakültesi gelir. Bu kültür tercih yaparken göz önünde bulundurulmalı.

10. YABANCI DİL: Türkiye 40 yıldır ekonomik büyümesini özel şirketler kanalıyla yapıyor. Öğrenciler özel sektörde çalışma imkânlarını da düşünerek tercih yapmalı. Yabancı dille eğitim veren kurumlar hem bu alanda hem de globalleşen dünyada fayda sağlıyor.

11. PROGRAM ADINA KANMAYIN: Kılavuzda çok uzun ve ikna edici bir isme sahip bölümler olabiliyor. Bu programın o üniversite dışında bir karşılığı olup olmadığı araştırılmalı. Örneğin iktisat programı dünyanın her bölgesinde karşılığı olan bir alan. Uzmanlar temel alanlarda lisans eğitiminin ardından uzmanlaşmak için lisansüstü eğitim olanaklarının araştırılmasını öneriyor.

12. OKUL MASRAFLARI: Vakıf üniversiteleri için yıllık ödemeler artıyor mu yoksa sabit mi olacak araştırılmalı. Ekonomik olarak 4 yıl giderler hesaplanarak tercih yapılmalı.

13. DOĞRU MESLEK YÖNLENDİRMESİ: Meslek seçiminde aileler tarafından yönlendirme genellikle maaş ve unvan konusunda yapılıyor. Ancak meslek seçiminde bir işi severek yapmak, ruh ve beden sağlığını korumak, mutlu bir hayat yaşamak gibi kriterler de göz önünde bulundurulmalı. Seçilecek mesleğin karakterle uyuşup uyuşmadığı iyi analiz edilmeli.

14. YENİ NESİL ÜNİVERSİTELER: Adaylar için tercih yaparken en önemli kriterlerden biri, kendini iyi tanıyabilmesi ve kendini ait hissedeceği üniversiteyi bulması. Akademik diploma dışında olanakları ve uluslararası işbirlikleri olan yeni nesil üniversiteler bu noktada iyi araştırılmalı.

15. ŞEHİR DIŞI TERCİHLER: Eğer şehir dışı tercih yapılacaksa, o şehrin, yaşam koşulları mutlaka araştırılmalı. Dört yıllık ekonomik koşullar göz önünde bulundurulmalı.

16. GELECEĞİN MESLEKLERİ: Geleceğin mesleğinin ne olacağını çözmeye çalışmak yerine, geleceğin konularını ve gelişen alanlarını analiz etmek tercih döneminde daha çok avantaj sağlıyor. Çağı yakalayabilecek donanıma sahip öğrenciler yetiştirebilen kurumlar ön plana çıkıyor.

17. PANİK YAPMAYIN: Yanlış tercih yapılabilir. Ancak bunların telafileri de mümkün. Yatay geçişler ya da diğer olanaklardan yararlanmak mümkün. Önemli olan tercih döneminde panik yapmadan ilerlemek.

18. MEZUNA KALMA: Eğer adayın istediği yere bu yıl yerleşme olasılığı düşükse mezuna kalıp, herhangi bir yere yerleşmek yerine daha verimli çalışarak istediği yer için mücadele etmeyi tercih etmesi daha doğru olabilir.

19. ALT-ÜST SIRALAMA TERCİHLERİ: Tercih listesi oluşturulurken en üst ve alt tercih arasındaki aks geniş tutulmalı. Kendi sıralamanızın 15 -20 bin üst ve altını düşünerek tercih listesi oluşturabilirsiniz.

20. PANDEMİ ETKİSİ: Tercih yaparken bilişim, mühendislik, sağlık, online satış ve pazarlama gibi alanların pandemi ile birlikte daha önemli hale geldiği göz önünde bulundurulmalı.

BU SORULARIN YANITLARINI ARAYIN

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak: “Öğrenciler öncelikle ilgi duydukları alan ve programları seçmeli, gitmeyecekleri ya da mutlu olamayacaklarını düşündükleri programları tercih etmemeliler. Alan ve program belirledikten sonra bu programların hangi üniversitelerde olduklarını belirlemeliler. Üniversite belirlerken;

- Üniversitenin ve programın akredite olup olmadığını,
- Hangi başarı sırasından öğrenci aldığını,
- Akademik kadrosunun yetkinliğini,
- Kültürel, sosyal ve fiziksel olanaklarını,
- Öğrencilerinin memnuniyet düzeylerini,
- Mezunların işe yerleşme oranlarını,
- Öğrenci kulüplerini ve etkinliklerini,
- Burs, barınma ve ulaşım olanaklarını incelemeleri adayların doğru tercih yapmalarında etkili olacak.”

EN İYİ ÜNİVERSİTE KRİTERLERİ

ODTÜ Rektör Danışmanı Prof.Dr. Y. Erten Kalay:

- Üniversitelerin verdiği yüksek kalitede eğitimle başarılı, lider mezunlar yetiştirmesi,
- Üniversitelerin üç ana işlevi olan eğitim, araştırma ve toplumsal hizmet işlevlerini dünya standartlarında gerçekleştirmesi,
- Bireysel ve toplumsal, evrensel değerleri ve gelişimi önemseyen; sosyal sorumluluk bilinci oluşturmaya özen göstererek, bilimsel, teknolojik, kültürel ve çevresel değişimleri yaratabilecek ve sürdürebilecek nitelikte, yaşam boyu öğrenmeyi ilke edinmiş bireyler yetişmesine liderlik ve öncülük eden bir eğitim anlayışını simgelemesi,
- Eğitim anlayışında güncel eğilimleri yakalayabilmesi, nitelikli ve alanında yetkin bir akademik kadroya sahip olması, araştırma olanaklarının zenginliği,
- Öğrenci odaklı akademik programlar ile geniş olanaklara sahip kampüs yaşamı sunması.