Güncelleme Tarihi:
Türkçede bazı sorular vardır ve bu soruları cümleye yöneltiriz. Bunlar içerisinde ne, kim, nasıl, nerede, neden ve ne zaman gibi sorulardır. Bu sorular Türkçede kısaca 5N 1K olarak bilinmektedir. Yani 5 tane N harfi ile başlayan ve 1 tane de K harfi ile başlayan sorulardır. Bu sorular üzerinde cümle ya da metin içerisinde cevaplar ararız.
Ne, Kim, Nerede, Nasıl, Neden, Ne zaman?
Türkçe içerisinde 5N 1K bizim için çok önemlidir. Bunlar içerisindeki ne, nerede, nasıl, neden ve ne zaman sorularını çok iyi anlamalıyız. Aynı zamanda kim sorusunu da iyi şekilde öğrenmeliyiz. Şimdi bunları ayrı ayrı örnek verelim ve nasıl kullanıldıklarını anlayalım.
Örnek: Ayşe'nin annesi bugün çok güzel bir kek yaptı.
Ayşe'nin annesi ne yaptı?
Cevap: Gördüğümüz gibi burada ne sorusunu sorduk ve şimdi cevap vereceğiz.
Ayşe'nin annesi çok güzel bir kek yaptı.
Örnek: Ali bugün annesiyle beraber pazarda kayboldu.
Ali nerede kayboldu?
Cevap: Bu defa nerede sorusunu sorduk ve şimdi cevap verelim.
Ali annesi ile beraber pazarda kayboldu.
Örnek: Efsun elbisesini güzel bir şekilde katladı.
Efsun elbisesini nasıl katladı.
Cevap: Efsun elbisesini güzel bir şekilde katladı.
Örnek: Emel öğretmenini görmek için bugün okula gitti.
Emel neden okula gitti?
Cevap: Emel öğretmenini görmek için okula gitti.
Örnek: Mert yarın arkadaşları ile beraber top oynayacak.
Mert ne zaman top oynayacak?
Cevap: Mert yarın top oynayacak.
Örnek: En güzel elbiseyi Gökçe aldı.
En güzel elbiseyi kim aldı?
Cevap: En güzel elbiseyi Gökçe aldı.
Görmüş olduğunuz gibi bütün farklı soruları ele aldık ve ayrı ayrı cümleler kurduk. Daha sonra bu cümleler üzerinden sorularımızı kelime ile sorduk ve cevap verdik. Bu şekilde siz de farklı örnekler yapabilir ve konuyu daha iyi anlayabilirsiniz. Özellikle Türkçede önemli bir yer tutan 5N 1K soru bildiren kelimeleri çok iyi bilmemiz gerekmektedir. Böylece karşımıza sorular çıktığı zaman metni çok daha iyi biçimde anlayabiliriz.
Bu defa birden fazla soruyu sorabilmek için cümle kuralım.
Örnek: Ufuk sabah erken kalkıp, yeni bir şeyler öğrenebilmek için, yürüyerek okula gitti.
Cevap:
Okula kim gitti? (Okula Ufuk gitti.)
Ufuk nereye gitti? (Ufuk okula gitti.)
Ufuk okula nasıl gitti? (Ufuk okula yürüyerek gitti.)
Ufuk okula neden gitti? (Ufuk okula yeni bir şeyler öğrenmek için gitti.)
Ufuk okula ne zaman gitti? (Ufuk okula sabah erken kalkıp gitti.)
Gördüğümüz gibi bu defa bir cümle içerisinde birden fazla soru yönelttik ve cevaplarını aldık. Böylece cümle içerisinde geçen Ufuk isimli karakterimizin neler yaptığını sorular ile öğrenmiş olduk.
Bu şekilde daha birçok farklı cümle kurabiliriz. Özellikle gün içerisinde yaptığımız olayları örnek alarak cümleler kurabiliriz. Daha sonra bu cümlelere ne, ne zaman, nerede, neden ve kim gibi soruları yönelterek konuyu daha iyi bir şekilde pekiştirebilirsiniz.
Not: Öğrendiğimiz soru kelimeleri ile cümle yönelttiğimiz zaman bizden ne istediğini hemen anlayabiliriz. Çünkü sorduğumuz soru üzerinde cümlede cevap hemen karşımıza çıkar. Mesela, ‘Topu Ali attı’ dediğimiz zaman buna soru olarak, ‘Topu kim attı’ diyebiliriz. Sorduğumuz soruya karşılık, ‘Topu Ali attı’ cevabını verebiliriz.