2 (iki) basamaklı sayılarla çarpma işlemi nasıl yapılır? Örnekleri ile konu anlatımı

Bilindiği gibi çarpma işlemi temel aritmetik işlemlerden bir tanesidir. Çarpma işlemi aslında çarpılan sayının çarpan sayı kadar adedinin toplamının alınması işlemidir. Büyük sayılar karşımıza çıktığında toplama işlemi yapmak daha zor olabilir. Böyle durumlarda bize toplamı da verebilen çarpma işlemi başvurulur. Çünkü bu durumda çarpma işlemi yapmak daha basit olacaktır.

2 (İki) Basamaklı Sayılarla Çarpma İşlemi Nasıl Yapılır?

Çarpma işleminde belirli bir sıra söz konusudur. İki basamaklı sayılarda çarpma işlemi esnasında ilk olarak onlar basamağındaki sayılar çarpılır. Daha sonra sonuca iki sıfır eklenir. Onlar basamağındaki sayılar toplanır. Aynı olanlar birler hanesiyle çarpılır. Son olarak elde edilen bu sayının sonuna da bir sıfır eklenir.

İki basamaklı sayılarla bir basamaklı sayıları da üç basamaklı sayıları da çarpabilirsiniz. Burada önemli olan birler basamağını onlar basamağını iyi bilmek ve çarpma işlemindeki sıralamayı doğru yapmaktadır. Örneğin tek basamaklı sayıyla tek basamaklı sayıyı çarpmak belki de en kolayıdır. Beş rakamıyla beş rakamının çarpımı 25 sayısıdır. Hatta bu durum çarpım tablosu olarak verilmektedir.

Çarpma işleminde bir de elde ve elde siz kavramları vardır. Basamakta çarpma işlemi yaparken fazlalık gelen sayı elde olarak ifade edilir ve komşuya verilir.

2 (İki) Basamaklı Sayılarla Çarpma İşlemi Örneklerle Konu Anlatımı

İki basamaklı sayılarla çarpma işlemi ancak örneklerle anlaşılabilir. Bu yüzden bu başlık altında bolca örneğe yer vereceğiz.

Örnek 1

18 sayısıyla 16 sayısını çarpalım?

Çözüm:

Görüldüğü gibi 18 sayısı iki basamaklı bir sayıdır. 16 sayısı da iki basamaklı bir sayıdır. O halde biz bu örnekte iki basamaklı bir sayıyla iki basamaklı başka bir sayıyı çarpacağız. Konunun görsel olarak da daha iyi anlaşılması için bu sayıları alt alta yazalım.

18

16

 X

Öncelikle ilk olarak 1 rakamlarını unutacağız. 8 ve 6 sayısını çarpacağız. 8 çarpı 6 48 dir. Bu 48 rakamının 8 i buraya yazılır. Elde var 4 olur. Sonrasında 16 sayısında yer alan 6 sayısıyla yani birler basamağı ile 18 sayısında yer alan 1 sayısı yani onlar basamağı çarpılır. 1 çarpı 6 da 6 dır. Elde de 4 vardı bu sayıda 6 rakamına eklenir yani toplanır. Böylece ilk yazacağımız sayı 108 dir. Çarpma işlemi devam etmektedir.

İlk adım olan 6 nın yani birler basamağının çarpma işlemini bitirdik. Şimdi onlar basamağını çarparak onlar basamağı kısmına yazacağız. 1 ile 8 rakamını çarparız. Bu sonuç 8 dir ve bu sayıyı 0 ın altına yazarız. Sonra 1 ile 1 sayısını çarparız çıkan sonuç olan 1 i de 1 sayısının altına yazarız. Çarpma işlemi bittikten sonra toplama işlemine geçiş yaparız. 8 sayısının altı boş olduğu için direk aşağıya 8 olarak iner. 0 ile 8 sayısının toplamı da 8 dir. 1 ile 1 sayısının toplamı da 2 dir. Böylece 18 ile 16 sayısının çarpma işleminin sonucu 288 dir.

Örnek 2

27 sayısıyla 15 sayısını çarpalım?

Çözüm:

27 iki basamaklı 15 de iki basamaklı bir sayıdır. Sayıları alt alta yazarak çarpma işlemini anlatalım.

27

15

X

İlk olarak birler basamağında yer alan 5 sayısıyla 7 sayısını çarpalım. Bunun sonucu 35 dir. Bu sayının 5 ini alta yazarız. Elde var 3 olur. Daha sonra ikinci sayı olan 15 sayısında yer alan 5 ile 27 sayısında yer alan 2 sayısı çarpılır. 5 çarpı 2 de 10 dur. Elde de 3 olduğuna göre sayı 13 olur. Çünkü 3 10 sayısına eklenir. Böylece 135 sayısı alta yazılır.

Sonrasında alt satırda yazılı olan 15 sayısının 1 rakamıyla 7 sayısı çarpılır. Bunun sonucu da 7 dir ve alta yazılır. 15 sayısında yer alan 1 ile 27 sayısında yer alan 2 sayısı da çarpılır. 1 çarpı 2 de 2 olarak alta yazılır.

Bu sıralamada sonra toplama işlemine geçilir. 5 sayısının altı boş olduğu için aşağıya direk olarak 5 diye iner. 3 sayısıyla 7 sayısının toplamı da 10 dur. 10 sayısının 0 ı aşağıya yazılır. Elde var 1 olur. 1 sayısıyla 2 sayısı toplanır. Sonuç 3 olur. Elde olan 1 sayısı da buraya eklenir. Sonuç 4 olur. Yani sonuç olarak 27 sayısıyla 15 sayısını çarptığımızda sonuç 405 olarak karşımıza çıkar.