15 maddede özel öğretim kursları

Anayasa Mahkemesi’nin, dershanelerin kapatılmasını öngören kanunu iptal etmesinin ardından Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı ‘Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ ile eğitim dünyasına yeni bir kavram girdi: Özel öğretim kursları. Böylece dershaneler tarihe karışırken, yerine özel öğretim kursları geldi. Şimdiye kadar öğrencileri lise ve üniversiteye hazırlayan ve ‘dershane’ adıyla hizmet veren kurumlar, öğrencilerin takviye ders ihtiyacına artık ‘özel öğretim kursları’ adı altında cevap verecek. Ancak dershaneler ile bu kurslar arasında ders programından öğrenci sayısına, açık olduğu günlere kadar birçok fark var. Her ne kadar ‘özel öğretim kursları’nın işleyişi ve yapısı ile ilgili birçok açıklama yapıldıysa da öğrenci ve velilerin kafasında halen bazısoru işaretleri bulunuyor.

Örneğin, Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı bu kurumların en fazla ‘üç bilim grubundan’ ders verebileceğini açıkladı. Ancak ‘bilim grubu’ ne demek, üç ders anlamına mı geliyor, yoksa birkaç dersi mi içeriyor? Mezunlar sadece cumartesi günleri mi kursa gidebilecek gibi soru işaretleri kafaları karıştırıyor. Sektör temsilcileri birçok konunun daha netlik kazanması için bakanlığın yayımlayacağı yönergeyi beklerken, öğrencileri, velileri ilgilendiren ve kesinleşen konularda yapılan açıklamalar üzerinden özel öğretim kursları ile ilgili akıllara takılan soruların cevaplarını derledik.

1- ÇEŞİTLİ KURSLAR DÖRDE AYRILDI: Eskiden Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nda ‘çeşitli kurslar’ adında bir kurum türü vardı. Anayasa Mahkemesi’nin, dershaneler ile ilgili kanunu iptal etmesinin ardından Milli Eğitim Bakanlığı, çeşitli kursları ele alarak bazı düzenlemeler yaptı. Daha anlaşılır hale getirmek için bu kurumları dört kategoriye ayırdı. Bunlar özel öğretim kursları, kişisel gelişim kursları, meslek edindirme kursları ve özel yetenek kursları olarak sıralandı. Özel öğretim kursları, lise ve dengi okullardan mezun olmuş, öğrencilik hayatını yeni bitirmiş olanların bazı alanlarda ihtiyacı olan takviyeyi alabilmesi; öğrencilerin ise kendilerini bir ya da birden çok bilim grubunda geliştirmesini sağlamak amacıyla tanımlandı.

2- DERSHANE YERİNE ÖZEL ÖĞRETİM KURSU: Özel öğretim kursları yönetmelikte “okul dışı eğitim alınacak ortamlar” olarak açıklanıyor. Bu kursların müfredatı yönetmelikle belirlendi. Bir özel öğretim kursu sadece üç bilim dalından ders verebilecek. Kursların hangi binalarda, hangi tür dersliklerde, hangi öğretmenler tarafından ders vereceği hazırlanan yönetmelikle belirlendi. Her kurs yönetmelikte belirtilen çerçeve programı uygulamak zorunda. Örneğin her dersin branş öğretmenleri tarafından verilmesi gerekiyor. Bakanlık da denetimleri yönetmelikteki kriterlere göre yapacak. Dershanelerin müfredatı konusunda ise belirgin bir çerçeve yoktu.

3- ÜÇ BİLİM GRUBU: Talim Terbiye Kurulu, özel öğretim kursları için sekiz alanda kurs programı hazırladı. Bunlar Türk dili ve edebiyatı, matematik, fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya ve felsefe bilim grubu olarak sıralandı. Yani bir kurs bunlardan üçünü seçecek. Örneğin fizik, kimya, biyoloji kursları açan bir kurum başka derslerden takviye veremeyecek.

4- DERS İŞLENİŞİNDEKİ FARK: Kurslarda derslerin ilgili sınıf seviyesinde, o dersin kazanımları ile uyumlu ve çelişmeyecek şekilde işlenmesi hedefleniyor. Ancak özel öğretim kursları isterse bu derslerin ağırlıklarını değiştirebilir, istediği metodu kullanabilir. Zor anlaşılan bir konuya daha fazla zaman ayırıp, farklı teknikler ile dersleri anlatabilir. Dershaneler ise genellikle sekiz dersten oluşan bir paket program uyguluyordu.

5- TERCİHİ ÖĞRENCİ YAPACAK: Bir öğrenci devam ettiği özel öğretim kursunun verdiği derslerin dışında da takviye almak isterse başka bir kuruma kayıt yaptırması gerekecek. Örneğin bir yerde tarih, coğrafya ve felsefe alan öğrenci matematik dersi de almak isterse başka bir kuruma gidecek. Bu durumda da öğrencilerin kurs kurs koşturması gerekecek. Ancak sektör temsilcileri bazı kurumların birbirine yakın yerlerde farklı derslere yönelik kurslar açabileceğini düşünüyor. Bu tamamen öğrencilerin isteğine bağlı. İsterse hepsine gider, istemezse tek dersle yetinebilir. Vakit oluşturabilirse bütün bunları yapabilir.

6- İSTER ÜÇ, İSTER TEK DERS ALINABİLİR: Türkçe-matematik alanından üniversite sınavlarına katılan bir öğrenci dershaneye gittiğinde o alan için gereken bütün dersleri alıyordu. Şimdi ise öğrenci kurumun açtığı kursların üçünü de almak zorunda değil. Fizik, kimya, biyoloji dersleri veren bir kurumdan sadece fizik dersi de alabilir.

7- ÖĞRENCİLER TAKİP EDİLECEK: Lise son sınıfa kadar kurslara giden tüm öğrencilerin MEBBİS kayıtları e-Okul’la ilişkilendirilecek. Bakanlık, kursa giden öğrencileri sistem üzerinden sürekli takip edecek. Bunun için e-Okul üzerinden e-yaygın modülü oluşturuyor. Bir öğrencinin hangi kursu aldığı ve performansı buradan izlenecek. Kurslar kendi kurumlarında kayıtlı öğrenciler için yılda üç kez, aralarında açık uçlu soruların da yer aldığı ücretsiz sınav yapacak ve sonuçlar e-yaygın modülüne işlenecek. Okul, çocuğu takip edebilecek, kursa gidip gitmediğini, gelişimini görebilecek. Gerekirse kurs, okulu arayıp işbirliği önerebilecek.

8- ÖĞRENCİLERE ALTI GÜN KURS: Öğrenciliği devam edenlere yönelik kurslar haftanın altı günü devam edecek, pazar günleri ders yapılmayacak. Dersler 07.00 ile 19.00 saatleri arasında olacak.

9- TEMEL LİSELERDE MEZUNLARA PAZAR DA KURS VAR: Temel liseler ise mezunlara yönelik kurs açabilecek ve bunlar pazar günleri de eğitim verecek. Mezunlar isterse haftanın her günü kurs alma imkanına sahip olacak. Kurs saatleri ise 07.00-23.00 arası olarak belirlendi. Temel liseler kendi öğrencileri için de valilik izni ile sadece hafta içinde ve ders saatleri dışında olmak üzere takviye kursları açabilecek. Lise öğrencileri ile mezunlar aynı binanın ayrı katlarında olabilecek.

10- PAZAR TATİLİ ÖĞRENCİ VE ÖĞRETMENLER İÇİN: Bakanlık yetkililerinin açıklamalarına göre kursların pazar günü tatil edilmesi düzenlemesi kurs çalışanları için yapıldı. Eskiden evli öğretmen çiftin biri devlette, diğeri de dershanede çalışıyorsa dershane öğretmeni pazar günleri çalışırken devlet kadrosundaki öğretmen o gün tatil yapıyordu. Eşlere aynı gün tatil yapma imkanı vermek için bu düzenlemenin yapıldığı belirtiliyor. Öğrencinin haftada bir gün sosyal, kültürel etkinlik yapması ve dinlenmesi isteniyor.

11- ÜCRETLER BELLİ DEĞİL: Milli Eğitim Bakanlığı’nın, özel öğretim kurslarının bina standartları vs. gibi konularda yönerge çıkarması bekleniyor. Yönerge henüz çıkmadı. Kurs ücretleri ile ilgili bir üst sınır belli değil, ama yönergede ücretlerle ilgili bir sınır konulması beklenmiyor. Sektör temsilcileri kursların, geçmişteki dershanelerin mezun öğrencilerden aldığı miktara yakın ücret alacağını düşünüyor. Dershanelerde ders saati ücreti alınıyordu, kurslarda da aynı şekilde olması bekleniyor.

12- KURUMUN MARKA İSMİ KORUNABİLİR: Aynı kurum marka ismini koruyarak hem temel lise, hem özel öğretim kursu, hem de özel okul açabilir. Ancak bu kurumların hepsinin bina girişlerinin ayrı olması şart.

13- KURS PROGRAMI 18 VEYA 36 HAFTALIK: Dershaneler yaz tatilinde ağustos ayında derslere başlıyor, yarı yıl tatilinde de hızlandırılmış program uygulayabiliyordu. Özel öğretim kursları da 18 veya 36 haftalık bir program uygulayacak. Programın başlangıç ve bitiş tarihleri ise henüz belli değil. Yarım dönem ve 180 iş günü olarak planlanıyor.

14- KAYIT TARİHLERİ BELLİ DEĞİL: Sektör temsilcileri okulların açılmasıyla birlikte mezunlara yönelik kursların kayıtlara başlayacağını tahmin ediyor fakat henüz kesin bir tarih yok. Bu yıl için 2015’in sonuna kadar bu kurslar açılabilecek.

15- KAPATILAN KURUM KURSA DÖNÜŞÜM BAŞVURUSU YAPAMAZ: Bir kez soruşturma geçirmiş bir dershanenin, özel öğretim kursuna dönüşüm için başvuru yapmasının önünde bir engel yok. Ancak kurum kapatılmış ise dönüşüm başvurusu yapamıyor.