130 üniversite sıralandı, ODTÜ birinci

Sıralamada, "makale sayısı", "öğretim üyesi başına düşen makale sayısı", "atıf sayısı", "öğretim üyesi başına düşen atıf sayısı", "toplam bilimsel doküman sayısı", "öğretim üyesi başına düşen toplam bilimsel doküman sayısı", "doktora mezun sayısı", "doktora öğrenci oranı", "öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı" olmak üzere 9 kriter esas alındı.     

Türkiye'deki 130 üniversiteyi kapsayan çalışmaya göre, ODTÜ 736,84 puanla en iyi üniversite oldu. ODTÜ, geçen yılki sıralamada da yine birinciliğe yerleşmişti.     

ODTÜ'yü 700,86 puanla Hacettepe Üniversitesi, 695,64 puanla İstanbul Üniversitesi, 680,18 puanla Ankara Üniversitesi, 663,51 puanla İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi takip etti.     

Bilkent Üniversitesi’nden sonra sırayla Gazi Üniversitesi (656,17), Ege Üniversitesi (644,31), İstanbul Teknik Üniversitesi (639,76), Sabancı Üniversitesi (637,80), Gebze Teknik Üniversitesi (636,10), Koç Üniversitesi (619,39), Atatürk Üniversitesi (612,38), Erciyes  Üniversitesi (593,49), Marmara Üniversitesi (585,02), Selçuk Üniversitesi (582,23) geldi.     

Üniversiteler konumlarını görebilecek     

URAP Başkanı Prof. Dr. Ural Akbulut, URAP Araştırma Laboratuvarı'nın 2009'dan bu yana Türkiye'deki üniversiteleri akademik performanslarına göre sıraladığını hatırlattı.     

Bu yılki Türkiye sıralamasında, Web of Science/InCites ile YÖK’ün yayınladığı veriler kullanıldığını anlatan Akbulut, URAP’ın geliştirdiği bu sıralama sisteminin, üniversitelerin kendi konumları hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olmayı amaçladığını ifade etti.     

Üniversitelerin bazı alanlardaki eksiklerini belirleyip kendilerini geliştirmelerini ve dünya sıralamalarında daha üst sıralara yükselmelerini istediklerini dile getiren Akbulut, "Geçtiğimiz yıl dünya sıralamalarında, ilk 1000'de 18 ve ilk 2000'de 76 üniversitemiz yer alma başarısını gösterdi. Dünyada 20 bin civarında üniversite olduğu göz önüne alındığında, üniversitelerimizin çoğu üniversiteden daha iyi konumda olduğu görülmektedir." değerlendirmesinde bulundu.     

Sıralamadaki değişiklikler     

Akbulut, bu yılki sıralamada, yazar listesinde 500'den fazla ortak yazarı olan 1.018 makalenin tümünün değerlendirme dışında bırakıldığını bildirdi.     

Geçen yıl, binden fazla atıf alan çok yazarlı makalelerin değerlendirme dışı bırakıldığını anımsatan Akbulut, bu yılki Türkiye sıralamasında kullandıkları makaleler içerisinde, özellikle CERN kaynaklı yayınlar arasında çok yazarlı makalelerin sayısında önemli bir artış olduğunu belirtti.     

2014-2015 sıralamasında, özellikle atıflara önemli etkisi olan çok yazarlı makalelerin sayısındaki artışın, bu yılki sıralamada yayın sayılarına yönelik göstergeleri de etkileyecek boyuta ulaştığının altını çizen Akbulut, değerlendirme dışı bırakılan makalelerin, sıralamada yer alan 130 üniversiteden 32’sinin makale, atıf ve doküman puanlarını önemli ölçüde etkileyecek boyuta ulaştığına işaret etti.     

URAP sıralamalarında iki yıldır yaptıkları bu uygulamanın bir benzerini Times (THE) ve QS sıralamalarının da 2015'ten itibaren uygulamaya başladığını hatırlatan Akbulut, THE'nın 1000 ve daha fazla yazarlı makaleleri, QS'in ise 10 ve daha fazla kurumun ortaklığı ile yayınlanan makaleleri değerlendirme dışı tuttuğunu belirtti. Akbulut, bu uygulamanın dünyada ve Türkiye'de pek çok üniversitenin THE ve QS sıralamalarında alt sıralara düşmesine yol açtığını söyledi.     

Bu yılki sıralamada, "doktora öğrenci sayısı" göstergesini "doktora mezun sayısı" ile değiştirdiklerini bildiren Akbulut, sıralamada yer alan 130 üniversiteden 125’inde doktora programının olmasının olumlu bir gelişme olduğunu vurguladı.     

Bu durumun üniversiteleri, doktora düzeyindeki çıktıları bakımından değerlendiren yeni bir göstergeyi sıralama sistemine ekleme olanağı sağladığına dikkati çeken Akbulut, bazı üniversitelerden gelen öneriler doğrultusunda atıf ve toplam yayın göstergelerindeki zaman aralığının son 5 yılı kapsayacak şekilde genişletildiğini kaydetti.     

Sıralamada CERN makalelerinin durumu     

Akbulut, bu yılki URAP Türkiye sıralaması kapsamında InCites veri tabanından elde edilen verilerin, CERN ortaklığı olan bin 68 makaleye toplam 29 bin 871 atıf verildiğini gösterdiğini bildirdi.     

Üniversitelerin yer aldığı CERN ortaklı makale sayısının, Türkiye adresli tüm makalelerin yaklaşık yüzde 1'ini oluşturduğunu aktaran Akbulut, şöyle devam etti:
"Türkiye adresli CERN makalelerine verilen atıf sayısı ise Türkiye adresli tüm makalelere verilen toplam atıfın yüzde 7'sini oluşturdu. Bu oran, CERN tarafından yayınlanan makalelerin Türkiye adresli tüm makalelerin aldığı atıf sayısını önemli ölçüde arttırdığını göstermektedir. Çok yazarlı CERN makalelerinde yer alan ve Türkiye sıralamasında yer bulan 36 kurumun aldığı toplam atıf sayısının yüzde 60'ı, sadece CERN ortaklığı olan çok yazarlı (500 yazardan fazla) makalelerden gelmektedir. Bu nedenle, CERN ortaklı bin 68 makalenin 500 ve daha fazla yazarlı olan bin 18 makalesi değerlendirme dışı bırakıldı. Yazar sayısı 500'ün altında olan 50 makalenin aldığı toplam 2 bin 515 atıf, ilgili 23 kurumun toplam atıf sayılarından çıkartılmadı."     

2011-2015 yılları arasında yayınlanan ve Türkiye’den araştırmacıların yer aldığı 1.018 makalenin yazar sayısının 500'ün üzerinde olduğunu aktaran Akbulut, bu çok yazarlı makalelerin, 3 yıllık sürede 29 bin 871 atıf alırken yazar sayısı 500'den az olan CERN makalelerinin tümünün sadece 2 bin 515 atıf alabildiğini söyledi. Akbulut, çok atıf alan bazı CERN makalelerinde ise yazar sayısının 3 bini geçtiğini aktardı.     

Diğer sıralama sistemlerinde olduğu gibi bu sistemin de eleştiriye açık yönleri olabileceğine dikkati çeken Akbulut, üniversitelerden gelecek öneriler ve URAP laboratuvarında yürüttükleri geliştirme çalışmalarının sonuçlarına göre mevcut sıralama sisteminde gerekli değişikliklerin yapılacağını belirtti.     

Türkiye'den 130 üniversitesinin yer aldığı "URAP 2016-2017 Türkiye" sıralamasına "http://tr.urapcenter.org" adresinden ulaşılabilecek.