Güncelleme Tarihi:
Güneş yılının esas alındığı 12 Hayvanlı Türk takviminde her yıla bir hayvan ismi verilmiştir. Yaşam şekilleri ve inançlarının etkileri bulunan bu takvim her medeniyette olduğu gibi zamanın sabit kurallara göre kullanma ihtiyacından dolayı ortaya çıkmıştır.
12 Hayvanlı Türk Takvimi Nedir?
Her yıla bir hayvan isminin verildiği 12 Hayvanlı Türk takvimi ilk defa Türkler tarafından kullanılan güneş yılını esas alan bir takvimdir. Toplamda 12 hayvan bulunan bu takvim, 12 yıl sonra aynı hayvan yılına geri döner. Yıl özellikleri hangi hayvana denk geliyorsa o hayvana göre belirgin özellikleri vardır. İnsanların doğdukları yıllara göre karakterleri üzerinde etkileri olduğuna da inanılır. Bu takvim üzerinde şaman inancının da etkileri görülmektedir. Pek çok Türk devleti tarafından kullanılan bu takvim, yakın zamanda bile kullanan Türk devletlerinin varlığı bilinmektedir.
Bu takvim ile ilgili ilk araştırmalar M.S 10. Yüzyılda El Biruni tarafından yapılmıştır. Ancak bu araştırmalar yetersiz kalmıştır. Sonrasında Kaşgarlı Mahmud tarafından araştırmalar yapılmış. Uluğ Bey gibi pek çok Türk kaynaklarında da bu takvimin ismi geçmektedir. Ancak ayrıntılı bilgi yer alıyor. Bu takvimin yazılı tarih öncesindeki karanlık dönemlere kadar bir geçmişi bulunduğu tahmin ediliyor.
12 Hayvanlı Türk Takvimi Hayvanları Nelerdir?
Türk takviminde yılbaşı baharın başlangıcıdır. Bu tarih Türklerin Ergenekon’dan çıkışını temsil eder. 21- 22 Mart 12 Hayvanlı Türk Takviminin başlangıcı olarak kabul edilir. Temel esas güneştir. Günler gece yarısı itibari ile başlar. Ayın şekillerine göre bir yıl on iki ay olarak belirlenir. Bir gün 12 eşit parça olarak hesaplanır. Her 12 yıllık döngüye ise müçel denir.
Yıllara verilen hayvan isimlerinin her biri sonraki sene üzerinde de etkisi olduğuna inanılırdı. Yıllara göre fal bakan Türkler bu şekilde geleceğe yönelik tahminlerde bulunurlardı. Yıllara verilen isimler şu şekildedir: Sıçgan, Ud, Bars, Tavışgan, Lu, Yılan, Yond, Koyun, Taguk, İt, Tonguz.
12 Hayvanlı Türk takvimi ile ilgili pek çok yazılı kaynak bulunur. Hem yerli hem de yabancı kaynaklarda akademisyenler tarafından yapılan araştırmalarda yer alır.
12 Hayvanlı Türk Takvimi Yıllara Göre Özellikleri
Sıçgan( fare, sıçan): Orta yağışlı olan bu yıllarda kışlar zor geçer. Sene boyunca karışıklıklar olur. Bu senede doğanlar ise yalancı, bilgin ya da acımasız olabilir.
Ud( boğa, sığır): Bu yılda soğuk ve uzun geçen kışların yanında savaşların çoğaldığına inanılır. Bu yılın çocukları ise cahil, kederli ve ileri görüşlü olabilir.
Bars ( pars ): Bu yılda kavgalar artar. Denizcilerin gemilerinin batacağına ve yemişlerin az olacağına inanılır. Bu yılın çocuklarının akılsız, bilgili ve yiğit olacağına inanılır.
Tavışgan ( tavşan): Adalette ve nimette bolluk olacağına inanılan bu yılda barışın uzun sürmesi beklenirdi. Bu yılın çocuklarının ise geveze, çalışkan ve düşünceli olması beklenirdi.
Lu ( Ejder, balık, timsah): Bu yılda bolluk olduğuna inanılır, çok yağmur yağması beklenirdi. Fitne ve savaşı çok olacağına inanılan bu yılda doğan çocuklar kötü huylu, dürüş ve utanmaz olabilirdi.
Yılan: Kıtlık ve kuraklık olması beklenen bu yılın çocuklarında kinci, sakin ve hileci olabilir.
Yond (at): Bu yılda fesat ve fitnenin artacağına inanılır ve zorlu bir yıl olması beklenirdi. Bu yılın çocuklarının ise kötücül, mert ve akıllı olması beklenirdi.
Koyun: Bolluk ve bereket beklenen bu yılda insanların hayırlı işlere başlayacağına inanılırdı.
Biçin( Maymun): Zulüm dolu olacağına inanılan bu yılda zorlukların artması ve afetlerin olması beklenir Bu yılın çocukları ise faydasız, yalancı ve iyi huylu olabilirdi.
Taguk (tavuk): Hamile kadınlara afet geldiğine inanılan bu yılda ürünlerin bol olması beklenirdi.
İt (Köpek): Kargaşaların artması beklenen bu yılda ölümlerin çoğalacağına inanılırdı
Tonguz (domuz): Hırsızlıkların ve hastalıkların artması beklenen bu yılda doğan çocukların kahraman, ahlaklı ve cahil olması beklenirdi.