11 veride dünya çocuklarının durumu: 270 milyon eğitim alamıyor, 150 milyonu çalışıyor
Güncelleme Tarihi:
20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde tüm dünyada bu konudaki farkındalığın artırılması için etkinlikler yapılıyor. Ancak son 20-30 yılda ilerleme kaydedilse de veriler, alınması gereken çok yol olduğunu gösteriyor. Buna göre 270 milyon çocuk ve ergen eğitim alamıyor, 150 milyonu çalışıyor, her yıl yetersiz beslenme nedeniyle 3 milyonu hayatını kaybediyor. 2-4 yaş grubunda her 4 çocuktan 3’ü şiddet görüyor.
20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlanıyor. Ancak verilere göre dünyada milyonlarca çocuk eğitim, barınma ve sağlık haklarından mahrum. Yine milyonlarcası psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kalıyor. Hürriyet, UNICEF verilerinden yola çıkarak dünya çocuklarının durumunu 11 veride derledi. Özetle şu sonuç çıkıyor: Son 20-30 yılda ilerleme var ama hâlâ alınması gereken çok yol bizi bekliyor. İşte 11 güncel veride dünya çocuklarının durumu:
1) GÜNEY ASYA’DA ORAN YÜKSEK
eğitim herkesin hakkı. Ancak dünyada 264 milyon çocuk ve ergen okul dışı. Bunların yaklaşık 142 milyonu ergen, 60 milyonu ise 12-13 yaş altındaki çocuklardan oluşuyor. Dünyanın en az gelişen bölgelerinden Sahra-Altı Afrika’da oranlar oldukça yüksek. 2014’te bölgede ilkokulda yüzde 21, ortaokulda yüzde 34 ve lisede yüzde 58 oranında ergen ve çocuk eğitim alamadı. Afganistan, Pakistan ve Hindistan gibi ülkelerin olduğu Güney Asya, okul dışılık oranlarının yüksek olduğu bölgelerin başında geliyor. Güney Asya’da lisede yüzde 50 oranında okul dışılık göze çarparken, bu ortaokulda yüzde 20 ve ilkokulda yüzde 6 civarında.
2) ÇOCUK ÖLÜMLERİ AZALDI AMA...
5 yaşın altında çocuk ölümleri özellikle gelişmemiş ekonomilerde yeteriz beslenme, sağlık koşullarında yaşanan sıkıntılar ve bakım hizmetlerindeki aksaklıklar nedeniyle önemli ölçüde azalsa da devam ediyor. UNICEF’in verilerine göre 1990’da 5 yaş altında her 1000 çocuktan 93’ü hayatını kaydederken, bu sayı 2016’da 41’e geriledi. 2000’den günümüze alınan önlemler ve ulusal-uluslararası organizasyonların sağladığı desteklerle 50 milyon çocuğun hayatı kurtarıldı.
3) SITMA AZALDI ANCAK TEHDİT DEVAM EDİYOR
Sıtma; özellikle Sahra-Altı Afrika gibi sıcak ve nemli bölgelerde çocukları tehdit eden en önemli hastalıklardan biri. 2015 verilerine 214 milyon sıtma vakası yaklaşık 438 bin ölüme neden oldu. Bunların yüzde 80’i ise 5 yaş altında. Ölümler sürsede rakamlar bu konuda önemli adımlar atıldığını gösteriyor. UNICEF’in verilerine göre 2000’den günümüze 5 yaş altında sıtma nedeniyle hayatını kaybeden çocukların oranı yüzde 65 azaldı. Bu 10 çocuktan yaklaşık 7’sinin hayatta kalabildiğini gösteriyor.
4) YETERSİZ BESLENME HER AN TEHDİT
Dünyada çocuk ölümlerinin neredeyse yarısı yetersiz beslenme kaynaklı. Bu, her yıl 3 milyon çocuğun yeterli gıda alamadığı için hayatını kaybettiği anlamına geliyor. Yetersiz beslenme, çocukları ölümcül enfeksiyonlara ve hastalıklara açık hale getiriyor.
5) AŞIRI YOKSULLUK ÇOCUKLARI YOK EDİYOR
Aşırı yoksulluk yetişkinlerden daha fazla çocukları tehdit ediyor. UNICEF’in güncel verilerinde göre 387 milyon çocuk, yani yüzde 19.5, günde 1.9 doların altında hayatını sürdürüyor. Bu oran yetişkinlerde yüzde 9.2.
6) 2-4 YAŞ GRUBUNDA HER 4 ÇOCUKTAN 3’Ü ŞİDDET GÖRÜYOR
UNICEF’in verilerine göre dünya çapında 2-4 yaş grubunda her 4 çocuktan 3’ü, yani yaklaşık 300 milyonu düzenli olarak fiziksel ya da psikolojik şiddete maruz kalıyor. Bu yaş grubu günün büyük bölümünü evde geçirdiği için şiddet genellikle ebeyevnler veya bakıcılardan geliyor ve dolaylı olarak da çocuklar etkileniyor.
7) ERGENLER DE ŞİDDET MAĞDURU
Ergenler arasında şiddet beraberinde ölüm de getirebiliyor. Dünya genelinde sadece 2015’te 20 yaş altında 119 bin çocuk veya ergen yaşamını şiddet nedeniyle kaybetti. Üstelik her 3 kurbandan biri 10-19 yaş arasında. Ergenler için şiddet evle sınırlı değil. Özellikle okuldaki akran zorbalığı dikkat çekici boyutlarda. Güncel verilere göre dünya çapında 13-15 yaş arasında 130 milyon ergen zorbalık mağduru. Bu sayı dünya genelinde yaş grubundaki nüfusun 3’te 1’ine denk geliyor.
8) AIDS SALGINI DEVAM EDİYOR
Dünyada 36.7 milyon insanın HIV taşıdığı düşünülüyor. Bunların 2.1 milyonununsa 15 yaş altında olduğu belirtiyor. Özellikle Sahra-Altı Afrika’da, önde gelen organizasyonlar destek ve kampanyalar yapsa da erken yaşta cinsellik ve hijyenik olmayan koşullar nedeniyle virüs özellikle ergenlerde yayılmayı sürdürüyor.
9) ÇOCUK EVLİLİKLERİ HER YERDE VAR
Çocuk yaşta evlilikler gelişmiş ekonomilerde 15-18 yaş arasında yüzde 11’e gerilese de bu oran Batı ve Orta Afrika yüzde 42’yi buluyor. Bu oran Sahra-Altı Afrika’da yüzde 39; Doğu ve Güney Afrika’da yüzde 36; Latin Amerika’da yüzde 23 ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika Afrika’da ise yüzde 18. 15 yaş altında evlilikler daha az olsa da dikkat çeken ölçülerde devam ediyor. Batı ve Orta Afrika’da 15 yaş altında evlenenlerin oranı yüzde 14’ü buluyor.
10) 150 MİLYON ÇOCUK İŞ GÜCÜNDE
İş gücüne katılan çocukların oranı da özellikle yoksul ülkelerde oldukça yüksek. Afrika’da her 4 çocuktan biri çalışıyor. Bu oran Sahra-Altı ile Batı ve Orta Afrika’da yüzde 28 iken, en az gelişmiş dünya ülkelerinin ortalaması yüzde 24 civarında.
11) 31 MİLYON ÇOCUK MÜLTECİ
Savaş, kriz, kıtlık veya baskılarla 2015 verilerine 244 milyon mülteci yaşam savaşı veriyor. Bunun 31 milyonu ise çocuklardan oluşuyor. Üstelik bunlar büyük oranda 15 yaş altında.