Güncelleme Tarihi:
Noktalama işaretleri cümle kurulumu ve anlamı açısından oldukça önemlidir. O yüzden temel noktalama işaretlerini 1. sınıf öğrencileri doğru ve eksiksiz şekilde öğrenmelidir. İlerleyen zamanlarda bu durum daha geniş ele alınır ve öğrencileri diğer noktalama işaretleri öğretilir.
Öncelikle noktalama işaretleri neden kullanılır bunlara bir bakalım. Duygu ve düşünceleri ifade edebilmek, cümlenin duraklama noktaları ile yapısını belirleyebilmek, okuma ve anlamayı kolaylaştırmak için noktalama işaretleri kullanılır. Aynı zamanda sesi vurgulamak gibi özellikleri belirtmek amaçlı değerlendirilmektedir. İyi bir okuma gerçekleştirmek ve okuduğunu anlamak için doğru yerlerde ve doğru zamanda noktalama işaretleri değerlendirilir. Peki, öğrenecek noktalama işaretleri nelerdir?
- ‘’.’’ Nokta
- ‘’?’’ Soru İşareti
- ‘’,’ Virgül
- ‘’!’’ Ünlem İşareti
- ‘’ ‘ ‘’ Kesme
- ‘’-’’ Kısa Çizgi
Şimdi bu noktalama işaretlerini sırasıyla ele alalım ve açıklayalım.
Nokta: Nokta cümlenin sonuna konur. Aynı zamanda sıra bildiren sayıları yazarken ve saatleri yazarken de kullanılan bir noktalama işaretidir.
‘’Bugün okula gittim.’’
‘’saat 12.00’’
Soru işareti: Soru bildiren cümlelerin sonuna soru işareti konmalıdır. Eğer cümle bir cevap verme hissi oluşturuyorsa o soru cümlesi olarak bilinir. Şimdi buna bir örnek verelim;
‘’Sen bu kitabı okudun mu?’’
‘’Benimle gelir misin?’’
Ünlem işareti: Sevinç, acı, korku ve şaşma gibi duyguları anlatan cümlelerin sonunda ünlem işareti kullanılır. Yani herhangi bir olayda duygu belirtiliyor ve duygular bunlar ise o zaman virgül kullanılır.
‘’Ahhh, bacağım acıdı!’’
‘’Vah vah!’’
Bu şekilde belli duyguları hissettiren cümleler söz konusu olduğu zaman, bu cümleleri anlatabilmek için ünlem değerlendirilir.
Virgül: Birbiri ardına sıralanmış olan eş görevli kelimelerin ve kelime gruplarının arasına konur. Ayrıca uzun cümlelerde yüklemden uzak kalmış olan öznenin sonuna eklenir.
‘’Pazardan muz, elma, armut, portakal aldım.’’
‘’Ayşe, Can, Ali, Sevgi okulu çok seviyorlar.’’
Kesme: Özel isimler ile saatlere gelen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır.
‘’Ali'nin boyu çok kısa.’’
‘’Bugün saat 13.00’te buluşacağız.’’
Kısa çizgi: Satıra sığmayan kelimeler bölünmek istendiğinde satır sonuna konur. Ayrıca kelimeleri hecelere ayırırken kullanırız. Matematikte çıkarma işlemi olarak da değerlendirilir.
‘’Bugün bize gelir-
ken oyuncaklarını getir.’’
Atatürk: A - ta - türk