1. Sınıf Matematik Uzamsal İlişkiler konu anlatımı

Çevremizde gördüğümüz şeyleri farklı biçimlerde tanımlarız. Onların nerede olduğunu anlatmak için etrafımızdaki nesneleri kullanırız. Mesela bir köpek masanın altında ise, onun masanın altında olduğunu söyleriz. Aynı zamanda uzamsal ilişkiler bir nesnenin yeri, boyutu ve yapısını anlatmamız için kullanılır.

  Uzamsal İlişkiler

 Uzamsal ilişkiler sayesinde nesnelerin sağında ya da solunda ne olduğunu, altında ya da üzerinde neler olduğunu bu şekilde tanımlamaktayız. Şimdi bunlara bazı örnekler vererek ele alalım ve öğrenmeye çalışalım.

 Altında - Üstünde

 Örneğin bir masayı ele alalım. Masanın üzerinde kitaplar, defterler ya da silgi ve kalem varsa, bunu şu şekilde bir cümle ile anlatabiliriz.

 ‘’Kitap, masanın üstündedir.’’

 ‘’Bardak, masanın üstündedir.’’

 Peki, masanın altında bir kedi varsa o zaman nasıl cümle kurarız?

 ‘’Kedi, masanın altındadır.’’

 Etrafında

 Bir nesnenin çevresinde bazı başka nesneler var ise bunun için etrafında kelimesini kullanırız. Mesela eğer bir sandalyenin etrafında çocuklar var ise şöyle bir cümle kurabiliriz.

 ‘’Çocuklar, sandalyenin etrafındadır.’’

 Arasında

 Bazen nesneler başka nesnelerin arasında olabilir. Mesela bir zebra ile bir zürafanın arasında bir aslan olsun. Şimdi buna göre bir cümle kuralım.

 ‘’Aslan, zürafa ile zebranın arasındadır.’’

 Şimdi de zebra ile Aslan arasında bir sincap olsun.

 ‘’Sincap, zebra ile aslanın arasındadır.’’

 Gördüğümüz gibi yukarıda iki hayvanın arasında duran başka bir hayvanı anlattık. Şimdi de kitap ile kalem arasında bir silgi varsa buna göre bir cümle kuralım.

 ‘’Silgi, kalem ile kitabın arasındadır.’’

 Görmüş olduğunuz gibi bu şekilde örnekler vererek siz de başka cümleler kurabilirsiniz.

 Önde - Arkada

 Bazen ise bir nesnenin önünde ya da arkasında olabiliriz. Mesela sınıfımızda biz arkadaşımızın önünde oturuyor olabiliriz. Veya birkaç tane kuzuyu düşünelim ve kuzuların önünde bir çit olduğunu düşünelim. Şimdi buna göre bazı cümleler ele alalım ve kuralım.

 ‘’Kuzular, çitin arkasındadır.’’

 ‘’Çit, kuzuların önündedir.’’

 Gördüğümüz gibi kuzuların önünde çit olduğunu anladık, aynı zamanda çitin arkasında kuzu olduğunu anlamış olduk.

 Yüksekte - Alçakta

 Bu defa bazı nesnelere göre daha yüksekte ya da daha alçakta olduğumuzu anlamak için bazı örnekler yapalım. Mesela Selin ve Mert konuşuyor olsun. Ama Selin birinci kattaki evlerinin balkonunda olsun. Mert ise sokakta olsun. Şimdi buna göre bazı cümleler kuralım.

 ‘’Selin, Mert'ten yüksektedir.’’

 ‘’Mert, Selin'den alçaktadır.’’

 Bu defa gördüğümüz gibi Selin ile Mert'in yüksekte ya da alçakta olup olmadığını anlamak için bazı cümleler kurduk.

 Uzakta - Yakında

 Bazı nesneler bizden çok uzakta olabilir ya da bize çok yakın olabilir. Mesela Ali ile Ayşe’nin bir ağacın etrafında oynadıklarını düşünelim. Ali'nin ağaca biraz daha uzak olduğunu düşünelim. Ancak Ayşe'nin ağaca yakın olduğunu düşünelim. Şimdi buna göre bir cümle kuralım.

 ‘’Ali, ağaca uzaktır.’’

 ‘’Ayşe, ağaca yakındır.’’

 Bu şekilde annenin ağacı yakın ya da uzak olduğunu anladık. Aynı zamanda Ayşe'nin ağaca uzak veya yakın olduğunu da anlamış olduk.

 İçinde - Dışında

 Bazen silgimiz ve kalemlerimiz kalem kutumuzun içinde olur. Bazen ise silgi ve kalemlerimiz kalem kutumuzun dışında olur. Bu defa içinde ve dışında cümleleri üzerinde örnekler yazalım.

 ‘’Kalem, kalem kutusunun içindedir.’’

 ‘’Silgi, kalem kutusunun dışındadır.’’

 Sağında - Solunda

 Bazen ise arkadaşlarımızın sağında ya da solunda olabiliriz. Aynı zamanda anne veya babamızın sağında ya da solunda olabiliriz.

 ‘’Ben, annemin sağındayım.’’

 ‘’Ben, babamın solundayım’’