Yurtdışı borçlanmasında kesin dönüş şartı çözüldü

TÜRK vatandaşları yurtdışında çalışarak geçirdikleri süreleri ve bir yıla kadar da boşta geçirdikleri sürelerini ülkemizde borçlanmak suretiyle sosyal güvenliklerine saydırabilmektedirler. Yine ev kadınları da yurtdışında geçirdikleri bu sürelerini borçlanabilmektedirler. Konu ile ilgili mevzuatta yargı kararlarına paralel olarak önemli değişiklikler yapılmış, zaman içerisinde tartışmalı birçok konu açıklığa kavuşturulmuştur. Örneğin; geçmiş dönemde borçlanma yapabilmek için yurda kesin dönüş şartı ve dönüşten itibaren de iki yıl içinde başvuru şartları aranırken bunlar artık aranmamaktadır. Yurtdışındaki Türk vatandaşları belgeli çalışma sürelerini ülkemize gelmeden bile borçlanabilmekteler. Ancak, bir konuda yurda kesin dönüş şartı aranmaya devam ediliyor: Aylık bağlanması için.SON DEĞİŞİKLİKGeçmiş dönemde de şimdi de borçlanmak için değil ama borçlanılan süreler sonunda emekli aylığı bağlanabilmesi için yurda kesin dönüş yapmış olma şartı aranmaktadır. Dahası, aylık bağlandıktan sonra yurtdışına çıkılan kimi durumlarda bağlanan bu aylıkta kesilebilmekte idi. Bu sorunun kaynağını ise "yurda kesin dönüş"ten ne anlaşılması gerektiği yönündeki belirsizlik oluşturmaktaydı. 6 Temmuz 2007 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu husus açıklığa kavuşturmuş ve oluşan mağduriyetlerde giderilmiştir. YURDA KESİN DÖNÜŞBu şekilde aylık bağlanan vatandaşlarımız çeşitli sebeplerle yurtdışına çıktıklarında, yurtdışında uzun süreli bulunduklarında bu hal kesin dönüş yapmadıkları olarak değerlendirilmekte ve bağlanan aylıkları da kesilmekteydi. Uygulamada mağduriyetlere sebep olan bu yaklaşım yapılan değişiklik ile sona erdirilmiş görünmektedir. Buna göre yurda kesin dönüş; emekli aylığı bağlanması talebinde bulunanların, Yurtdışındaki çalışmasının sona ermesi, Çalışmaya bağlı sosyal sigorta ödenekleri olan işsizlik ve hastalık ödeneği almaması, İkamete dayalı sosyal yardım almaması, olarak tanımlanmıştır. BUNDAN SONRA YAPILACAK OLANLARSosyal Güvenlik Kurumu, bundan böyle, yurtdışı borçlanması yapıp döviz borcunun tamamını ödeyerek kendisinden aylık bağlanması talebinde bulunan Türk vatandaşlarından; Beyan ve taahhüt belgesi ile birlikte çalıştığı işyerinden ayrıldığını ve işsizlik ve hastalık sosyal sigorta ödeneklerini almadığını gösterir güncel tarihli hizmet belgesi, Yurtdışında yalnızca ev kadını olarak bulunduğu süreleri borçlanmış olanların tahsis taleplerinde ise beyan ve taahhüt belgesi alacaktır. AylIk baĞlanIp yurtdIŞIna çIkanlarIn durumuİster gezi, sağlık, ister çifte vatandaşlık gibi sebeplerle olsun bu şekilde aylık bağlanmış olup yurtdışına çıkanlar ile ilgili olarak da çeşitli işlemler yapılacaktır. Belirtelim ki; ne kadar uzun süreli olursa olsun yurtdışına çıkmak / yurtdışında bulunmak bağlanmış olan aylığın kesilmesi için tek başına yeterli sayılamayacak. Ancak yurtdışına çıkılıp orada çalışılır ise buna bağlık işsizlik ve hastalık sosyal sigorta ödenekleri alınır ise ve ikamete dayalı sosyal yardım alınır ise o vakit bağlanmış olan aylık kesilecektir. Bu durum ise aylık alanlarca belgelendirileceği gibi Kurumca da araştırılacaktır. Şöyle ki; her takvim yılı içerisinde (1 Ocak-31 Aralık) 6 aydan daha uzun süre yurtdışında bulunanlar, Yurtdışında çalışmadıklarını, İşsizlik ile hastalık sosyal sigorta ödeneklerini almadıklarını gösterir güncel tarihli hizmet belgelerini her takvim yılı sonuna kadar Kuruma vereceklerdir. Öte yandan Kurum da bunların 6 aydan daha uzun süre yurtdışında bulunup bulunmadıklarını her takvim yılını izleyen 3 ay içerisinde res’en denetleyecektır. Bu şekilde 6 aydan daha uzun süre ile yurtdışında bulundukları halde güncel tarihli hizmet belgelerini, her takvim yılı sonuna kadar sosyal güvenlik kuruluşuna elden veya posta yoluyla gönderilmediği ya da oluşturulacak elektronik ortamda verilmediği tespit edilenlerin aylıkları ise söz konusu belgenin kuruma intikaline kadar durdurulacaktır.