Yerel yönetimlerde kadın karnesi kırık

KADINLARIN toplumsal yaşamda erkeklerle eşit varlık gösterebilmesi, ekonomik özgürlüklerini elde etmesi ve tüm karar süreçlerinde etkin yer almasının çağdaşlığın vazgeçilmez koşulu olduğu, ülke yönetimine daha çok katılması gerektiği yıllardır yazılıyor, anlatılıyor. Siyasi partiler kotalar koyuyor, daha çok katılın çağrıları yapılıyor, kadın adayları desteklemek için dernekler kuruluyor, ancak sonuç çok da değişmiyor.

83 yılın özeti
Menemen’e bağlı, 2009’da kapatılan Seyrek belde belediyesinin CHP’li kadın başkanı Nurgül Uçar’ın, iki yıldır üzerinde çalıştığı siyaset ve kadın konusunu ele alan araştırması, çok ilginç sonuçlarla tamamlandı. Uzun yıllardır aktif siyasetin içinde olan, 1992 ara seçimlerinde Seyrek’in ilk belediye başkanlığına seçilen ve kapatılıncaya kadar, bir dönem arayla toplam 12 yıl görev yapan Uçar, kadına seçilme hakkının verildiği 1930’dan bugüne kadarki 83 yılı farklı değerlendirdi. İl il dolaşan, yaşayan kadın başkanları bulup görüşen, hayatta olmayanların aileleriyle temas kuran Uçar, araştırmasını Hürriyet Ege ile paylaştı.

1930 yılından yerel seçimlerin yapılacağı Mart 2014’e kadar olan dönemi mercek altına alansüreçte Türkiye’de 17 yerel seçim yapıldığını, il, ilçe, beldelerle birlikte toplam 30 bin belediye başkanı seçildiğini anlatan Uçar, şöyle diyor:

Sadece 79 başkan
“30 bin başkan içinde kaç kadın var derseniz, sadece 79. Yani Türkiye genelinde 83 yılda sadece 79 kadın başkanlık koltuğuna oturmuş, 68’i hayatta. Tek tek görüştüm, konuştum, anılarını dinledim. Türkiye’nin başkenti, cumhuriyetin kurulduğu Ankara, bugüne kadar tek kadın başkan görmemiş. Dünyanın en büyük şehirlerinden sayılan İstanbul ise sadece 4 kadın belediye başkanı tanımış. İzmir biraz daha şanslı, çünkü 83 yılda 7 kadın başkan görev yapmış. Bu arada ortalamayı BDP’nin yükselttiğini söylemek de gerekiyor. Çünkü şu anda ülke genelinde görev yapan 26 kadın belediye başkanının 16’sı BDP’li.”

CHP’den tek örnek
İzmir’in ilk kadın başkanı 1963 yılında Dikili’de Seniha Tınay’la gördüğünü kaydeden Uçar, partilere dağılımda da ilginç bir veriyi ortaya koyuyor. Uçar, “Tınay ve Buca Belediye Başkanı Işılay Saygın Adalet Partili. Bornova Başkanı Aysel Bayraktar, Karşıyaka Başkanı Şebnem Tabak ve Değirmendere Başkanı Şükran Ayker DSP’li, Güzelbahçe Başkanı Hülya Yarbuz ise ANAP’lı. 83 yıllık süreçte İzmir genelinde CHP’nin çıkardığı tek kadın başkan ben oldum” diyor.

FOÇA’DA TOPLAYACAK

Kadın başkanların durumunu rakamlarla ortaya koyan çalışmasını tamamlayan Uçar, şimdi ikinci aşamaya hazırlanırken şöyle diyor: “Halen hayatta olan 68 kadın başkanımızı, eylül sonunda İzmir Foça’daki Leon Otel’de ağırlayacağız. 1957’de DP’den Midyat’a belediye başkanı seçilen, Türkiye’nin ilk kadın başkanı Zekiye Midyat’ın öyküsünün beyaz perdeye aktarıldığı ‘Hükümet Kadın’ filminin başrol oyuncusu Demet Akbağ da kabul ederse onur konuğumuz olacak. Bu buluşma tamamen siyaset üstü. Herkes birbirini tanıyacak, görüşlerini anlatacak. Türkiye’deki tüm siyasi partilerin genel başkanlarını da davet edeceğiz. Kadın kolları falan yok, sadece genel başkanlar. Ve, buradan Mart 2014’teki yerel seçimler için bir mesaj vermeleri istenecek. Ve de İzmir’in kadın gazetecileri yanımızda olacak. Özetle Türkiye’nin 68 kadın başkanı bir fotoğraf karesinde toplanacak.”

EGE’DE DE VAHİM

Uçar’ın kayıtlarına göre bölgemizin 83 yıllık listesine bakınca Muğla ve Manisa’nın birer, Denizli, Uşak ve Çanakkale’nin ikişer, Aydın’ın toplam dört belediye başkanına sahip olduğunu görüyoruz. Balıkesir ise hiç kadın başkan tanımamış. Bugün itibariyle mevcut tabloda ise, İzmir, Manisa, Çanakkale, Uşak, Denizli ve Balıkesir’deki ilçe ve beldelerde kadın başkan yok. Muğla’nın tek kadın başkanı Milas’a bağlı Bafa’da CHP’li Zühre Dönmez. Aydın ise iki başkanla kadınların yüzünü ağartıyor. CHP’li Özlem Çerçioğlu ve İncirliova’da Fadime Orbay.