Tüketiciye yarar

HAL Komisyoncuları Derneği Başkanı İrfan Çiçek, İzmir'de satılan meyve ve sebzenin yüzde 80'inin kaçak olduğunu belirterek, ‘‘3 gün mal satmadığımız halde, kentte sebze ve meyve sıkıntısı yaşanmadı. Bu kayıt dışının en açık göstergesi. Yasa gereği halden alım yaptığını belgeyen faturası olmayan kamyonlara ve pazarcılara 6 milyar 100 milyon lira ceza kesilmesi gerekiyor. Bu cezanın bugüne kadar uygulandığını görmedik. Her gün kurulan pazarlara, çevre illerden hatta bölgelerden satıcılar geliyorlar. Kamyonunu dolduran, elini kolunu sallaya sallaya pazara giriyor. Manavın da satışı düşüyor. Eğer pazarlar 2 gün kurulursa, kaçağa olan rağbet düşecek. Mafyanın pazarlardaki etkisi azalacak, dolayısıyla fiyatlar istikrara kavuşacak. Tüketici ucuz sebze ve meyve yiyecek'' dedi.

İTO halciden yana

İZMİR Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş, kaçak meyve ve sebzenin önlenmesiyle, fiyatların da istikrara kavuşacağını söyledi, ‘‘Hale giren meyve ve sebze çok az olduğu için fiyatlar yüksek kalıyor. Yüksek fiyat pazarlara da yansıyor. Önceden pazarlarda akşamüstü ucuzluğu olurdu. Artık yok. Karşıyaka pazarında malını satamayan pazarcı, bir gün sonra Hatay'a, Buca'ya götürüp satabiliyor. Eğer pazarları bir, ya da en fazla iki güne indirirsek, sorun bir nebze olsun çözülür'' dedi.

Özfatura desteği

1984-1989 döneminde haftanın iki günü pazar kurulmasını sağlayan Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Burhan Özfatura, halcilerin önerisine destek verdi, ‘‘Uygulama ucuzluğu getiriyor. Pazarcı malını aynı gün bitirmek zorunda kalacak. Şimdi çarşamba bitiremediğini perşembe, cuma pazarlarına götürüyor. Ancak, bu kararın ilçe belediye meclislerinde alınması gerek. Pazaryerlerini Pazarcılar Odası kiraladığı için üretici pazara giremiyor. Yasa kaçak mal getiren kamyonlara el konulması şartını getirmediği ve komik cezalarla bırakıldığı için mafya oluşuyor. Vergi kaybı oluyor. Bu uygulama sorunun çözümü olur'' dedi.

Çıkarlar çatışıyor

İKİ gün uygulamasına karşı çıkan İzmir Pazarcılar Odası Başkanı Zekeriya Mutlu, bu yöntemin Özfatura döneminde de denendiğini söyledi. Hal komisyoncularının çıkarları doğrultusunda bu öneriyi gündeme getirdiğini belirten Mutlu, ‘‘Hal haftanın 2 günü çalışırsa, biz de pazarların 2 gün kurulmasına razıyız. Pazarcılar, ayda 8 gün çalışarak geçinemez. Bu uygulamaya geçilse bile ucuzluk getirmez. Pazarlardaki tezgahları esnaf bırakmaz, oğlunu ya da akrabasını başına diker. Odaya kayıtlı 17.500 pazarcı var. Çİğli ve Karşıyaka gibi bölgelerdeki kayıtlı olmayanlarla 25 bin pazarcı var. Bunların çoğu da Kemeraltı ve Çankaya'dan kaldırılan işportacılar. Bu işten de el çektirilirse, yine işportaya dönerler'' dedi.

BAŞKANLAR NE DİYOR?

BÜYÜKŞEHİR Belediye Başkanı Ahmet Piriştina: ‘‘Pazaryerlerine bir çekidüzen verilmesi gerekli. Kaçak sebze ve meyvenin önlenmesi için gerekli önlemler valilik koordinasyonunda alınacak. Haftanın 2 günü pazar kurulması önerisinde ilçe belediye başkanlarının gröşbirliği yok. Büyük nüfusa sahip ilçelerde bu zor görünüyor. Ancak, orta yol bulunması şart.''

KONAK Belediye Başkanı Erdal İzgi: ‘‘Konak 2 gün pazar kurulması uygulamasını kaldırmaz. Nüfus ve yapı yoğunluğu nedeniyle diğer ilçelerden 6 kat büyük. Şu anda 24 pazarımız var. Temizlik sorunu çıkar. Ayrıca yeterli personel olmadığı için denetim zorluğu yaşanır. Ancak, haftanın 4 veya 5 gününe indirilmesi için düzenleme yapılabilir. Kaçağın önlenmesi için Çiğli ve Bornova'ya hal şubeleri açılabilir. Çünkü, Menemen'den yola çıkan esnaf Buca'ya Hal'e geliyor. Daha sonra yeniden malını Karşıyaka'da üzerine nakliye ücretini ekleyerek satıyor. Ya da kaçak olarak kamyondan satıyor. Hal Yasası'nın uygulanması yetkisi öncelikle valiliklere, Sanayi Ticaret İl Müdürlüğü'ne verildi. Kent girişi ve kaçak depolarında sıkı denetimler yapılmalı.''

KARŞIYAKA Belediye Başkanı Şebnem Tabak: ‘‘Semt pazarlarının 2 güne indirilmesine sıcak bakmıyorum. Esnaf maddi açıdan zorlanacaktır. Ancak haftanın 7 günü kurulması da çok. Bence en uygunu 4 güne indirilmesi.''

NARLIDERE Belediye Başkanı Abdül Batur: ‘‘Narlıdere'de haftanın 2 günü pazar kuruluyor. Sorun büyük ilçelerde. Ancak, eskiden pazarlarda akşamları fiyat düşüyordu. Artık bu yok. Pazarcı, bir gün sonra malı başka bir pazarda satabileceğini biliyor. Ancak, önemli olan kent girişleri ve pazar girişlerinde yapılacak denetimdir. Ucuzluğu bu sağlar''

VATANDAŞLAR NE İSTİYOR?

Haftanın hergünü kurulan pazarların 2 güne düşürülmesine vatandaşların çoğu sıcak bakıyor. Pazarların daha düzenli olmasını isteyen semt sakinleri her gün pazar kurulmasını istemiyor. Vatandaşlar gün sayısının düşürülmesinin fiyatları da indireceğine inanıyor.