Süreli iş sözleşmesi kimin yararına

Çalışma hayatında aslolan belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmadır. İş Hukukundaki "işçi lehine yorum" ilkesinin de bir sonucu olarak Yüksek Yargıtay kararlarında bu yan hep öne çıkarılmaktadır. Gerçekten de İş Kanunun işçiyi koruyucu hükümlerinin büyük bir bölümü "belirsiz süreli iş sözleşmesi" ile çalışanlara yöneliktir. Bu bakımdan "belirli süreli iş sözleşmesi" ile çalışma İş Kanununda istisnai haller için öngörülmüştür.Sözleşmelerdeki ayrımBelirsiz süreli iş sözleşmesi, adından da anlaşılacağı üzere, işe başlama tarihinin baştan belirlendiği fakat sözleşme süresinin hangi tarihte sona ereceğinin önceden kararlaştırılmadığı sözleşme türüdür. Belirli süreli iş sözleşmesi ise sözleşmenin başlangıcı ve sona erme tarihinin önceden kararlaştırıldığı sözleşme türüdür. Burada taraflar sözleşmenin ne zaman sona ereceğini önceden bilmektedirler. Yalnız her işte belirli süreli iş sözleşmesi yapılamamaktadır. Kanunda bunlarla ilgili sınırlamalar bulunmaktadır.Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar iş güvencesinden yararlanabilir mi?İş Kanunu uygulamasında iş güvencesinden kasıt, işverenin belli şartlar altında çalışan işçisini işten çıkarırken mutlaka o işçinin yetersizliğinden, davranışlarından veya işin, işletmenin yada işyerinin gereklerinden kaynaklanan "geçerli bir sebebe dayanması" zorunluluğudur. Aksi halde, yani bu sebeplere dayanmadan işçinin iş sözleşmesi sona erdirilemeyecektir. Erdirilirse de işçi mahkeme kanalı ile işe iadesini isteyebilmekte, mahkeme kararına rağmen işe iade etmeyen işveren işçiye 4 aya kadar ücretinin yanı sıra 8 aylık ücreti tutarında da ayrıca "iş güvencesi tazminatı" ödemek zorunda kalmaktadır.Şüphesiz mutlak bir iş güvencesi değil. Ancak bu güvenceden belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler yararlanamamaktadır. Sadece belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler, o da 30 ve üzeri işçi çalıştırılan işyerinde çalışıyor ve en az altı aylık kıdemleri varsa yararlanabilmektedirler. Belirli süreli iş sözleşmesi yapılacak durumlarSüresi belli iş sözleşmesi; belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak yapılabilecektir. Dahası, belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir neden olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir. Esaslı nedene dayalı zincirleme iş sözleşmeleri ise, belirli süreli olma özelliğini korurlar. ÖrneĞİn; ÖSS hazırlık kurslarının verildiği özel dersanelerde çalışan öğretmenler ile süresi belli iş sözleşmesi yapılabilir. Diyelim, 10 Eylül 2006-30 Haziran 2007 gibi. İşin süresi önceden objektif olarak belirlenebildiği için böyle bir sözleşme yapmak mümkün. Dahası, esaslı neden olan ÖSS sınavları ertesi yıllarda da devam edeceği için peş peşe bu sözleşmeler yapılabilecektir. Ancak, benzer bir iş sözleşmesi özel bir hastanede çalışan hemşire ile yapılamayacaktır. Zira, burada çalışanın/işçinin değil işin niteliği önemlidir.Kıdem ve ihbar tazminatı hakları!KIdem tazminatının hak edilmesinde işçinin belirli yada belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmasının bir önemi bulunmamaktadır. Kanunda aranan diğer şartların yanı sıra en az bir yıllık çalışmasının varlığı halinde işçi kıdem tazminatı alabilmektedir. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan iş sözleşmesinin hangi tarihte sona ereceğini önceden bildiği için ihbar tazminatı sözkonusu olamayacaktır.Diğer haklarda kısıtlama var mı?İŞ Kanununa göre belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışanlara, ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin süreli olmasından dolayı belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçilere göre farklı işlem yapılamaz. Örneğin, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiye, belirli bir zaman ölçüt alınarak ödenecek ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatler, işçinin çalıştığı süreye orantılı olarak verilir. Herhangi bir çalışma şartından yararlanmak için aynı işyeri veya işletmede geçirilen kıdem arandığında belirli süreli iş sözleşmesine göre çalışan işçi için farklı kıdem uygulanmasını haklı gösteren bir neden olmadıkça, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan emsal işçi hakkında esas alınan kıdem uygulanır. Bu kapsamda olmak üzere, belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar işyerindeki servis araçlarından, yemek gibi hizmetlerden ayrımsız yararlandırılacaktır.