Smyrna Meclisi 2 bin yıl sonra güneşi gördü

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından sürdürülen Smyrna (İzmir) kazı çalışmaları kapsamında İzmir Agorası’nın gün yüzüne çıkarılması için desteklerini sürdürüyor. Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Smyrna Antik Kenti kazı ekibi tarafından yürütülen kazılarda yüzde 50 düzeyine gelindi. Önümüzdeki 5 yıl içinde Agora’nın tamamının önemli ölçüde gün ışığına çıkarılması hedeflendi.

Bugüne kadar Agora Meydanı’nı çevreleyen Batı Portiko (Romalılar’ın soğuk ve sıcak iklim koşullarına karşı sığındıkları yarı açık yapılar) ile kuzeyini çevreleyen Bazilika (Kentin adli işlerinin yürütüldüğü, depo, borsa ve diğer ticari mekanların bulunduğu bina) yapısının yanı sıra ’Mozaikli Yapı’ diye tanımlanan büyük bir salonu kent tarihine kazandıran kazı ekibi, şimdi de Bouleuterion adı verilen ’Kent Meclisi’ yapısını gün ışığına çıkarıyor. Şu ana kadar meclis yapısının podyumu, kürsü bölümü ile iki basamaklı oturma yerlerinin koruma ve onarım çalışmaları yapıldı. Romalıların kentin idari kararlarını aldığı ve resmi işlemlerin yürütüldüğü M.S. 2’nci Yüzyıl’a ait meclis yapısı, yaklaşık 400 meclis üyesinin oturabildiği büyüklüğe sahip.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, ’Agora ve Çevresi Koruma Geliştirme ve Yaşatma Projesi’ ile Agora ve Eşrefpaşa Caddesi arasında kalan niteliksiz yapıların kamulaştırma ve yıkım çalışmalarını yaptı. Yaklaşık 27 milyon liraya mal olan bu çalışmaların ardından bölgede, çok sayıda kalıntıya ulaşıldı. Özellikle antik Roma hamamı, kapladığı alanın büyüklüğü ve bugüne kadar İzmir’de bulunanlar arasında ilk olduğu için büyük önem taşıyor. Katlı otopark tarafındaki niteliksiz yapıların yıkılmasıyla birlikte, temeller üzerinde yapılan çalışmalarda antik duvarlara rastlandı.

Bazilika’nın duvarlarında bulunan grafitiler, Helenistik ve Roma dönemlerinin deniz taşımacılığına ilişkin önemli ipuçları veriyor. M.S. 2’nci Yüzyıl’dan sonra yapıldığı öngörülen grafitilerin konservasyon çalışmaları devam ederken, bulunan yeni Yunanca grafitiler de kentin günlük yaşamına dair önemli ipuçları verdi. Ayrıca tespit edilen çizimlerdeki gemilerin, o dönemdeki gemi tipolojisine ilişkin önemli bilgiler sunması bekleniyor.

Bölgedeki çalışmalarda tespit edilen antik kanalizasyon izleri, Agora’nın ve çevresindeki yerleşim alanının atık su sorununu çözdüğünü ortaya koyarken, temiz su ihtiyacı için sarnıçların yapıldığı da tespit edildi. Ortaya çıkarılan su kanalları, kentin o dönemi için büyük önem taşıyor. Mevcut zeminden yaklaşık 5 metre aşağıda yapılan kazılarda ortaya çıkarılan su kanalları, tarihi Agora’da bundan sonra ortaya çıkabilecek muhtemel buluntular konusunda da uzmanlara fikir veriyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Tarihsel Çevre ve Kültür Varlıkları Müdürlüğü tarafından hazırlanan ’Smyrna Agorası Ören Yeri Güvenlik Duvarı Projesi’, İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından onaylandı ve yapım çalışmaları hızla devam ediyor. Proje, Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan kamulaştırma ve yıkım çalışmaları neticesinde yüksek kullanım yoğunluğuna sahip İkiçeşmelik Caddesi ile bütünleşen tarihi Agora’nın güvenliğini sağlamak amacıyla hazırlandı. Agora’nın arkeolojik zenginliğini gözler önüne serecek biçimde tasarlanan koruma duvarı, kentlilerin hem de ziyaretçilerin dinlenmelerine olanak sağlayan oturma alanlarına da sahip olacak.