Sigortasız günlerin tespiti
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 03, 2007 00:00
Ülkemizde kayıt dışılığın bilinen en sık uygulaması çalıştırılan kişinin Kuruma(SGK) bildirilmeyerek sigortasız çalıştırılmasıdır. Kayıtdışı işçiliğin bundan başka görünümleri de bulunmaktadır: Çalışan işçi SGK'ye bildirilmiş olmakla birlikte ücretinin düşük(doğal olarak yatan priminin de) ve çalışma gün sayısının da 30 günün altında gösterilmesi.
Yaygın uygulamanın çok çeşitli sebeplerinin olduğu söylenebilir. Ancak, emeklilik hesabı yapan yada sağlık hizmeti için aranan gün sayısını bulamayan kişiler dönüp geriye baktıklarında yıllarca çalışmış olmalarına rağmen ya hiç sigortalı gösterilmediklerini yada gün sayılarının eksik gösterildiğini görüyorlar. Tek tek bireyler için bu konuda haklarını aramaya dönük kimi düzenlemelerin kanunlarımızda olduğunu söyleyebiliriz.
Kararın niteliği
Uygulamada sık karşılaşıldığı üzere kimi mahkeme kararları sigortasız çalıştırılmış işçi lehine sonuçlansa bile kurumca uygulanamamaktadır. Örneğin; işçinin diyelim toplam 450 gün sigortasız çalıştırıldığının tespiti yapılmış ise böylesi bir mahkeme kararının Kurumca uygulama kabiliyeti bulunmamaktadır. Şöyle ki; kararda "hangi yıl/ay, kaç gün ve ne kadar ücret" bilgilerinin bulunması gerekmektedir. Özellikle sigortasız çalışmanın hangi yıl/ay ve kaç gün olduğu mahkeme kararında yazılı değil ise fiilen bu karar uygulanamayacaktır.
Her dava kazanılabilir mi?
Şüphesiz buna hakim yargılama sonucunda karar verecektir. Ancak, özellikle bu tür başvurularda yazılı belgeler önemli olmaktadır. Bunlar, işyerinde atılmış bir imza, posta alıntılarının, banka hesap ekstresinin yada cep telefon faturalarının çalışılan işyeri adresine gönderilmesi vb. olabilir. Bunlardan başka, o işyerinde uzun yıllardan beri çalışan ve sigortalı bildirimi yapılan yada oradan emekli işçilerin tanıklıkları da etkili olabilecektir.
Kazanılan davanın etkisi
Hizmet tespit davası ile kazanılan günler, işverence primlerinin de ödenmesi suretiyle artık sigortalının gün sayısına eklenebilecektir. Diyelim, mahkeme kararı ile 1200 gün kazanmış ve 3000 günü de zaten bildirilmiş ise, bu sefer toplam 4200 sigorta günü olacaktır.
Hizmet tespit davasi
Bir işveren tarafından, sigortasız olarak çalıştırılan işçi İş Mahkemesi’ne başvurarak sigortasız geçen günlerini/hizmetlerini mahkeme kanalı ile tespit ettirebilir. Belirtelim ki, bu beş yıllık süreye dikkat edilmelidir. Sigortasız çalıştırılan kişi davayı, kendisini Kuruma bildirmeyen işverene yönelteceği gibi ayrıca kurumun da (SGK) dava edilmesi gerekmektedir.
Kararın niteliği
Uygulamada sık karşılaşıldığı üzere kimi mahkeme kararları sigortasız çalıştırılmış işçi lehine sonuçlansa bile kurumca uygulanamamaktadır. Örneğin; işçinin diyelim toplam 450 gün sigortasız çalıştırıldığının tespiti yapılmış ise böylesi bir mahkeme kararının Kurumca uygulama kabiliyeti bulunmamaktadır. Şöyle ki; kararda "hangi yıl/ay, kaç gün ve ne kadar ücret" bilgilerinin bulunması gerekmektedir. Özellikle sigortasız çalışmanın hangi yıl/ay ve kaç gün olduğu mahkeme kararında yazılı değil ise fiilen bu karar uygulanamayacaktır.
Her dava kazanılabilir mi?
Şüphesiz buna hakim yargılama sonucunda karar verecektir. Ancak, özellikle bu tür başvurularda yazılı belgeler önemli olmaktadır. Bunlar, işyerinde atılmış bir imza, posta alıntılarının, banka hesap ekstresinin yada cep telefon faturalarının çalışılan işyeri adresine gönderilmesi vb. olabilir. Bunlardan başka, o işyerinde uzun yıllardan beri çalışan ve sigortalı bildirimi yapılan yada oradan emekli işçilerin tanıklıkları da etkili olabilecektir.
Kazanılan davanın etkisi
Hizmet tespit davası ile kazanılan günler, işverence primlerinin de ödenmesi suretiyle artık sigortalının gün sayısına eklenebilecektir. Diyelim, mahkeme kararı ile 1200 gün kazanmış ve 3000 günü de zaten bildirilmiş ise, bu sefer toplam 4200 sigorta günü olacaktır.
Hizmet tespit davasi
Bir işveren tarafından, sigortasız olarak çalıştırılan işçi İş Mahkemesi’ne başvurarak sigortasız geçen günlerini/hizmetlerini mahkeme kanalı ile tespit ettirebilir. Belirtelim ki, bu beş yıllık süreye dikkat edilmelidir. Sigortasız çalıştırılan kişi davayı, kendisini Kuruma bildirmeyen işverene yönelteceği gibi ayrıca kurumun da (SGK) dava edilmesi gerekmektedir.