Rota: Menemen

Yol üstünde gözden uzak

İzmir-Çanakkale yolunun ikiye böldüğü Menemen’i herkes biliyor ama pek az kişi tanıyor. Menemen, köklü tarihi, geçmişi eşsiz coğrafyasıyla gözden uzak kalan bir sevgili gibi...

IPLAK ayağı ile önündeki tornanın pedalına basıyor. Bu işte öylesine usta ki üzerinde kırmızı çamuru şekillendirdiği torna hep aynı hızla dönüyor. Hünerli ellerini çamurun ortasına batırıyor, göz açıp kapayıncaya kadar çamur yükseliyor, sihirli parmakların her hareketiyle çamur çömleğe dönüşüyor. İnsanlığın bilinen ilk sanatlarından olan çömlekçiliği eski çağlardan bugüne değişmeyen yöntemle sürdüren usta, çelik tel yardımıyla çömleği tornadan kesiyor, yerine yeni çamur topağı alıp, aynı hız ve beceriyle çömleğe dönüştürüyor. Çiğ çömlekler daha sonra içleri sırlanacak ve fırınlanacak. Sonra yörenin tadına doyum olmaz koyun yoğurduna kap olacak.

İZMİR - Çanakkale arasında seyahat ediyorsanız Foça'ya yaklaşırken yolun iki kenarında seramik ve sepet satan dükkanlar görürsünüz. Bakın, işte otomobilinizi durdurdunuz bile. İçinde en lezzetli yemeklerin piştiği güveçler, deli pembelere, zehir yeşillerine, çılgın mavilere boyanmış sepetler dikkatinizi çekti. Haydi, hem alışveriş yapalım, hem de bu haftaki rotamızı, Menemen'i tanıyalım.

HERMOS'UN KOLLARINDA

MENEMEN'in kuruluşu millattan önceki yıllara gidiyor. Ancak kesin tarih yok. Bazı kaynaklar M.Ö. 1000 yıllarında Eoliyenlerle İonyalıların hudutlarını oluşturan Hermos (Gediz) nehrinin sol sahiline yakın olan bugünkü Yahşeli Köyü civarında kurulduğunu söylüyor. Kent, MÖ 263-241 arasında Asarlık Beldesi yakınlarına, Anadolu beylikleri döneminde de bugünkü yerine gelmiş. Tarih içinde Frigya, Lidya, Pers, Bergama, Bizans, Selçuklu, Saruhan ve Osmanlı egemenliklerini gördü.

Ne yapılır?

Piknik yeri çok

BUGÜN ve yarın 14. Kültür Sanat ve Kurtuluş Şenlikleri'nin son günleri. Çeşitli etkinlikleri, seramiğin bugün geldiği noktayı yakından görüp, el sanatları standlarından bol bol alışveriş yapabilirsiniz.

KENTİ gezerken Menemen'in köklü tarihine ışık tutan pek çok eserle karşılaşacaksınız. Kubbeli Bakkal Türbesi, Kasımpaşa Türbesi, Medrese, Gazez Camii, Rumlardan kalma Kemik Kilisesi, Değirmentepe'deki Ermeni Kilisesi halen ayakta. Özellikle Anadolu beylikleri döneminde çok önemli bir ticaret merkezi olan Menemen'in bu özelliğini yansıtan Taşhan da hayli bakımsız olmasına rağmen yüzyıllara meydan okuyor. Yunan Cumhurbaşkanı'nın evi olarak bilinen eski rum evi, 1903'de yapıldığı bilinen tipik Türk ev mimarisinin en güzel örneği olan Askerlik Şubesi görülmesi gerekenler.

ARKEOLOJİ MERAKLILARINA

MENEMEN çevresi arkeolojiyle ilgilenenlere de sürprizler sunuyor. Kuzeyde Buruncuk Köyü civarındaki Larissa, Ege'nin en eski yerleşimlerinden olan Maltepe Köyü sınırları içindeki Panaztepe, Hasanlar ve Görece köylerine yakın Temnos, Bozköy ile Aliağa arasındaki Kyme, Pers kenti olarak bilinen Gediz Nehri'nin alüvyonlarıyla karaya bağlanan Lefke, Yanıkköy yakınlarındaki Neon Nikos, Hasanlar ve Görece arasındaki Nionithon gibi.

EŞSİZ COĞRAFYA

İZMİR-Çanakkale Yolu'nun ikiye ayırdığı Menemen'i sadece yol üstü bir ilçe olarak düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Menemen'in eşsiz coğrafyası doğa severlerin sığınağı gibi. Gediz Nehri üzerine 1933'de yapılan köprü bugün İzmir-Çanakkale güzergahının değişmesiyle tarihi eser niteliğinde. Yahşelli Çamlığı piknik için ideal. Menemen'e 3 kilometre uzaklıktaki bu doğa harikası, özellikle baharda çeşitli yemeklik otların bulunduğu bir yer.

ÇİLEĞİNE festivaller düzenlenen Emiralem'de. DSİ'nin çevresini ağaçlarla donattığı regülatör bahar aylarında turist akınına uğruyor. Daha önce bir rota konumuz olan eşsiz Karagöl de Menemen'e 13 kilometre uzaklıkta.

HALK arasında Çukurköy Şelalesi olarak bilinen Turgutlar Köyü içindeki şelale de ilçenin gözde ören yerlerinden. Doğa yürüyüşlerini seviyorsanız Menemen ve çevresinde aradığınız her şey var. Gediz Deltası ve Çamaltı Tuzlası Kuş Canneti, Ramsar Sözleşmesi'yle koruma altına alınan, kuş ve balık türleri açısından son derece zengin bir sulak alan.

Ne yenir?

PİKNİK için giderseniz yiyeceklerinizi yanınızda götürmeniz gerek. Kent içindeki restoranlar daha çok kebap ve pide ağırlıklı.

Nasıl gidilir?

MENEMEN İzmir'e 34, Manisa'ya 38 kilometre. Her iki kentten de sık minibüs seferleri var. Menemen ayrıca 131 yıldır demiryolu ile de çevre il ve ilçelere bağlı.