Prof. Aybars anlatıyor:

Savaşın ilk hareketi

ATATÜRK'ün Samsun'a ayak basmasıyla vatanın bütünlüğünün kurtarılmasını, özellikle de askeri hedef olarak İzmir'in kurtuluşunu ve İzmir'i işgal eden Yunan ordularının denize dökülmesini hedef gösterdiğini belirten Aybars, ‘‘İzmir'in işgaliyle başlayan Yunan işgalinin karşısındaki Ayvalık cephesi olsun, İzmir yöresi olsun, ilk silahlı direniş hareketinin Ege'yle bağlantılı olduğu genel olarak kabul edilen bir kanıdır. Yani İtalyan, Fransız işgal bölgelerindeki direnişler daha sonraki Antep, Urfa, Maraş savunmalarında gördüğümüz gibi hareketler milli direniş hareketleri. Ama onun dışında Hatay'da birisi, Antalya'da birisi münferit olarak silah çekmiş, belki ailesini rahatsız etti, ona karşı silah kullandı. Mesela olay bu şekilde olduğu takdirde biz bunu ilk kurşun hareketi olarak pek düşünemiyoruz. Burada önemli olan İstiklal Savaşı'nı ilk tetik hareketi, ilk kurşun hareketi anlamında düşünmek gerekir’’ dedi.

İlk düzenli silahlı direniş

SAVAŞIN askeri, siyasi, ideolojik hedefinin İzmir ve İzmir'le birlikte ülkenin kurtuluşu olduğunu belirten Aybars, ‘‘Çünkü 15 Mayıs 1919 Yunan işgaliyle birlikte ulusal direniş hareketi başladı. Çeteler halinde olsun, askeri birlikler halinde olsun. İlk düzenli silahlı direniş hareketi Yarbay Ali Çetinkaya'nın birliklerinden geldi. Eğer askeri, siyasi, ideolojik amaçlı örgütlü bir silahlı direniş hareketi dersek, o zaman o Çetinkaya'nın Ayvalık Cephesi'nde Yunanlılar'a direniş hareketidir’’ diyerek, sözlerini şöye sürdürdü:.

‘‘BURADA Gazeteci Hasan Tahsin'in davranışı da esasında münferit. Onunkinde de örgütlü bir hareket yok. Ama özünde yatan işgal kuvvetlerine karşı silahlı hareket, ilk kurşun hareketi olarak ortaya konması. İkinci boyutu da Hasan Tahsin üzerinde de çok tartışma var. İzmir'de de bir çok tarihçi arasında da hatıralardan hareketle yapılan yorumlar var. Ben de bu bakımdan emin değilim. İlk kurşunu Hasan Tahsin mi attı, yoksa başka birisi mi attı? Başka bir iddia daha var, Yunanlılar yörede müslümanları çevrelere kaçırmak için bir katliam politikasına girecekler tıpkı Balkan savaşında olduğu gibi. Kendileri ya ajan provakatöre bunu yaptırtıp eyleme geçmek için bahane mi yarattılar? Böyle bir tez var. dolayısıyle Hasan Tahsin ateş ettiğine dair bir, iki şahit var. Yaralandığını, (Bacım, anneciğim, gördün, ben görevimi yaptım), deyip yaralandıktan sonra uzaklaşıp bir kahvede can verdiği şeklinde ifade de var. Kabul edilen de bu oldu. Buna dayanılarak ta Hasan Tahsin'in ilk kurşunu atan kişi olduğu kabul edilip, heykeli dikildi. Dolayısıyla Antalya'da veya Dörtyol'da yapılmış bir silahlı hareketin ulusal direnişin ilk mermisi, ilk kurşunu anlamında düşünmek bana pek tutarlı gelmiyor. Çünkü Atatürk'ün kafasındaki strateji, savaşın stratejisi doğrudan doğruya Batı Anadolu'nun kurtarılışı. Öteki taraflar hep art cepheler, gerilla savaşlarının yapılacağı cepheler olarak düşünülmüş.’’

Metin yayınlansın

MHP Hatay Milletvekili Nuri Tarhan'ın ortaya attığı iddialara ilişkin kaynak olarak sözü edilen raporu görmeden yorum yapmanın zor olduğunu belirten Aybars, ‘‘Bir doktora tezinden sözediliyor. 19 Aralık 1918'de Dörtyol ilçesinde Mehmet Kara tafından atıldığına bahisle, diyor. Nasıl oldu, niçin oldu? Bu Mehmet Kara hangi amaçla kurşun sıktı? Yani vatanı kurtarmak için mi, işgale karşı koymak için mi kurşun mu sıktı? Yoksa o askerlerle birisi ailesini rahatsız etti, evine baskın yaptılar da buna bağlı olarak münferit bir şekilde mi karşı koydu? Metin yayınlansın, görelim, neyin nesidir’’ dedi.

Hasan Tahsin gerçek

ÖTE yandan İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Erol Akıncılar, Şehit Gazeteci Hasan Tahsin'in İzmir'de Kurtuluş Savaşı'nın ilk kurşununu attığının tarihi bir gerçek olduğunu söyledi. Bu gerçeğin Genelkurmay Başkanlığı'nca da kabul gördüğünü belirten Akıncılar, ‘‘Yurdun başka yerlerinde de direnişler olmuş, bu uğurda şehitler verilmiştir. Hatay'ın Dörtyol İlçesi'ndeki direniş de bunlardan biridir. Ancak, Şehit Gazeteci Hasan Tahsin'in İzmir'de ilk kurşunu attığı Genelkurmay Başkanlığı'nca da tespit ve tescil edilmiştir. Bu yüzden Genelkurmay Başkanlığı kendi bünyesinde Şehit Gazeteci Hasan Tahsin Basın Merkezi'ni kurmuştur’’ dedi.