Plan uyumsuz çıktı

Kurul'un bölgenin tarihi özellikleriyle uyumsuzluğu ana gerekçesiyle karşı durduğu planda vapur iskelesini Pasaport'un Cumhuriyet Meydanı tarafına alınması ve Meydan'ın karşısına yeni bir dalgakıran yapılması da öngörülmüş.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım'ın İzmir'e yapılacak marinalardan biri olacağını ilan etttiği, ancak Kasım ayında İzmir 1 No'lu Kültür Varlıkları Koruma Kurulu'nun onaylamadığı Pasaport Yat Limanı projesine olanak sağlayacak plan kamuoyunda tartışma yarattı. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın planı Koruma Kurulu'ndan onaylanmamasına karşın Başkanlık, danışmanlık hizmetleri için ihaleye çıktı. Planın bundan sonraki süreçte Kurul'un görüşleri doğrultusunda yeniden yapılıp yapılmayacağı merakla beklenirken, planla ilgili detaylar da ortaya çıktı.

KURUL: PASAPORT'A ÖZGÜ DEĞİL
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın hazırladığı Pasaport yat limanı yapımına olanak sağlayan koruma amaçlı 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planları, 1994 yılında Konak/Gümrük Binaları Cumhuriyet Meydanı arası, 1998 yılında ise Cumhuriyet Meydanı-Alsancak arası Tarihi Sit olarak tescil edilmesinden dolayı İzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'na onaya gönderildi. Kurul üyeleri, deniz yüzeyinde de yapı öngörülen planın Pasaport alanının tarihsel sit özelliğiyle bağdaşmadığına karar verdi. Kurul üyeleri planın bölgeye özgü olmadığını belirterek, bu anlayışla bir marinanın herhangi bir kıyıda yapılabileceğine dikkat çekti. Kurul'da projenin vapur güzergahını değiştirmesinin de kent belleğini olumsuz etkileyeceğine dikkat çekildi.

VAPURLAR CUMHURİYET MEYDANI TARAFINA
Pasaport Yat limanı projesinin bölgede yapacağı en dikkat çekici değişikliklerin ilki Cumuhuriyet Meydanı'nın karşısına yapılacak yeni bir dalgakıran, ikincisi ise vapur iskelesinin Cumhuriyet Meydanı tarafına alınmasın öngörülmesi oldu. Yat limanı alanında emsal l0,15, yükseklik 6,50 metre olarak belirlendi. Yüzde 56,91'i ticaret alanı (Ticaret üniteleri, alışveriş alanları, yeme-içme alanları, büro ve benzeri ticari amaçlı kullanımlar), yüzde 19,81'i turizm tesis alanı (konaklama ve dinlenme tesisleri, otel, butik otel ve benzeri amaçlı turizm tesisleri) yüzde 10,40'ı teknik hizmet alanı, yüzde 9,91'i idari hizmet alanları için ayrıldı. Mevcut vapur iskelesi, Karakol ve Denizcilik Müsteşarlığı'na ait binanın bulunduğu Pasaport İskelesi'nde otel, alışveriş merkezi ve benzeri kullanımlar öngörüldü. Planda deniz yüzeyinde de yatların bağlanacağı ve hizmet alacağı ahşap platformlar, iskeleler olacaktı.

BÜYÜKŞEHİR'İN KIYI TASARIMIYLA ÇELİŞİYOR
Öte yandan, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın Pasaport yat limanı projesinin İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kıyı tasarımı projeleriyle de çeliştiği ortaya çıktı. Büyükşehir Belediyesi'nin uzman mimarların katılımıyla hazırladığı proje kapsamında, vapur iskelesinin yerinin değişmediği, Pasaport iskelesinin Cumhuriyet Meydanı tarafında ise deniz yüzeyine yüzer ahşap platform üzerinde etkinlik alanı öngörülmüştü.

KIYIDA DOLDURULMAYAN TEK ALAN
Şehir Plancıları Odası İzmir Şube Başkanı Nehir Yüksel, Pasaport Yat Limanı olarak planlanan alanın, İzmir'in Üçkuyular'dan Bostanlıya kadar olan yaklaşık 50 kilometrelik güzergah boyunca doldurulmayan tek alan olduğunu söyledi. Yüksel, 19. yüzyılı tarifleyen ve referans veren tek kıyı çizgisinin burada korunuyor olmasının kent belleği içinde önemli bir nokta olduğunu belirterek, “Orijinal kıyı çizgine ve geçmişten bugüne kalan yol ve yolun kıyı ile ilişkisine dair bilgiyi değiştiren faaliyetlerin önlenmesi, birçok kez İzmir 1 Nolu Kurul Kararlarında da gündeme gelmiştir. İzmir, Konak, Pasaport Yat Limanına ilişkin Çevre Düzeni Planı ile 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planları Kasım 2012 ayında Koruma Kurulunda değerlendirildi. Pasaport Yat Limanı yapılmasının uygun olmadığına karar verildi. Böylelikle Pasaport Tarihi Sit Alanı, Konak Pier, İskele, Mendirek ve Cumhuriyet Meydanı gerek geçmişimizdeki, gerekse günümüzdeki yeri itibariyle, kent belleği için taşıdığı önem ve Kordon ve Cumhuriyet Meydanının ulusal tarihimiz açısından da taşıdığı önem nedenleriyle, mendirek ve deniz alanında kentsel ve tarihsel önemi zedeleyen herhangi bir yapılaşmaya ve müdahaleye izin verilmedi” dedi.