Güncelleme Tarihi:
İZMİR’in düşman işgalinden kurtulduğu, Kurtuluş Savaşı’nın zaferle taçlandığı 9 Eylül törenleri, yönetmelik gerginliği nedeniyle kavgalı geçti. İzmirliler, hükümete tepkisini slogan atarak ve yuh çekerek gösterirken, CHP ve AK Partili yöneticiler arasında tartışmalar yaşandı.
İzmirliler ellerinde Türk bayrakları ve ay yıldız figürlü tişörtlerini giyerek, Basmane Meydanı’nda toplandı. Büyükşehir Belediyesi’nin resmi törenler iptal edilince programa aldığı, 1922’den 1969 yılına kadar her 9 Eylül’de Basmane’den Cumhuriyet Meydanı’na kadar olan, Kurtuluş Ordusu’nun 9 Eylül 1922’de kullandığı yaklaşık 3 kilometrelik güzergahtaki yürüyüş, 43 yıl aradan sonra yeniden yapıldı. CHP’li milletvekilleri, belediye bakanları, ilçe başkanları ve partililerin yanısıra, Ak Parti milletvekilleri, il ve ilçe yöneticilerinin de aralarında bulunduğu binlerce İzmirli’nin marş söyleyip, bayrak salladığı yürüyüşte Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ile Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay hep yan yana durdu, sık sık sohbet etti. Yürüyüşe Atatürk’e benzerliğiyle dikkat çeken Göksal Kaya da katıldı. Türk askerinin İzmir’e giriş yolunda 10. Yıl Marşı ile yürüyen binlerce İzmirli arasında tekerlekli sandalyeleri ile gelen de vardı, çocuklarını omuzlarına alıp yürüyenler de. Yönetmelikle resmi törenlerin iptal edilmesinin gerginliği nedeniyle bazı İzmirliler Bakan Günay’a tepki gösterdi. Günay, kendisini yuhalayanları gülümseyip el sallayarak karşılık verdi.
Yerim bakanın yanı
Cumhuriyet Meydanı’nda Başkan Kocaoğlu, Bakan Günay ile birlikte alanı dolduran yüzlerce İzmirli’yi selamladı. O sırada AK Parti İzmir Milletvekili Rıfat Sait, Kocaoğlu’nu eliyle iterek, Bakan Günay’ın yanına geçmek istedi. Kocaoğlu’nun “Ne yapıyorsun? Milletvekillerinin yeri arkada, bizimkiler de orada yürüyor” sözlerine, “Benim yerim Bakan’ın yanı. Ben iktidar partisi milletvekiliyim, sen Başkansın” diyerek karşılık verdi. Sait’in kendisini eliyle iten Kocaoğlu’nun ayağına basması üzerine Kocaoğlu tepkisini sertleştirdi. Gerginlik üzerine Bakan Günay, “Kaza oldu Aziz Bey, kaza oldu” diyerek, Kocaoğlu’nu kolundan tutup Sait’ten uzaklaştırmaya çalıştı. Bakan Günay ve Başkan Kocaoğlu, protokolde koltuklarına oturunca Sait yeniden Kocaoğlu’nun yanına gitti ve “Beni yanlış anladınız” dedi. Ancak Kocaoğlu sert tepki göstererek, kendisiyle konuşmak istemediğini söyledi.
Yöneticilerin kavgası
Töreni sunan Kıvılcım Erdem’in katılanları anons ettiği sırada protokolde oturan AK Parti ve CHP’li meclis üyeleri arasında kavga çıktı. AK Parti Büyükşehir Belediye Meclis Grup Başkanvekili Kenan Çakar’ın “Bu ülkenin bakanı yuhlanıyor. Buna nasıl izin veriyorsunuz” sözlerine CHP Buca İlçe Başkanı Bektaş Gül tepki gösterdi. AK Parti Bayraklı Belediye Meclis Üyesi Ali Aslan’la AK Parti Seferihisar İlçe Başkanı Ümit Cingöz, AK Parti Bayraklı İlçe Başkanı Erdal Seyitler, CHP Çiğli İlçe Başkanı Nihat Kaya ile tartıştı. Partililerin ayağa kalkarak birbirine müdahale etmeleri diğer partililer atrafından engellendi. Milletvekilleri, koltuklarından kalkarak üç metre uzaklarında oluşan kavgayı ayırmak için araya girdi. Partililerin kavgası, İstiklal Marşı’nın çalınması üzerine zorunlu olarak bitti.
İzmir’in duruşu belli
Atatürk Anıtı’na çelenk sunma töreninin ardından konuşan Başkan Kocaoğlu, kurtuluş kutlamalarını iptal eden yönetmeliğin kentte yarattığı gerginliği anımsatarak, “Bizler, Atamızın bize gösterdiği bu anlamlı hedef doğrultusunda, kentimizin kültürel zenginliğini ekonomik zenginlik ile birleştirerek, İzmir’i Akdeniz’in lider kenti haline getirme çabasındayız. İzmir’in yerel yönetimi olarak, stratejimizi bu vizyon çerçevesinde yeniden şekillendiriyoruz. Mustafa Kemal Atatürk’ün kenti İzmir olarak, Cumhuriyetimize ve geleceğimize inançla sahip çıkıyoruz. Ulu Önder’in bize çizdiği yol doğrultusunda, yarınlara güvenle ve coşkuyla yürüyoruz. İzmirli olmanın ve İzmir’de yaşamanın özel bir anlam taşıdığını da iyi biliyoruz. Bu gerçeği artık herkesin çok iyi anlamasını, İzmir duruşunun ne olduğunu, İzmirliler’in hassasiyetlerini, önceliklerini, vazgeçilmezlerini artık çok iyi öğrenmelerini istiyoruz. 9 Eylül’ün alalade bir kurtuluş olmadığı, aynı zamanda ülkenin kurtuluşu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu anlamına geldiği hiç unutulmasını istiyoruz” diye konuştu.
Tarihi canlandırma
Başkan Kocaoğlu’nun konuşmasının ardından İzmir’in kurtuluşunda, tarihinde iz bırakan tarihi kişilikler canlandırıldı. Yörük Ali Efe, Kazım Dirik, Mustafa Necati, Vasıf Çınar, Yüzbaşı Şerafettin, Latife Hanım, Zübeyde Hanım, Atila İlhan, Hasan Tahsin’i canladıranlar vatandaşı selamladı. Büyükşehir, Konak, Bayraklı, Karabağlar, Balçova belediyeleri halk oyunları topluluklarını yanı sıra gençlik ve spor kulübü oyuncularından oluşan 300 kişilik grup zeybek gösterisi sundu.
Kocaoğlu, “Bir destandır 9 Eylül” sergisinin açılışı sırasında törende yaşanan gerginliğe değinerek, “İzmir’in değerleri, değer yargıları var, kırmızıçizgileri var, ama bunu anlatmanın yolu protesto değil. Biz İzmirliler hepimiz haksızlığa başkaldırıyoruz. Haksızlıklara başkaldırmazsak, kendimizi ulu önderimize, şehitlerime görevlerimizi yapmamış gibi sayıyoruz. Ama yaptığımız iş çok da doğru değil gibi, bu tür oyunlara gelmemeliyiz” dedi.
Konak’taki törende de dönemin üniformaları içindeki atlı süvariler İzmir Valiliği önüne geldi, iki süvari, Türk Bayrağı’nı Valilik binasının balkonundaki direğe astı ve Bakan Günay’a “Şanlı Türk bayrağı, Hükümet Konağı’nda ilelebet dalgalanmak üzere şerefle asılmıştır” dedi.
GELENEK AYNEN SÜRÜYOR
Yönetmelik gerginliği nedeniyle İzmirliler ’in protesto ettiği Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, törenler bitince İzmir Valiliği’nde basın toplantısı düzenledi. Günay, atlı süvarilerin Konak Meydanı’na gelişi ve İzmir Valiliği’ne bayrak asılması törenlerinin komite tarafından kaldırıldığı öne sürdü. Bakan Günay, “Şimdiye kadar devletin soğuk yüzünü bir miktar geri çekmek, resmi geçit törenlerinde ayağa kalkmış devlet erkanın önünden insanların esas duruşta geçmesiyle uygulanan etkinlikler yerine halkın sıcak duygusunu öne çıkarmak üzerine bir düzenleme yapıldı. Şimdiye kadar her yerde biz bunu uygulamaya çalıştık. Resmi geçit töreni yok, ama halkın coşkuyla kutlaması konusunda ne gerekiyorsa hepsi yapılıyor. İzmir’e 9 Eylül’de giren süvariler gelip bayrak çekmişse valilik binasına her yıl onları temsilen bir müfreze gelmektedir. Bu en kalıcı en duygulandırıcı bir gösteridir. Bunun yapılmasını engelleyen hiçbir düzenleme yönetmelikte yok, ama içinde Valiliğin, Garnizonun, belediyenin öteki birimlerin olduğu komite bu ritüeli koymamış. Ben bunu fark eder etmez bazı gazeteler haber yaptılar yurtdışından gelmiştim o gün fark ettim ilgili arkadaşlarımı aradım. Bizim gayretimiz ve dikkatimiz sonunda da 90 yıllık gelenek aynı şekilde icra edildi” diye konuştu.
Tepkiye üzüldüm
Bakan Günay, İzmir’de gördüğü tepkiye çok üzüldüğünü vurgulayarak, şöyle konuştu: “Bugün ne yazık ki bu meydana siyasi saiklerle gelmiş olan bazı grupçuklar, bu milli birlik bütünlük kardeşlik ve dayanışmaya en fazla ihtiyaç duyduğumuz güne bir miktar gölge düşürdüler. Bu bir bayram. Bayram gününde incinsem de incitmemeye çalışırım. İzmir’de bir yanlış anlaşılma ve yönetmeliğin bir maddesinin dar kapsamda yorumlanması söz konusu olmuş. Bugün Türkiye’yi şu anda tuzağa çekmek isteyen birtakım grupçukları sevindirecek bazı görüntüler yaşandı. İzmir’de milyonlarca insan yaşıyor. Bu meydanda da birkaç bin insan vardı. Birkaç bin ya da birkaç yüz insanın böyle bir bayramı bir siyasi çekişme bir devlet ve millet karşıtlığı haline dönüştürmesi yürek yaralayıcıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin bir üyesi olarak İzmir halkının bugünkü coşkusuna tanık olmak ve paylaşmak için dün gece yarısı koşup geldim. İzmir halkını tenzih ediyorum bu saygısızlıklara katılmayan herhalde binlerce insan var. O insanlarla biraraya geleceğiz önümüzde 2013 var, 2014 var. Hangi hesap gününü isterlerle o günde karşı karşıya geleceğiz.”
ÇOK GERGİNİZ DEMEKTİR
Bakan Günay, bir asın mensubunun İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ve AK Parti İzmir Milletvekili Rıfat Sait arasındaki tartışmanın nedenini sorması üzerine şunları söyledi:
“Bayram günü İzmir’de gördüğüm bazı şeyleri İzmir’e ve Türkiye Cumhuriyeti’nin herhangi bir toprak parçasına çok da yakıştıramadım. Çok üzüldüm. Halkı selamlama sırasında bir ayak takılması bir öne geçme konusunda herhangi bir özel davranıştan kaynaklanmayan bir çatışma ve çarpışmadan başkan sinirlendi. Yatıştırdık daha sonra. Yürüyüşlerde herkes birbirine ayağına basar omuzuna çarpar bunlardan dolayı birbirimize küseceksen çok gerginiz demektir. Bu tür gerginliklerden sakınalım.“