Körfez'de geçir ÇED'e de umut

ADIM ADIM RAPOR
Büyükşehir Belediyesi’nin “Yüzülebilir Körfez” hedefinin son basamaklarından olan ve kimi zaman siyasi atışmalara da neden olan ÇED sürecinin tüm ayrıntıları şöyle gelişti:
· İzmir Büyükşehir Belediyesi ile TCDD arasında, “İzmir Körfezi ve İzmir Limanı Rehabilitasyonu Projesi” için 8 Ağustos 2011’de “işbirliği protokolü” imzalandı.
· TCDD, projenin ÇED raporunun hazırlatılması ve gerekli izinlerin alınması için hizmet alım ihalesi yaptı. 31 Ocak 2012’de Yüksel Proje Uluslararası A.Ş. ile sözleşme imzaladı.
· İZSU’nun Körfez’e dökülen dere ağızlarında dip taraması yapması ve kuzey aksında açılacak bir kanalla akıntı hızının artırılarak su kalitesinin iyileştirilmesi öngörüldü. İzmir Limanı gelişim planında gösterilen her türlü imalatın (altyapı) gerçekleştirilmesi işlerine ait mühendislik hizmetleri ile ÇED Yönetmeliği kapsamında gerekli görülen tüm iş ve işlemlerin entegre gerçekleştirilerek nihai ÇED kararlarının ve mevzuatın öngördüğü diğer çevresel izinlerin alınması öngörüldü.
· Yüksel Proje Uluslararası A.Ş.’nin hazırladığı ÇED raporu 15 Mayıs 2013’te Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunuldu.
· 27 Haziran 2013’te Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’nce İnceleme Ve Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapıldı. Çevre ve Orman Bakanlığı’nın ayrılmasındtan sonra sınır değişikliği tescil sorunu yaşandığı kaydedildi.
· İnceleme Ve Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantı kararı ile ÇED süreci durdurularak ilave kurum görüşleri istendi.
· 19 ay sonunda tüm olumlu görüşler alınarak 26 Ocak 2015’te ÇED raporu sunuldu.
· ÇED Genel Müdürlüğü son olarak Şubat 2015’te Çamaltı Tuzlası içinde yer alan atıl alana tarama malzemesinin dökülmesi, Gediz Deltası Sulak Alan Revize Planının tescili ve Ragıp Paşa Dalyanı kalıntılarındaki dip taraması ile ilgili konularda eksiklerin tamamlanarak sunulmasını talep etti. Detaylı bilgiler belgelerle sunuldu.

Proje neler sağlayacak
İzmir Limanı’nın kapasitesi artacak. Körfez’e temiz su girişi artacak, 13 kilometre uzunluğunda, 250 metre genişliğinde ve 8 metre derinliğinde oluşturulacak kanalla akıntı hızı artacak. Su kalitesi ve ekolojik çeşitlilik iyileşecek.

NEREDEN NEREYE

1960’lı yıllardan itibaren İzmir Körfezi giderek kirlenmeye başladı. Evsel ve endüstriyel arıtmaya tabi tutulmadan kanallar ve dereler vasıtasıyla Körfez’e aktı. 2000’de devreye giren Büyük Kanal Projesi ile tüm atık sular kanallar ve pompalar ile toplanarak arıtma tesislerinde arıtılarak Körfez’e deşarj edilmeye başlandı. 2002’de Güneybatı Atık Su Arıtma Tesisi hizmete girdi. Bunu Ragıp Paşa Dalyanı’nın duvarlarının yıkılması, Meles Deltası’nın ıslahı, endüstriyel kuruluşlara arıtma tesislerinin yaptırılması izledi. Derelere boşalan atık sular kanallarla toplanarak arıtma tesislerine yönlendirildi. Derelerin sadece yağmur suyunu Körfez’e taşıması için çalışmalar sürdürüldü. Can çekişen Körfez, eski yıllarda olduğu gibi mavi rengiyle tekrar bütünleşti.

SİYASİ TARTIŞMALAR

Başkan Aziz Kocaoğlu ocak ayında, “Yüzülebilir körfez hedefi ile başlanan Büyük Körfez Projesi’nin ÇED raporu için son aşamaya geldik” dedi. Ancak seçimden bir hafta önce, “Bunun altında siyaset var. Proje AKP’li bir belediyenin olsaydı; biz 15 Mayıs 2013’te müracaat etmişiz, 20 Mayıs’a kalmaz, ilk toplantıda şu anki haliyle ÇED raporunu alırdı. Amaç ne? Ben İzmir Körfezi’ni temizlemek istiyorum. Limanı yapmayacağım, taramayacağım de” ifadelerini kullandı.

YÜZME HAYALİ

Başkan Kocaoğlu’nun, “İzmir’e miras olarak bırakıp gideceğim bir numaralı proje, Körfez projesidir” diyerek başlattığı ve Körfez’de yüzülmesini sağlayacak “Büyük Körfez Projesi” ile ilgili çalışmalar sürüyor. Son yıllarda peş peşe devreye giren arıtma tesisleriyle de İzmir Körfezi’nde gözle görülür bir iyileşme yaşandı.