Kışın portakal yenir

Güneş AYNACI

HAVALAR bir gün soğuk, bir gün bahar gibi. Tam hastalık havası. Grip, nezle, farenjit derken; korunmanın yolunu bulmuşuz. Portakal, mandalina, greyfurt, limon.. Kısacası, C vitamini zengini meyveler. Bu meyveleri bol tüketince hiç hastalanmayacakmışız gibi gelir bize. Onlar bizim koruyucu kalkanlarımız gibidir. Anlayacağınız, kışın portakal yenir!

Günlük C vitamini ihtiyacınız nedir?

C vitamini yalnızca portakal gibi turunçgillerde mi vardır?

Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım ile Sağlık Örgütü'nce kurulan uzmanlar kurulu, günlük 30 miligram C vitamini alınmasını öneriyor. Aynı şekilde enfeksiyon, yani hastalık, zehirlenme, yaralanma ve ameliyatlarda, sigara içenlerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda günlük gereksinmenin artırılması gerekiyor. Bizim ülkemiz için günlük alınması gereken C vitamini miktarı, erkeklerde 60, doğurganlık dönemi kadında 75 miligram olarak belirlenmiş. Ülkemizde her mevsim bir miktar C vitamini kaynağı sebze ve meyve bulunur. Ancak, C vitamini dayanaksız bir vitamin. C vitamini kaynağı besinleri saklarken, hazırlarken ve pişirirken yapılan hatalar vitaminin kaybını artırır. İşte, C vitamini kayıplarına neden olan yaptığımız bazı hatalar:

Sebzeyi bol suda haşlayıp suyunu dökmek yapılan en büyük hatadır. C vitamini suda kolayca eridiğinden sebzeleri az suyla pişirilmeli, suyunu dökmemeliyiz.

Portakalın suyunu sıktıktan sonra bekletmeden hemen içmeye özen göstermeliyiz.

Sebzeleri doğramadan yıkamalı ve doğradıktan hemen sonra pişirmeli ya da hemen dondurmalıyız. Meyveleri ve salataları hazırlayıp hemen tüketmeyi alışkanlık haline getirmeliyiz.

Eğer yukarıda saydığım hataları yaparsak C vitamini yüzde 50-80 gibi bir kayba uğrar. Sanırım bu da azımsanamayacak bir oran.

C vitamininden zengin yiyeceklere gelince... Kuşburnu 100 gramında 450 miligramla ilk sırayı kimselere bırakmıyor. Maynadoz, yeşil biber, ıspanak, karnabahar, lahana, domates ve tabi ki turunçgillerin baş tacı portakal. Her mevsim bulunan en ucuz C vitamini kaynağı patatesi de unutmayalım.

C vitamininden zengin yiyeceklerin pratik olarak ölçülerini verecek olursak:

1 çay bardağı greyfurt suyu: 43 miligram

1 orta boy portakal: 75-100 miligram

1 orta boy elma: 6-10 miligram

2 küçük mandalina: 35-45 miligram

1 tabak pişmiş sebze: 30-75 miligram

1 tabak salata: 50-60 miligram

1 orta boy haşlanmış salata: 15-20 miligram

Günlük olarak yukarıdakilerin hepsini tüketebilen kişi yaklaşık 250-300 miligram civarında C vitamini alır. Bu da önerilen gereksinmenin çok üstündedir. Anlayacağınız, bir porsiyon salata ve bir meyve ile C vitamini ihtiyacınız karşılanır. Tabi hazırlama ve tüketme kurallarına uyup fazla kayıp vermediğiniz sürece.

Gerçek şu ki, portakal, ıspanak ya da domates yiyince hastalanmayacağız diye birşey yok. Önemli olan dengeli beslenmenin sürekliliği ve mevsimine uygun sebze ve meyveyi tüketmek. Bugünlerde ne yenir? Bol bol domates-biber tüketecek değiliz ya! Tabi ki, bol portakal...