Kahvenin keyfini tescil kaçırdı

İSTANBUL merkezli bir kahve firmasının 4 Mart 2011’de “Türk Kahvesi”ne coğrafi işaret verilmesi için yaptığı başvurunun Şubat 2012’de işleme alınması, sektörü karıştırdı. Türk kahvesi gibi bir ürünün tek bir firmaya mal edilemeyeceğini savunan diğer kahve üreticileri, bu girişime isyan etti. İzmir’in önemli üreticilerinden İlyas Gönen, yüzyılların kültürü kahvenin tescil işlemlerinin bir kamu kuruluşu tarafından yapılması gerektiğini belirtirken, İzmir Ticaret Odası ise “Türk Kahvesi’ne coğrafi işaret tescili” için ihaleye çıktı.

Haksız rekabet yaratır
İskoç viskisinin bile coğrafi işaret tescilini elinde bulunduran Türk Patent Enstitüsü’nde Türk Kahvesi’nin “tescil başvurusu yapılan coğrafi işaret” olarak onaylanmayı beklemesi ilginç bir çelişki oluştururken, söz konusu bekleyişin ardından büyük bir tartışma çıktı. Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından altı ay itiraz süresi bulunan başvuru, İzmir’de tepkiyle karşılandı. Türkiye’de irili ufaklı pek çok kahve üreticisi olduğunu, coğrafi işaret tescilinin de bir firmanın tekelinde olamayacağını vurgulayan Dibek Kurukahveci Gönen Kahveleri’nin sahibi İlyas Gönen, bu durumun haksız rekabet yaratacağını, kendi gibi pek çok üreticinin şikayetçi olduğunu belirtti. Gönen, “Buradan Kültür ve Turizm Bakanı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı’na sesleniyoruz. Gelin, bu ürünün başvurusunu siz yapın, ağzımızın tadı, kahvemizin keyfi kaçmasın. Yüzyıllardır kendi kültürünü oluşturmuş, halk nezdinde tescilli bu ürünün tek bir firma tarafından tescil edilmesi sakıncalıdır” dedi.

İzmir’de yenilikçi bir adım atarak Türk Kahvesi’ni damla sakızlı, çilekli, kakuleli, çikolatalı gibi pek çok aromayla tüketiciye sunduklarını hatırlatan Gönen, “Yapılan başvuruyla Türk Kahvesi’nin aromasız olması gerektiği söylenmiş ve bizim aromalı kahve patentlerimizin de iptal edilmesi istenmiş. Böyle bir şey olamaz. Başta kruvaziyer turistleri olmak üzere pek çok müşterimiz aromalı kahve için Kızlarağası’na geliyor. Ben bir inovasyona imza atmışım, dünya ve Türkiye’nin dört bir yanında kültürümüzü tanıtıyorum, gençlere bile Türk Kahvesi’ni sevdiriyorum. Bu girişim son derece yanlıştır” diye konuştu.
TPE’ye yapılan başvuruda Türk Kahvesi’nin üretim bilgileri ve standartları şu şekilde yer aldı: “Türk kahvesi için çiğ kahve kullanılmalıdır. Çiğ kahvenin özellikleri, kahve Coffea Arabica Lyn türü olmalıdır. Coffea Arabica, daha çok 800-2000 metre arasında yüksekliğe sahip dağlık platolarda ve volkanik yamaçlarda yetişir. Her yağmurlu dönemin ardından çiçek açar ve meyvelerin olgunlaşması için 9 ay gerekir. Olgunlaşmış çiğ kahvenin toplanması, fermantasyon süresi ve depolama koşulları önemlidir.”