Kadın işçiyi rahat bırakın

TEKSTİLİ ağır ve tehlikeli iş gösteren ve 16 Haziran 2004’te yayınlanan yönetmelik kadın işçilere ayda 5 gün regl izni hakkı tanıdı. Ancak bu izin bugüne kadar kullanılmadı. Kasım 2009’da yayınlanan bir tebliğle konu işverenlere anımsatılınca tartışma başladı.
Ege’de tekstil ve konfeksiyonda çalışanların yüzde 44’ünün kadın olduğunu belirten işverenler, regl izninin firmaları zor durumda bırakacağını savundu. İşçi temsilcileri de tekstil ve konfeksiyonda işverenin bu izni bahane ederek kadın çalıştırmaktan vazgeçeceğini öne sürdü.
İşadamları, sendikalar ve sivil toplum örgütleri, bu iznin kadın işçiyle işveren arasındaki iş barışının bozulmasına neden olacağı görüşünde birleşti. Bu arada kadın çalışanlara bugüne kadar regl döneminde anlayış gösterildiği, özel izne gerek olmadığı da savunuldu.

Bakana sorun iletildi

Tekstil sektöründe kadın istihdamının önde gelen kenti Denizli’de bu konuda adımlar atıldı. Ticaret Odası Başkanı Necdet Özer, düzenlemenin kadın istihdamını azaltacağını belirterek, “Bu da tekstile darbe vurur. Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan ile görüşüp, bu konudaki kaygılarımızı dile getirdik. Olumsuzlukları anlattık. Bu düzenlemeyle işveren kadın çalışanı tercih etmeyecektir. Bunun önüne geçemeyiz” dedi.
Türk-İş Temsilcisi Recep Oktay, düzenlemenin aslında kadınlar için yararlı olacağını, bu zor günlerinde evlerinde dinlenebileceklerini kaydederek, “Ancak, işveren buna elbette karşı gelir. Krizden önce Denizli’de 25 binden fazla kadın tekstil işçisi vardı. Şu anda da 20 binden fazla kadın var” diye konuştu.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Denizli Şube Başkanı Aysun Moralı da, bu düzenlemenin kadın-erkek ayrımcılığına neden olacağını belirterek, “İşverenler haklı olarak kadın çalıştırmak istemez, erkek işçileri tercih eder” dedi.

Gönüllü izin vermeli

Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İlhami Tezcan, regl etkisinin kadından kadına değiştiğini ifade ederek, “Regl dönemi sorunlu geçen kadın işçiye işveren zaten gönüllü izin vermeli” dedi.

Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Çanakkale Şube Başkanı Ersin Gin de, “Regl olayı, kimi hanım için burun akması gibi sıradan bir olaydır. Kimi hanımda ise ağrı ve ruhsal olarak rahatsızlık verir. Bu dönemi zor geçiren, sıkıntıları olan hanımlar için hoşgörülü davranılabilir ve izin verilebilir” diye konuştu.
Çanakkale Kadın El Emeğini Değerlendirme Derneği (ELDER) Başkanı Emel Yelkenci ise kadına ayrımcılık yapıldığını belirterek, “Bir doğum izni almak bile problem. Bu durum, ‘Her ay kadının gününü nasıl takip edelim’ bahanesiyle işten çıkarma sebebi olarak kullanılabilir” dedi.

Sıkıntı yaşanmıyordu

Uşak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Karaman, çalışan kadınların bugüne kadar regl ile ilgili sıkıntı yaşamadığını belirterek, “Kadınlara izin 2004 yılından beri var. Ancak uygulama yapılmadı. Uygulanırsa istihdam açısından büyük sıkıntı yaşanır” dedi.
Teksif Uşak Şube Başkanı Hasan Hazar da, “Kıdem tazminatı ödememek için işçisini 11 ay çalıştırıp çıkaran, 14 gün yasal iznini bile vermeyen, doğum izni deyince tüyleri diken diken olan bazı işverene bir de regl izni denilirse, kadınların iş hayatları sona erer” diye konuştu.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkan Yardımcısı Gülsen Kaplan da, emekli öğretmen olduğunu ve 30 yıl bu durumu sorun yapmadığını belirterek, “Düzenlemenin Türkiye çapında sağlıklı olacağına inanmıyorum. Türkiye’de iş kaybından başka birşeye yaramaz” dedi.

Verimsiz denilecektir
Türk İş Manisa Temsilcisi Hüseyin Özben, sektörlerin verimliliği esas aldığını vurguladı, ”Bayanların her ay belirli günler izinli olmaları, verimsizlik anlamına gelecek ve bayan arkadaşlar tercih edilmeyecek” dedi.
Türk Kadınlar Konseyi Derneği Manisa Şube Başkanı Mübeccel Kafkaslı, böyle bir düzenlemenin kadınlar için faydalı, ancak gün sayısının çok olduğunu belirtti. Kafkaslı, “Biraz ortasını bulmamız lazım. Beş gün olursa kadınların iş bulması güçleşir” görüşünü dile getirdi.
Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Koşmaz da, şöyle konuştu: “Özellikle kriz ortamında olduğumuz için herkes verimliliği esas tutuyor. Bayanlara regl günlerinde izin verilmesi durumunda işveren erkek işçi çalıştırma yoluna gidecek ve kadın istihdamı azalacaktır.”

Maaşlarını keserler
Türk-İş Balıkesir Temsilcisi Ertan Çelikel, özel sektörün bu konuya yaklaşımı açısından tereddütleri olduğunu anlatarak, “İşveren her ay 5 gün izin yapacağı için kadınları çalıştırmak istemeyebilir. İşçilerin yıllık izni bile zor kullandığı ya da kullanamadığı bir ortamda regl izni sorun yaratır” dedi.
Balıkesir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Yavuz da, uygulamanın yanlış olacağını ifade ederek, “Hem kadın-erkek eşitliği diyeceksiniz hem de kadınlara her ay 5 gün izin vereceksiniz. Regl dönemi kadından kadına da değişiyor. Bu süreyi neye göre ve nasıl belirleyeceksiniz” dedi.
Atatürkçü Düşünce Derneği Balıkesir Şube Başkanı Mürüvvet Keleş de, “Çok saçma bir şey. Her ayda 5 gün regl izni verilirse, yılda 60 gün, yani 2 ay demek olur. Bunun yerine şiddeti, kuma, iş gibi sorunlarını çözsünler” dedi.

Zaten çok fazla şart var
Türk-İş Aydın İl Temsilcisi Mustafa Aydın, özel sektörün uygulamaya sıcak bakmadığını belirterek, “Türkiye’de özel sektör, bayanlar açısından o kadar katı ki. İşe aldığı bayana evliyse doğum yapmama, bekarsa 5 yıl evlenmeme şartı getiren firmalar bile var” dedi.
Türk Kadınlar Birliği Aydın Şubesi Başkanı Nadide Çakılcı, kadının zaten olumsuz koşullarda çalıştığını savunarak, şunları söyledi: “Kadınlar erkeklere oranla işe girme açısından ikinci tercih olarak görülüyor. Bir de bu tür ayrımcılık kadınların iş piyasasında hiç tercih edilmez hale gelmesine sebep olur” dedi.ÇYDD Aydın Şubesi Başkanı Eralp Atay ise yaklaşımı olumlu bulduklarını belirterek, “Bu, özel günlerini ağır geçiren bayanlar için hekim raporu ile uygulanmalı. Uygulama hem çalışan bayanlarca hem de işverence suistimal edilmemeli” dedi.

Eve kapatma düşüncesi
Muğla Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bülent Karakuş ise konuya sadece kadın işçi olarak yaklaşılmasını doğru olmadığını söyleyerek, “Sporcu kadınlar var, sosyal yaşamda olan kadınlar da.  Bunlar regl günlerinde etkilenmiyor, iş dünyasındaki kadınlar da bundan etkilenmez. İş verimliliğini düşürmez. Bu düzenleme yeni işe girecek kadınları olumsuz etkiler” dedi.
Kamu-Sen Muğla İl Temsilcisi Hasan Gezgin de, kadınların işsiz kalıp evlerine kapanacağını öne sürdü, “Bu, insan haklarına aykırı. Kadınlar ekonomik özgürlüklerini kaybedecek, erkek egemen bir toplum olacak” dedi.
ADD Muğla Şube Başkanı Ejnan Çelik de, düzenlemenin kadın-erkek eşitliğini kaldıracağını ifade ederek, “Kadının iş bulması daha da zorlaşacak, uzun vadede AKP’nin kadını eve kapatma düşüncesini destekleyecek” dedi.

Asıl sorun kategori

Türkiye Moda ve Hazır Giyim Federasyonu (TMHGF)
ve Ege Giyim Sanayicileri Derneği (EGSD) Yönetim Kurulu Başkanı Nedim Örün, asıl sorunun tekstil ve hazır giyimin ‘ağır ve tehlikeli işler’ kapsamında gösterilmesi olduğunu vurguladı, şunları söyledi: “Çağdaş olmayan bu tanımın kullanılması artık tasarım ve inovasyon üzerine kurulu sektörü rahatsız etmektedir. Kadınlara 5 günlük özel izin bu meselenin sadece küçük bir ayağıdır. Asıl tartışılması gereken özel izinden önce sektörün hangi kategoride göründüğüdür.” TEKSİF İzmir Şube Başkanı Faruk Aksoy ise varolan özel iznin zaten uygulanmadığını belirterek, tekstilin sadece tasarım olmadığını, ‘ağır ve tehlikeli işler’ kapsamından çıkarılması halinde çalışanların iş güvenliğinin tehlikeye gireceğini savundu.