İzmir’de Boyoz Festivali

İlk olarak Radyo Romantik Türk’ün çağrısıyla küçük bir eğlence etkinliği olarak tasarlanan festival, Konak Belediyesi’nin de desteğini alarak kapsamlı bir etkinliğe dönüştü. Alsancak Vapur İskelesi önünde 6 Mayıs sabahı toplanacak İzmirliler, 5 bin haşlanmış yumurta, peynir, çay ve müzik eşliğinde çimlerde boyoz yiyerek festivalin tadını çıkaracak.

Amaç markalaşmak

Radyo Romantik Türk Yayın Yönetmeni Murat Akgün, festivalle bir İzmir lezzeti olan boyozu tanıtmak ve markalaştırmak istediklerini söyledi. Sosyal medyada çığ gibi büyüyen festival coşkusuna Gevrekçiler, Pastacılar ve Fırıncılar odaları gibi pek çok kurumun katıldığını da anlatan Akgün, Alsancak Dostlar Fırını’nın desteğinin çok önemli olduğuna dikkat çekti. Akgün, festivalde boyoz fotoğraf yarışmasından yeme yarışmasına kadar pek çok etkinliğin de gerçekleştirileceğini belirtti.

Nasıl yapılıyor

Erdem Usta’nın tarifine göre, öncelikle hamur yoğrulup top şeklinde 2-3 saat tavada dinlendirilir. Daha sonra elle tabak genişliğinde açılıp bir süre daha dinlendirilen hamur, bir süre sonra yine elle sallanır ve tekrar açılır ve rulo yapılıp 1-2 saat daha dinlendirilir. Kulak memesi kıvamında kopma noktasına geldiğinde tavalara sıralanır ve küçük toplar halinde kesilerek yarım ile bir saat arasında nebati yağda bekletilir. Çok yüksek ateşte tepsiyle fırınlanmadan önce kat kat, ipince açılmış olan milföy yufkanın arasına içlik malzemesi (peynir, ıspanak vs.) de konulabilirse de, hakiki boyoz sade olur. Hamurun özelliği un, çiçek yağı ve tahin karışımı ve tuzlu olmasıdır.

Sefarad yahudileri bu tadı kazandırdı

Boyoz, İzmir’e özgü ve İzmir damak tadı ile özdeşleşmiş özgün bir hamur işidir. Boyozu İzmir mutfağında 1492 sonrasında İspanya’dan kovularak İzmir’e yerleşen Sefarad Yahudi toplumunun kazandırdığı konusunda bütün kaynaklar hemfikirdir. Yine İspanyol kültürünün uzantıları olan Arjantin, Şili, Peru, Meksika gibi ülkelerde de, özellikle Sefarad kökenliler arasında peynirli ve ıspanaklı türleri tüketilmektedir.

Adı bohçadan geliyor

Boyozun ilk çıkışını atık hamur malzemesinin değerlendirilmesine bağlayan kaynaklar da bulunmaktadır. Boyoz ismi de, neredeyse kesin surette, İspanyolca “bollos” (bohça) kelimesinden türemiştir. İzmir dışında hiçbir şehirde ticari olarak piyasaya sunulmadığından İzmir’in böreği olmuştur. Rivayete göre, İzmir’de boyozun en iyisini Boyozcu Avram Usta yapmış, o öldükten sonra İzmir’de boyozlar “Avram Usta’nın boyozu” adı altında satılmıştır. Avram Usta’nın devrettiği geleneği günümüzde Alsancak Dostlar Fırını’nın sahibi Halim Usta ve başka ustalar yaşatmaktadır. Karşıyaka’da ise sabahları rağbet gören Atakent Cafe Blue önündeki Börekçi Dayı’dır.