İktisat Kongresi'nde EXPO konuşuldu

İzmir’i Sevenler Platformu tarafından İzmir İktisat Kongresi’in 89. yılı anısına düzenlenen “1923 İktisat Kongresi’nden EXPO 2020 Paneli” ve “1923’ten Günümüze Fuarcılık ve Sergicilik Sergisi EXHIBITION 2012”, Ege Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi’nde yapıldı. Panel ve serginin açılışına CHP İzmir Milletvekilleri Aytun Çıray ve Mustafa Moroğlu, İzmir Valisi M. Cahit Kıraç, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, EXPO 2020 Yürütme Kurulu Başkanı Mahmut Özgener ile sivil toplum örgütlerinin temsilcileri katıldı. Tüm gün boyunca süren ve toplam 4 oturumdan oluşan programda İzmir’i Sevenler Platformu’na üye 138 kuruluş ve sivil toplum örgütünün bulunmasına karşın açılışın yapıldığı salonda protokol ile basın mensupları dışında kimsenin olması dikkati çekti.
İlk olarak söz alan EXPO 2020 Yürütme Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, yapılan çalışmaları anlatarak gelinen nokta hakkında bilgi verdi. Özgener, Dışişleri ve Sağlık bakanlıklarının da EXPO 2020 Yürütme Komitesi’ne katıldığını, kararın Bakanlar Kurulu’nda onay beklediğini, İzmir’in tanıtımını yapacak firmanın seçiminin ay sonunda yapılacağını lobi faaliyetlerine başlanacağını söyledi.
CHP İzmir Milletvekili Aytun Çıray ise EXPO 2020 konusunda aday bütün kentlerde yerel halk tarafından seçilmiş başkanın öne çıkartılırken İzmir’de, Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu yerine hükümet tarafından belirlenen bir kişinin başa getirilmesini eleştirdi. Hükümetin EXPO 2020 konusunu ileride kullanılacak siyasi bir rant olarak gördüğünü belirten Çıray, “Başkan Kocaoğlu siyasi rant uğruna geri plana itilmiştir. Hükümet bu sürece ağırlığını koymuştur. Oysa Türkiye’nin de önünü açacak olan EXPO 2020 için siyasetüstü bir anlayış gerekiyor” dedi.

CHP İzmir Milletvekili Aytun Çıray’ın sözleri Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun konuşmasını da şekillendirdi. Yaklaşık yarım saat süren konuşmasına Çıray’a yanıt vererek başlayan Büyükşehir Belediye Başkanı Kocaoğlu kentin lehine ne gerekiyorsa yapmakla görevli olduğunu belirtti. Kocaoğlu, “Bir gün en önde gitmem gerekir bir gün en sonda. Bir tek duruşum var. Dört milyon İzmirliyi temsil ediyorum. Nerede durmam gerekiyorsa İzmirlinin menfaati için orda dururum. Sekiz senedir bunu yapıyorum. Hiçbir alınganlık göstermedim. Özgüvenim benim alınganlık göstermeme engeldir. EXPO sürecinde de her türlü desteği nerden ne koşulda olursa olsun vermeye hazırım. Paris dönüşünde basında çıkan birtakım söylemler oldu. Ben Paris’e özel uçakla da gitseydim zaten konuşmayacaktım çünkü programda benim konuşmam yoktu” dedi.
Hedefin İzmir’in kalkınması olduğunu, bu kalkınmanın da topyekün, sürdürülebilir ve çevreci olması gerektiğini anlatan Başkan Kocaoğlu, Merhum Başkan Ahmet Piriştina zamanında kent merkezinin planlamasına yönelik bir çalışma başlatıldığını dile getirerek, “Elimizde bir yeni arsa yok, Basmane çukuru var. Bir taraftan planları geliyor gidiyor. ‘İzmir’e yatırımcı gelmiyor vah tüh’ bilmem ne. Organize sanayi bölgelerine teşvikten dolayı gelmiyor, limanımız kan kaynbediyor çünkü artık denizcilik sektöründeki kullanılan gemilerin limana yanaşmasına uygun değil ve yatırımcıyı çekecek bir kara parçamız yok. Göreve geldik stratejik planı yaptık, arkasından 1/25 binlik Türkiye’de ilk kez büyük bir alanın nazım imar planını yaptık ve yola koyulduk. Piriştina’dan devraldığımız yeni kent merkezi planıyla sekiz sene de biz uğraştık. İdare Mahkemesi’nde yürütmenin durdurulması reddedildi. Plan yürürlükte yargı sonuçlanmadı” dedi.

İlk stratejik plan çalışmaları sırasında İnciraltı’nın planlanması gerektiğini söylediğinde herkesin kendisine karşı çıktığını, kendisine “Ateşle oynama” dendiğini belirten Kocaoğlu, “EXPO yeri olarak İnciraltı belirlendi. Yırtındım İnciraltı’nı planlayalım diye. Cumhurbaşkanı Gül o zaman Dışişleri Bakanı idi. Elimle çizdim İnciraltı’nın planını. 31 mart 2008’de Paris’ten dönüşte ‘İnciraltı’nı planlayalım Büyükşehir Belediyesi ve merkezi hükümet EXPO dosyasında öngörülen yatırımları başlasın 2015 yılında EXPO’yu yapmış gibi oluruz’ diye açıklama yaptım. İnciraltı’nın bizim belirlediğimiz konseptte olmasını istedik. Gökdelen yapmak isteyen gitsin karşıya yapsın. Biz İnciraltı’nda 3 kilometrelik sahil, ağaçlandırılmış bir alan, düşük yoğunlukla 4 katı geçmeyen kent yaratalım istiyoruz” diye konuştu.
Kocaoğlu, İnciraltı’nın, İzmir’in zenginliği olduğunu, Türkiye’nin hiçbir yerinde böylesine bir alanın bulunmadığını söyleyerek, “Bunu bir türlü planlayamıyoruz. İrade lazım yasayla olacağı belli. 2008’den önce planlamış olsaydık EXPO’da elimiz daha güçlü olacaktı o tarihten sonra planlamış olsaydık bugün orada termal oteller hastaneler kurulmaya başlanmış olacaktı. Biz hala çırpınıyoruz İnciraltı’nın planlanması için. Buna yüksek kamu yararı ve kanun lazım. Dedikodunun bitmesini engellemek mümkün değil, buranın planlamasını hızlı bir şekilde bitirirsek 2013’teki oylamadan önce bütün delegeleri, dünya basınını toplar yeri gösterir projeyi anlatır yaptıklarımızı gösterir kazanırız” dedi.
İnciraltı’nın planlanmasının tamamlanmasının yatırımcılar açısından da önemli olduğunu ifade eden Kocaoğlu, “11 yıldır uğraşıyoruz. 8 yıldır ben uğraşıyorum. Bu gidişle 9 yılı bulacak. 9 yılda plan yaparsak sonuç bu olur. Ben buradan bütün milletvekillerine, Başbakan'a sesleniyorum. Buranın bir an önce planlanmasının tamamlanmasını istiyoruz. Ancak burası planlandıktan sonra EXPO için ayağa kalkıp yürürüz. Bize bir dürtü lazım” diye konuştu.

İzmir Yarımadası’nın topyekün planlanmasının Türkiye açısından bir kaldıraç olacağını, zaman kaybedilmeden yapılması gerektiğini anlatan Başkan Kocaoğlu, “171 bin hektar İzmir Yarımadası var. 5 ilçeden oluşuyor. Buranın stratejisini belirleyip ardından planlamasını yapıp burayı tarım, termal, eğitim, pansiyon, otel olacak yerlerini aklı ve bilimi kullanarak belirleyip yatırımcının önüne koyduğumuzda kalkınacağız. Bunları yaparsak Türkiye için kaldıraç olacaktır. Zaman kaybetmeden yapmamız gerekiyor” dedi.
EXPO’nun tüm İzmir için önemli olduğunu, herkesin elinden gelen desteği vermesi gerektiğini ancak hayatın sonu olmadığını vurgulayan Başkan Kocaoğlu, “EXPO’suz da hazırlanabilir, bu kenti kalkındırabiliriz. Hiçbir yatırım olmadan 2011’de dünyada kalkınan 4 kent olduk. Kısır çekişmelerden kurtulursak başarırız” diye konuştu.

İzmir’e sağlık temalı EXPO’yu kazandıracak en önemli şeyin çevre yatırımları olduğunu, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin arıtma tesisleri, çöp deponi alanı konusunda sıkı bir şekilde çalıştığını, Temmuz ayında İzmir Körfezi’nin temizlenmesine başlanacağını anlatan Başkan Kocaoğlu, “ÇED süreci başladı. Yer teslimi yapıldı. Temmuz’da kazıcı gemiler geliyor, biz eğer körfezi değiştirebilirsek hızlı bir çalışmayla 2013’ün Kasımına kadar hızlı bir çalışma yapıp dünyaya anlatabilirsek çok büyük mesafe kat edeceğiz” dedi.

Kentsel dönüşüm bakanlar kurulunda

Kentsel dönüşümün 2020 yılına kadar hızlı adımlarla ilerlemesi gerektiğini ifade eden Başkan Kocaoğlu, “İzmir’in çanak şeklinde olması kuzeyde Menemen Ovası, güneyde Tahtalı Havzası’nın olması kentin çanakta büyümesini zorunlu kılmaktadır. Bu da gecekondularla çevrili kentin yeniden yapılanmasını hızlandıracaktır. Biz kenti bir ressamın fırçasından çıkmış şekilde yeşillikler içinde planlıyoruz. Kent planlamasında ‘iki katlıyı yık sekiz katlı yap’ yok. Her türlü dünya standartlarında yaşanacak bir planlamanın peşindeyiz. Altı bölgeyi biz çalıştık. Üç bölgeyi de Başbakan’ın Roman Açılımı çerçevesinde hazırladık, Bakanlar Kurulu’na sunduk. Üstünden üç sene geçti. Limontepe’de her şey hazır, Aktepe’de 13 bin konutluk kent dönüşümü hazır. Bakanlar Kurulu’ndan karar bekliyoruz” diye konuştu.

Gündoğdu'ya maket

Kentin Pınarbaşı, Işıkkent, Çamdibi gibi sanayi tesislerinin bulunduğu yerlerden organize sanayi bölgelerine gitmesi için ulaşıma yatırım yapılması gerektiğini belirten Kocaoğlu, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kendisine düşen görevi eksiksiz yaptığını söyledi.
En geç Temmuz ayında Gündoğdu Meydanı’na 500 ya da bin metrekarelik bir maket konulacağını anlatan Başkan Kocaoğlu, “Bu makette körfeziyle, Kordonuyla, teraslarıyla yeni İzmir’i göreceksiniz. Bu kentin yeniden yapılanmasının maketidir. Bu maket İzmir’in önümüzdeki iki yıl içinde nasıl üst yapı yatırımı yapılacağının nasıl üst yapı yatırımı yapılacağının belgesi olacaktır. Her yüz dönümün ne olacağını bilecek şekilde yolumuza devam ediyoruz” dedi.
Kocaoğlu, İzmir’in, Ege Bölgesi’nin lokomotifi olduğunu, bölgedeki tüm iller içinde devlet bütçesine katkı yapan tek il olduğunu, öldü denilen zamanda bile yatırımların sürdüğünü sözlerine ekleyerek, “İzmir’in kalkınması Türkiye için gereklidir. Bunu herkes böyle bilsin. Bu kentin hiçbir eksiği yoktur yıllardır üretir verir, çünkü namusuyla vergi beyannamesini verir. Türkiye’de bu konuda birincidir. EXPO’yu başarmak üzere yola çıktık. Yol haritamızı belirleyeceğiz zaten elimizde bir taslak var bunu zenginleştirmek beş yıl içindeki değişiklikleri gerçekleştirip kısa zamanda toparlayıp elimizde dosya nezaket ziyareti de olsa 160 ülkeyi gezmek zorundayız. Bunun için de gecikmememiz lazım. Önce görücüye çıkmaz zorundayız” diye konuştu.

İzmir Valisi Cahit Kıraç ise İzmir’in EXPO konusunda her türlü desteğe sahip olduğunu belirterek “Başarmaktan başka şansımız yok. İzmir EXPO’da Türkiye’nin milli takımıdır. 160 üyeli bir yapının oy kullanacağı süreci yaşıyoruz. Aralık 2013’te oylama yapılacaktır. Biz bize yakın dost ülkelerin üye olmasını ve olmayanların da üye olmaları durumunda aidatların bizim tarafımızdan yatırılacağını söylüyoruz. Hiyerarşik düzende büyükşehir belediye başkanı ile birlikte hareket ediyoruz. Onun başkan olduğu bir kurumda benim üye olmam hiyerarşik açıdan doğru olmazdı. Yürütme kurulu komitesi başkanlığına da Mahmut Özgener’i getirdik. Yerelden olsun, halkı tanısın diye düşündük. Daha halka yakın bir yapı olsun düşüncesiyle böyle bir adım attık. Şuan kurulları ortada olan, kanunu, kararnamesi ve yönlendirme Kurulları kararnameleriyle tamamlanmamış bir yapıyız. Her şeyimiz tamamdır. Hükümet taleplerimizi her noktada karşılamıştır. Başarmaktan başka bir şansımız yok. Bu bir İzmir projesidir” dedi.
İNCİRALTI MUHATTAP OLMAYANLAR YÜZÜNDEN UZUYOR
İzmir Büyükşehir Belediyesi ile her noktada ortak hareket ettiklerini, İnciraltı’nın ciddi bir şekilde elen alınarak çalışıldığını ve alanın turizm bölgesi olduğunun altını çizen Vali Kıraç, “Planlama Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda olmasına rağmen ortak hareket ederek hızlandırdık. Ancak plan, maalesef arazi sahiplerinin, planı yapmakla yükümlü olanlara karşı açtıkları dava yüzünden uygulanamıyor. Muhatap olmayanlar süreci uzatıyor. Bu noktada İzmir’in sürecin önünü tıkayanlara yanlış yaptıklarını göstermesi gerekiyor. EXPO için yer olarak İnciraltı’nı gösterdik, sıkıntıları aşmak için ne gerekiyorsa yapılacak” diye konuştu.
Açılış oturumunun ardından 1923’ten Günümüze Fuarcılık ve Sergicilik Sergisi EXHIBITION 2012 açıldı.
Turan GÜLTEKİN/ İZMİR (DHA)
FOTO